Er is een ander perspectief nodig op arbeidsmigratie. We zijn er niet tegen dat mensen hun talenten (tijdelijk) inzetten in een ander land dan waar ze geboren zijn. Maar met lage lonen, slechte arbeidsomstandigheden en schrijnende huisvestingssituaties wordt een kwetsbare groep arbeidsmigranten in ons land nu veel onrecht aangedaan. En de gevolgen voor de samenleving in gebieden waar veel arbeidsmigranten landen, zijn groot. Onder andere omdat wijken bovenmatig belast worden met mensen die slecht gehuisvest worden en niet integreren. We zien private baten, maar publieke lasten. Dit moet veranderen. Meer grip, duidelijke richtgetallen en een einde aan de race to the bottom wat betreft arbeidsvoorwaarden. Sectoren die alleen maar kunnen draaien op te goedkope arbeid hebben in Nederland wellicht geen toekomst. De overheid moet goed nadenken welke economie we voor ogen hebben en hoe studie- en arbeidsmigratie daarin een plek heeft.

• Sluit een Europees pact voor arbeidsmigratie. De ChristenUnie wil dat het mogelijk wordt voor lidstaten om onderling afspraken te maken over arbeidsmigratie. Deze afspraken kunnen betrekking hebben op het aantal arbeidsmigranten of de duur van de arbeidsperiode. Ook valt te denken aan het gebruik van sociale voorzieningen, de export van WW, de terugkeer van arbeidsmigranten en het helpen terugdringen van werkloosheid in het land van herkomst.
• Ga uitbuiting van arbeidsmigranten tegen. Om misstanden met arbeidsmigranten te bestrijden, maken we werk van de aanbevelingen van de commissie Roemer. Zo voeren we een stelselwijziging door voor de uitzendmarkt en pakken we schijnconstructies aan. De cao van de inlenende onderneming wordt daarom leidend en is daardoor ook van toepassing op gecontracteerde onderaannemers. Draaideurconstructies met arbeidsmigranten, waarbij soms misbruik wordt gemaakt van WW-regelingen, worden aangepakt. Het uitgangspunt is dat er een einde moet komen aan de ongelijkheid in loonkosten.
• Verbied inhoudingen op het loon. Uitzendbureaus en werkgevers mogen niet langer loon inhouden voor bijvoorbeeld huisvesting. We willen een scheiding tussen bed en baan en willen dat er een einde komt aan de schrijnende situaties van de huisvesting van migranten.
• Regel huisvestiging voor arbeidsmigranten regionaal. De onveilige huisvesting van arbeidsmigranten leidt in bepaalde gemeenten tot veel overlast en verkamering van woningen. In de woonvisie van gemeenten en provincies moet het huisvesten van arbeidsmigranten een betere plek krijgen. Er komen betere afspraken over de voorwaarden waaraan huisvesting van tijdelijke werkers moet voldoen.
• Betrek bedrijfseffectrapportages. De beschikbaarheid van voldoende goede huisvesting, vervoer en zorg moeten randvoorwaarden zijn voor het ontwikkelen van nieuwe bedrijvigheid. Denk aan een nieuw distributiecentrum of tuinbouw. Daarom moeten, in navolging van het advies van de commissie Roemer, bedrijfseffectrapportages worden betrokken bij besluitvorming over nieuwe bedrijvigheid.
• Schaf fiscale regelingen af. We zetten in op het afschaffen van fiscale regelingen die arbeidsmigratie op een oneerlijke manier bevorderen, zoals de ETK-regeling (voor lageloon-migratie) en de 30%-regeling (voor de hogeloon-migratie). We zetten Europees in op een gelijk speelveld.
• Verplicht registratie. Een deel van de arbeidsmigratie blijft nu buiten het zicht van gemeenten, door de late registratieverplichting. We willen dat ook mensen die korter dan 4 maanden werken en verblijven in een gemeente de verplichting krijgen zich in te schrijven of te registeren bij de gemeente.
• Laat werkgevers bijdragen aan taalles. Er komt een wettelijke verplichting voor werkgevers om bij te dragen aan toegang tot taallessen voor arbeidsmigranten. Daarnaast moeten arbeidsmigranten door gemeenten geholpen worden om aansluiting te vinden bij maatschappelijke voorzieningen, zoals bibliotheken, sportvoorzieningen, wijk- en dorpshuizen.
• Betrek gemeenten bij de wet Waadi. De wet Waadi beschermt werknemers tegen uitbuiting door malafide uitzendbureaus. Omdat arbeidsmigratie een grote lokale impact heeft, is het nodig dat gemeenten veel meer betrokken worden in de Waadi. Bijvoorbeeld door hen op de hoogte te brengen van misstanden en door meldingen vanuit de gemeente ook op te nemen in het dossier.
• Breng mensenhandel beter in zicht. Arbeidsmigranten kunnen slachtoffer worden van mensenhandel. Verschillende rapporten van Comensha, de arbeidsinspectie en andere Ngo’s laten dit herhaaldelijk zien. Tegelijkertijd wordt nog te weinig mensenhandel geconstateerd, omdat de verschillende organisaties andere criteria gebruiken voor arbeidsuitbuiting. Het is van belang dat zij hun werkwijzen en taal overeen laten komen. Definities leggen we wettelijk vast.

Zorg voor meer capaciteit bij de Arbeidsinspectie. Om bovengenoemde uit te voeren, is er meer capaciteit voor de arbeidsinspectie nodig. Tegelijkertijd zorgen we voor meer slagkracht als gemeenten meer handelingsbevoegdheid krijgen bij misstanden.