'Laten we samen een vuist te maken tegen antisemitisme'
Bijdrage Mirjam Bikker tijdens debat over geweldsincidenten in Amsterdam
Verdriet, woede en schaamte bij wat we de afgelopen week hebben gezien in de straten van Amsterdam. Wie had gedacht dat het opnieuw zou gebeuren? Dat mensen om hun paspoort wordt gevraagd als ze er Joods uitzien. Dat Joden opnieuw in Mokum, in Amsterdam opgejaagd zouden worden achtervolgd, geslagen, zich zouden verstoppen en doodsbang zouden zijn. Het is onverteerbaar, en ik schaam me diep, dat dit in ons land opnieuw gebeurd is. Nederland is geen Nederland als de Joodse gemeenschap niet veilig is, als Joods leven onmogelijk wordt gemaakt. Op de avond van het gebroken glas, van de Kristallnachtherdenking, waarbij we in heel Europa stil staan bij onze collectieve schuld tegenover de Joodse gemeenschap, op die avond ging de haat door onze straten en knakte het vertrouwen van de Joodse gemeenschap. Vertrouwen in ons land en in recht en gerechtigheid.
Ik schaam me en ben woest. Want na jaren van steeds meer antisemitisme, Jodenhaat, schelden, bedreigingen, fysiek geweld, leven we inmiddels in een land waar je bij een synagoge of Joodse school meer beveiligers ziet dan keppeltjes. En dan de beelden van donderdagavond, jongeren die zelf zeggen dat ze op Jodenjacht gaan, uitmondend in zwaar geweld. Het is een vreselijke uitbarsting van een het monster van haat, van antisemitisme, dat lange tijd ondergronds maar nu steeds meer bovengronds zichtbaar is in onze steden, en het allerergst afgelopen week in Amsterdam.
Te midden van die haat, van die expolosie die we hebben gezien, komt de Kamer vandaag bijeen. Wat mij betreft om allereerst uit te spreken er geen plaats is voor Jodenhaat in ons land, en dat onze gezamenlijke verklaring, van bijna alle partijen hier in dit huis, stevig overeind staat. Want alle partijen spraken uit :
Met afschuw zien wij dat Jodenhaat terugkeert op plekken waar iedereen vrij en veilig moet kunnen samenkomen. Jodenhaat blijkt niet alleen iets van lang geleden, maar laait weer op. Dit is niet demonstreren, dit is intimideren. Dat moet stoppen. En wel nu.
Daarom staan we op, vragen we ook jou om op te staan. Laten we pal staan voor onze Joodse gemeenschap, voor het grote goed van vrijheid en veiligheid. Niet stil blijven, maar je keihard uitspreken tegen antisemitisme. Want als Joodse Nederlanders in ons land onveilig zijn, dan hebben we allemaal op te staan. Laat niemand meer zwijgen, stop antisemitisme nu, in welke vorm dan ook: vandaag, morgen en in de toekomst.
Vandaag is het aan deze Kamer en aan dit kabinet om die woorden nu ook waar te maken. Niet alleen woorden, ook daden. Is het kabinet bereid tot een zero tolerance aanpak van antisemitisch geweld via het strafrecht. Dit moet prioriteit nummer 1 zijn voor politie en justitie. En waar het strafrecht niet volstaat om dit gedrag aan te pakken, wordt overwogen het wetboek van strafrecht uit te breiden. Bijvoorbeeld met een strafverzwaringsgrond bij misdrijven met een antisemitisch motief – steunt het kabinet het voorstel dat ik met de heer Timmermans doe? Als er demonstraties zijn, wordt gezichtsbedekkende kleding verboden. Gaan we kijken naar demonstraties in de buurt van herdenkingen, van Joodse scholen en synagogen? Zorgen we voor veilige universiteiten, een verbod op organisaties gelieerd aan antisemitische terroristische organisaties zoals Hamas. Hoe kan het trouwens dat er nog nauwelijks mensen zijn opgepakt? Hoe kan het dat de inschatting zo mis is gegaan? Hoe zit het met de signalen van buitenlandse diensten. Waren die er nou wel of niet? En waar is het dan geland?
In de tweede plaats: staan we op ook voor het Joodse leven, voor de Joodse gemeenschap, in het midden van ons land. Want Nederland is alleen Nederland als juist ook de Joodse gemeenschap hier vrij en veilig kan zijn. Hoe kan het dat op veel scholen in Amsterdam op dit moment geen les wordt gegeven over het Jodendom? Over de geschiedenis en de holocaust? Hoe kan het dat zelfs dit kabinet nog voorstelde om op de herinneringscentra zoals Westerbork te bezuinigen? Hoe kan het dat de week van Respect, mogelijk wegbezuinigd wordt? Wie zijn geschiedenis niet kent is gedoemd haar te herhalen. Hoe kan het dat we telkens moeten schrapen voor projectjes, dat ik met collega Ellian en eerder mevrouw Yesilgoz eindeloos moet battelen voor structurele aanpak van antisemitisme, en dat het ministerie van Justitie tot op de dag van vandaag nog steeds geen actieplan aanpak antisemitisme heeft liggen. Ik kijk heel erg uit naar vrijdag, kom op, maar het duurt wel heel erg lang. Wat is urgentie in dit land?
Het is de afgelopen dagen al veel over integratie gegaan, en ik ben het met collega’s eens op het moment dat je precies benoemt wat problemen zijn, kan dat bijdragen. Want ja, er zijn ook Nederlanders afkomstig uit landen met een gebrekkige geloofsvrijheid, levensvrijheid en onversneden antisemitisme. Vaak islamitische landen. Sommigen van hen zijn juist daarom uit die landen gevlucht. Anderen hebben helaas deze gedachten meegenomen naar ons land. Het beschermen, bevorderen en garanderen van geloofs-en gewetensvrijheid en het veroordelen van discriminatie en antismitisme vraagt daarom grote aandacht. En ja, ik heb ook gezien dat er ook Marokkaanse jongens waren die zich misdroegen. Dat moeten we kunnen benoemen. Maar niet alle. En ook niet alleen. Als we kijken naar programma’s als bureau Hofstad, dan zien we dat er groepen jongeren zijn die zich aan niets of niemand wat gelegen laten liggen. Schelden, nul respect, haat, vreselijke scheldwoorden. Dat vraagt allereerst om opvoeden. Begin thuis, aanspreken op wat je kinderen doen, weten waar ze zijn. En dat vraagt soms ook om integratie. Opvoeden en normeren. Want jongens die hier geboren zijn, waar ze ook vandaan komen, moeten mores leren.
De afgelopen dagen heb ik heel veel mensen gesproken die van een ander Nederland houden. Die dit niet willen. Die gruwelijk met elkaar van mening kunnen verschillen en toch opstaan voor de veiligheid van de ander. Of z’n vader nu uit Tilburg, Tel Aviv of Tanger komt. En dat is het Nederland waar ik voor sta. Een Nederland waar je mee doet, waar je de waarden van geloofsvrijheid ook aan een ander gunt en niet alleen aan jezelf. Maar als je kiest voor haat, dan staan we op. Dan mag er geen straffeloosheid zijn. Het lakse wegkijken moet stoppen, maar laten we ook bedenken wat de heersende kracht in ons land moet zijn. Tegen de duisternis, licht, tegen de haat, recht. Minister-president sta op voor het recht, sta op voor ons land. Laten we samen een vuist te maken tegen antisemitisme.
