Drie Musketiers
Ooit – opa spreekt – was ik een van de initiatiefnemers van het blad Amendement. Begin jaren negentig zaten we als een stuk of acht politiek betrokken, christelijke studenten om de tafel uit ongenoegen over het stilstaande water in de confessionele politiek. Er zat een diepe kloof tussen het toen nog grote en machtige CDA van Ruud Lubbers en de – zoals ze toen werden genoemd – kleine christelijke partijen. Maar ook de partijen van de drie musketiers – Bas van der Vlies, Gert Schutte en Meindert Leerling – hielden elkaar op veilige afstand. Met ons blad voor opinie en discussie over geloof en politiek hebben heel wat afgeschreven en afgepraat, maar wij hielden er eerder mee op dan dat een paar van deze partijen elkaar liefdevol in de armen vielen. We hebben er een paar mooie jaargangen en warme herinneringen aan over gehouden.
Iets later in de jaren negentig – opa zit nu echt op zijn praatstoel – was ik een van de drie gangmakers achter Transformatie. Een groep jongeren binnen GPV en RPF die vaart wilden maken met toenadering en eenwording van deze partijen. Artikelen, een website, discussiebijeenkomsten in toen nog rokerige zaaltjes. We werkten met de genade mee en hebben die misschien een heel klein duwtje kunnen geven, want het is ervan gekomen. En gelukkig maar.
De gang der geschiedenis van confessionele politiek gaat zoals die gaat, maar wordt ondertussen gedragen door mensen die in hun tijd, met de gaven die ze hebben gekregen en met de mensen die hen willen helpen, doen wat ze kunnen. En dat hebben Bas van der Vlies, Gert Schutte en Meindert Leerling gedaan. Ze stonden voor de beschermwaardigheid van kwetsbaar leven toen de zelfbeschikking van het sterke en autonome individu steeds meer de overhand kreeg. Ze stonden voor de waarde van die ene collectieve rustdag in een samenleving die steeds hyperactiever en koopzieker wordt en steeds verder aan het doordraaien is. Ze verdedigden de vrijheid van onderwijs in een samenleving waarin een seculiere, liberale meerderheid steeds minder tolereert van alles wat van die meerderheid afwijkt. Bas, Gert en Meindert hadden de tijdgeest tegen, maar hun standvastige karakters mee. Het waren drie musketiers die in het heetst van de strijd in hun tijd trouw bleven aan hun Koning.
Als jongste bediende bij de RPF-fractie schreef ik vol vuur aan bijdragen voor Kamerdebatten over paarse wetsvoorstellen die – naar ons oordeel – strijdig waren met artikel 23 van de Grondwet. Met onze onderwijsvrijheid dus. Ik sprak er toen een keer over met de toenmalige GPV-voorman, die mij toen een belangrijke les leerde. ‘Je moet anderen ook de kans geven jouw kant op te komen’, zei Gert Schutte tegen mij. Oftewel, je kunt je verbaal genoegzaam wentelen en je eigen gelijk, maar met een iets gematigder toon kun je vrijheden veiligstellen die er met een hoge toon gewoon aangaan. Ik ben die wijsheid nooit meer vergeten.
Vorig voorjaar stierf Meindert Leerling en we hebben hem herdacht in eigen kring van oud-Kamerleden en oud-medewerkers. Gesproken over onze warme herinneringen aan deze gedreven zoon van God, maar ook over lastige momenten omdat ook Meindert maar een mens was. Later dat jaar is ook Bas van der Vlies heengegaan. Een olijke man voor wie de zaak van politiek bij een open bijbel ernst was. Hij was van de partij in wiens wieg ik ben geboren en gevormd en benhem altijd met groot respect blijven gadeslaan. En nu is ook de laatste van de drie musketiers thuisgekomen bij zijn Vader. Vorige week hebben we Gert Schutte met de grootste achting herdacht in de Kamer en in klein kring op mijn kamer nagepraat. Geglimlacht om die kleine opmerkelijke details. Zo noteerde hij iedere dag de weersomstandigheden en poetste hij zaterdagavond alle schoenen. We hebben samen met de familie ook gedankt voor zijn grote trouw, standvastig geloof en warme betrokkenheid op zijn politieke erfgenamen. Met hem stierf binnen een jaar de laatste van deze drie musketiers.
Hier in dit leven hebben deze drie mannen nooit tot één en dezelfde fractie behoort, maar dienden wel dezelfde Koning. Nu zitten ze samen aan de tafel van de Heer. En wij zullen, als vierde musketiers, ook in onze tijd moeten doen wat we kunnen met dezelfde trouw aan onze Koning. Op hoop van zegen.
(Deze column verscheen vandaag ook in het Nederlands Dagblad)
