Voor alle vormen van migratie (asiel, arbeid, studie en gezinshereniging) zijn nieuwe oplossingen nodig, zowel op de korte als op de lange termijn. Dat mensen sterven aan de grenzen van Europa zet de geloofwaardigheid van het hele Europese project op het spel. En dat we nauwelijks grip weten te krijgen op arbeidsmigratie van binnen en buiten de Unie (veruit de belangrijkste bron van migratie) zet het draagvlak voor migratie onder druk. We willen betere oplossingen voor de problemen met migratie in Europa. In het volle besef dat we leven in een gebroken wereld en dat een ideaal migratiesysteem niet bestaat. Maar dat ontslaat ons niet van de plicht de huidige afspraken te proberen te verbeteren. Het Europese migratiepact dat steeds verder wordt uitgewerkt is een eerste stap, maar er is meer nodig.

• Zet mensenrechten voorop. Europa is een project van vrede en recht. Zeker mensen die vluchten bevinden zich in een afhankelijke en vaak kwetsbare positie en moeten kunnen rekenen op een rechtvaardige behandeling. Een nieuw Europees migratiebeleid dient stevig ingebed te zijn in het internationale recht en respecteert de rechten van de mens.
• Meer grip op migratie door uitnodigen naar Canadees model. De stip op de horizon is voor ons dat we op Europees niveau meer grip ontwikkelen op onze migratie. We kunnen daarbij leren van de positieve en negatieve kanten van het Canadees model, al is de Europese situatie in veel opzichten anders. We willen naar een transparant en rechtvaardig systeem van uitnodigingen voor alle vormen van migratie. Dat betekent dat lidstaten moeten kunnen aangeven in welke sectoren arbeidsmigranten welkom zijn, hoeveel studenten van buiten Europa ze willen toelaten en hoeveel extra ruimte er is om kwetsbare vluchtelingen uit te nodigen van UNHCR-lijsten. In combinatie met betere, geharmoniseerde Europese procedures kan die benadering leiden tot een eerlijk, effectief en ruimhartig Europees migratiebeleid.
• Een ruimhartig uitnodigingsbeleid voor vluchtelingen. We willen dat meer van de meest kwetsbare vluchtelingen in de wereld in Europa kunnen worden opgevangen. Nu worden bijvoorbeeld nog te weinig door de UNHCR geselecteerde vluchtelingen door Europa opgenomen.
• Werk toe naar veilige aanmeldmogelijkheden. Om een einde te maken aan gevaarlijke reizen over de Middellandse zee, willen we dat het in het nieuwe migratiebeleid niet uitmaakt of je een migratieverzoek doet binnen of buiten Europees grondgebied. Er komen veilige aanmeldmogelijkheden buiten Europees grondgebied. Zo breken we het verdienmodel van mensensmokkelaars.
• Stel betere grensprocedures in. Stel betere grensprocedures in. We willen rechtvaardige grensprocedures aan de buitengrenzen van Europa, in lijn met het migratiepact. Aan de grens wordt een eerste onderscheid gemaakt tussen kansrijke en minder kansrijke aanvragen voor verblijf. Aanvragen die minder kansrijk zijn worden altijd zorgvuldig getoetst, maar binnen een procedure die is gericht op snelle terugkeer, in centra aan de buitengrenzen van Europa. Dezelfde procedure kunnen lidstaten zelf toepassen. Er moet altijd sprake zijn van rechtsbescherming en niet van detentieomstandigheden.
• Europese solidariteit. Van iedere lidstaat wordt verwacht een bijdrage te leveren in de opvang van vluchtelingen die Europa zijn binnengekomen en kans maken op verblijf. Zij worden evenredig over de lidstaten verdeeld. Dit betreft alle asielverzoeken - zowel aanvragen aan de buitengrenzen, als in de lidstaten zelf - zodat doorreizen wordt verminderd. Nederland doet ruimhartig haar deel. Dit solidariteitsmechanisme geldt niet voor andere vormen van migratie.
• Geen illegale pushbacks. Frontex wordt hervormd en er komt stevig Europees toezicht op grensbewaking. Lidstaten die migranten (die asiel aanvragen) zonder procedure terugsturen (pushbacks) worden beboet.
• Effectieve samenwerking met landen rondom Europa. Om te voorkomen dat mensen de risicovolle oversteek over de Middellandse Zee wagen en nietsontziende mensensmokkelaars daarvan profiteren, is betere internationale samenwerking nodig. Onder meer met Turkije en Noord-Afrikaanse landen. Dat is beter dan het fortificeren van Europa en het bouwen van hekken. Onderzocht wordt of er Europese aanmeldcentra in Noord-Afrika kunnen worden ingericht. Bij afspraken daarover staan mensenrechten centraal en er is adequaat toezicht.
• Maak afspraken over terugkeer. In navolging van bijvoorbeeld Duitsland onderzoeken we of we tot Europese afspraken kunnen komen met landen waaruit veel migranten komen die geen recht op verblijf hebben. In ruil voor het snel terugnemen van deze migranten, komen er bijvoorbeeld mogelijkheden voor tijdelijke arbeidsvergunningen, zoals in Frankrijk al het geval is.
• Sta noodhulp altijd toe. Ngo’s en particuliere hulporganisaties die zich inzetten voor migranten op of rond de Middellandse Zee worden niet gecriminaliseerd voor het verstrekken van noodhulp aan migranten.
• Betere opvang in de regio. Nederland draagt bij aan het verbeteren van humane en veilige opvang in de regio, via gerichte ondersteuning door Nederlandse hulporganisaties en via meerjarige steun aan de UNHCR die veel mensen in de regio opvangt, maar structureel een financieringstekort heeft.
• Doe recht aan ontheemden uit de regio. Nu er een oorlog is in Oekraïne, op ons eigen continent, bieden we ruimhartige opvang aan de ontheemden. Zolang de situatie daar niet wezenlijk verandert moeten ze in Europa de status van ontheemden houden.