We zijn gezegend met prachtige technische mogelijkheden, die hele nieuwe vormen van verbondenheid mogelijk maken. Maar het lijkt soms wel alsof de rechtsstaat niet geldt in de digitale wereld. De overheid moet morele afwegingen durven maken over de inzet van technieken en de regulering van ons digitale maatschappelijke verkeer. Er is meer aandacht nodig voor wetgeving rond digitale technieken, de bescherming van grondrechten, bewustwording en het borgen van het publieke belang. Onze vrijheid komt in het gedrang als we niet meer grip krijgen op grote techbedrijven die grote hoeveelheden data over ons verzamelen. Sociale media kunnen nu ongehinderd zorgen voor verslaving, mentale problemen bij jongeren en verharding van het publieke debat. De overheid moet een grotere rol nemen bij de regulering van Big Tech spelers, het internet als publieke ruimte en via voorlichting en andere bewustwordingsmaatregelen pal gaan staan voor vrijheid. Zo ontstaat een vrije en verantwoorde digitale rechtsstaat.

• Waakhond Digitale Veiligheid. Er is beter toezicht nodig op wat bedrijven en overheden met onze gegevens doen en welke algoritmes en technieken ze inzetten. De Autoriteit Persoonsgegevens wordt daarom uitgebreid tot een sterke toezichthouder voor Digitale Veiligheid, met voldoende technische kennis en middelen om ons digitaal te beschermen. Daarbij is specifiek aandacht voor de bescherming van kinderen.
• Data van kinderen is niet te koop. Kinderen van nu groeien op in een digitale wereld, waar hun data een gedeeld product is. Het wordt niet toegestaan om dataprofielen van kinderen bij te houden en online gegevens van kinderen te verhandelen. Bedrijven en sociale media die dat wel doen worden uit Europa geweerd.
• Regulering algoritmes en Artificiële Intelligentie. Er komen strenge regels over de kwaliteit en het type data dat gebruikt mag worden voor de training van automatisch gegenereerde beslismodellen. Training van modellen op generieke kenmerken (zonder oorzakelijk verband met de voorspelde waarde) wordt verboden. Organisaties die algoritmes gebruiken moeten inzichtelijk maken welke data gebruikt is om de algoritmes te trainen en welke afwegingen zijn gemaakt om discriminatie en ongelijke behandeling te voorkomen.
• Maak de sociale media minder verslavend. We willen dat sociale media bedrijven gedwongen worden om sociale media minder verslavend te maken en aan gebruikers meer controle te geven over het gebruik van de apps. Dit vergt verdere Europese regelgeving en afspraken en betere handhaving van bestaande regels.
• Strenger op leeftijdsgrens sociale media. Sociale media brengen jongeren veel moois, maar ook veel naars. We willen strengere regels zodat het toestemmingsvereiste tot 16 jaar voor gebruik van sociale media beter functioneert. Sociale media die niet ontworpen zijn om door jongeren zonder schade te worden gebruikt worden verplicht een leeftijdsgrens te hanteren en te handhaven. Bedrijven en sociale media die dat niet doen worden uit Europa geweerd.
• Laat de AVG geen onnodig obstakel zijn. Privacy is een fundamenteel recht, maar er is ook altijd sprake van een weging van alle belangen. De mogelijkheden om gegevens uit te wisselen tussen (overheids)instanties kan binnen dat recht worden verbeterd. Onnodige belemmeringen waarbij mensen uiteindelijk benadeeld worden, kunnen wijken. Daarnaast zetten we in op extra duidelijkheid over wat wel en niet mag: er is veel verlegenheid omtrent het delen van gegevens, terwijl er ook al veel mogelijk is.
• Zorgplicht tegen online bagger. Veel communicatie en informatie verloopt via digitale platforms. Dat biedt vrijheid. Maar onze democratische rechtsstaat kan ook worden bedreigd door desinformatie of bedreigingen. Er komt daarom een stevige Europese zorgplicht voor digitale platforms en hostingbedrijven om hier tegen op te treden wanneer dit op hun platforms plaatsvindt. Uitgangspunt is hierbij dat wat in de fysieke wereld niet is toegestaan, ook digitaal niet is toegestaan.
• Datajubeljaar. Er komt een beter wettelijk geborgd recht op een schone lei, zodat consumenten op een duidelijke plek een verzoek kunnen indienen om al hun data te laten vernietigen.
• No computer says no. Er komt een wettelijk recht op uitleg bij besluiten door de overheid. Wanneer de overheid een geautomatiseerd besluit heeft genomen, moet het mogelijk zijn om een uitleg van het besluit te krijgen door iemand met inhoudelijke kennis over het besluit.
• Veilige digitalisering in publieke sector. Goede bescherming van data bij publieke instanties is cruciaal. Daarom wil de ChristenUnie dat er heldere richtlijnen worden gehanteerd voor de bescherming van publieke data bij alle overheden.
• Geen surveillance staat. Het is onwenselijk een veiligere samenleving te maken die vooral leunt op sterke inzet van digitale surveillance. De samenleving is gebaat bij veiligheid die ontstaat in medemenselijkheid. We zoeken weerbaarheid uiteindelijk in de publieke moraal die blijft bestaan wanneer de veiligheidscamera uitvalt. We zijn daarom terughoudend bij het inzetten van digitale surveillancesystemen.
• Beperk de macht voor techbedrijven in onderwijs en zorg. Aanbieders van digitale diensten kunnen een grote invloed hebben op domeinen als zorg en onderwijs. Het is niet wenselijk dat beslissingen die thuishoren in zorg en onderwijs sterk gestuurd worden door commerciële (tech)aanbieders. Hierover maken we Europees en nationaal afspraken.
• Kritisch op de Europese Digitale Identiteit. De ChristenUnie is kritisch op de ontwikkelingen rondom de Europese Digitale Identiteit (eID). Als er een eID komt, moet dit vrijwillig, transparant en privacy-proof zijn. Er komt geen Europees Burgerservicenummer.
• Impactanalyse bij baanbrekende nieuwe technologieën. De effecten van nieuwe technologie moeten goed doordacht worden. De overheid zorgt dat zij een Sociaal-Maatschappelijke Impact Analyse uitvoert als een technologische innovatie geïntroduceerd wordt, die in potentie een groot effect heeft op de samenleving (denk aan de invloed van ChatGPT). De Waakhond Digitale Veiligheid krijgt een signaleringsfunctie.