
Ik ontmoet Marion van Bruggen(23) in een park vlakbij het station in Dordrecht. Ze begroet me enthousiast en verwelkomt me in het mooie Dordrecht. We lopen een rondje – op 1,5 meter afstand - en Marion begint bij het begin te vertellen: ‘Tijdens mijn studie Social Work in Ede deed ik ervaring op bij verschillende maatschappelijke organisaties. In mijn afstudeerjaar ben ik gaan onderzoeken of er behoefte in Dordrecht was aan een vrijwilligersnetwerk. Dat bleek er te zijn en eind 2018 hebben we Netwerk Dordtse Helden gestart.’ De start was niet simpel voor Marion: net afgestudeerd, nog geen inkomen, en een netwerk dat nog helemaal opgebouwd moest worden. Toch gaf Marion niet op, en met resultaat! Netwerk Dordtse Helden bestaat nu 2 jaar en vormt een steady netwerk van jongeren die de handen uit de mouwen steken voor hun stadsgenoten.
Netwerk Dordtse Helden brengt jong en oud bij elkaar
Netwerk Dordtse Helden heeft als doel om hulp en een netwerk te bieden aan Dordtenaren met weinig of geen netwerk. Hiervoor worden jongeren ingezet. ‘We leggen de focus op jongeren en de manier waarop zij in de samenleving staan. Zij zijn de toekomst. Eenzaamheid is één van de speerpunten die we willen verminderen. Dit is niet alleen een probleem bij een deel van de ouderen, maar ook bij jongeren.’ Netwerk Dordtse Helden bemiddelt bij klusvragen, maatjescontacten en activiteiten. Door middel van ‘heldenborrels’ vormen de vrijwilligers een actief netwerk met elkaar.
Marion vertelt dat jongeren het belangrijk vinden om iets voor een ander te doen, maar de stap er naar toe soms groot is. Dit vond ze zelf als jongere ook lastig, ondanks dat de wil er wel was. ‘Je hebt geen idee waar je moet beginnen en het is een hele stap om dat initiatief te tonen.’ Netwerk Dordtse Helden probeert die stap kleiner te maken, door een concrete hulpvraag neer te zetten. Een jongere kan bijvoorbeeld iemand helpen met schoonmaken, wandelen met een oudere of een maatje van iemand zijn. Om jongeren goed te bereiken, te enthousiasmeren en de hulpvragen te delen, gebruiken ze veel social media.
Wederkerigheid en gelijkwaardigheid
‘We vinden het belangrijk dat het mes aan beide kanten snijdt: dat zowel de jongere een positieve ervaring met vrijwilligerswerk opdoet, maar dat een hulpontvanger ook goed geholpen wordt. Ik gebruik termen als ‘hulpontvanger’ en ‘hulpbieder’ omdat het handig is, maar tegelijkertijd maakt het teveel onderscheid tussen twee type mensen. Er zit in feite in iedereen een hulpontvanger en een hulpbieder. We vinden het belangrijk om juist de wederkerigheid en gelijkwaardigheid te benadrukken. We hebben bijvoorbeeld een jongere die als hulpvrager bij ons kwam en graag een maatje wilde, en die nu hulpbieder is en daarmee óók een stukje antwoord vindt op de vraag die deze jongere had.’
Dordtse Helden ligt dichtbij wat ik belangrijk vind in het leven. Van jongs af aan heb ik geleerd dat het goed is om niet alleen voor jezelf te leven, maar ook om te zien naar anderen. Ik geloof dat we als samenleving beter af zijn als iedereen dat zou gaan ervaren. Daar probeer ik mijn steentje aan bij te dragen.
Marion vertelt met passie dat het belangrijk is dat ieder mens liefde ervaart in zijn leven. Dat kan in vele vormen: gewoon gezien worden, een hand op je schouder, even aandacht of luisteren naar iemand. ‘Liefde klinkt soms groot en zwaar, maar het zit in de kleine dingen. Als een mens geen liefde kent in zijn leven is dat zo een groot gat. Natuurlijk is het christelijk geloof daarin een grote bron. Jezus kon als beste laten zien wat het is om echt lief te hebben.’
Beeld: Niek Stam
Marion vertelt dat ouderen en jongeren niet automatisch met elkaar in verbinding staan: ‘Ik had dat zelf ook niet. Als je eenmaal een oudere hebt gesproken, dan blijkt een oudere heel veel te kunnen bieden aan jongeren, bijvoorbeeld in het delen van levenservaringen. Dat is waar we het voor doen en daar word ik echt blij van. Ouderen geef je hiermee ook een stukje waardigheid. Er wordt snel vergeten hoeveel ouderen nog te bieden hebben, ze worden snel als last gezien. Zelfs als een oudere ziek op bed ligt en geen vin meer kan verroeren, dan nog heeft hij of zij iets te bieden.’
Licht voor Dordt
‘Vanaf de coronacrisis zijn we op een andere manier hulp gaan bieden’, vertelt Marion. ‘Wandelen en koken met ouderen lukt nu niet meer, maar in plaats daarvan zijn we direct met een belproject begonnen.’ In coronatijd zijn 30 jongeren belmaatje geweest voor mensen die alleen thuis waren, vertelt Marion. ‘Eén van de jongeren had met iemand afgesproken om hetzelfde TV programma te kijken, en het daarna samen te bespreken. Dat zijn mooie ideeën.’
Een groot deel van de vrijwilligersorganisaties in Dordrecht (Stichting Present, HipHelpt, Schuldhulpmaatje, Missie Dordt en Netwerk Dordtse Helden) heeft de handen ineengeslagen tijdens de coronacrisis. ‘We hebben een gezamenlijke digitale voordeur gecreëerd waar hulpvragen ingediend kunnen worden: de website Licht voor Dordt.’ Licht voor Dordt is een platform waar verschillende hulp initiatieven bij elkaar komen, zoals de coronahulplijn, schuldhulp, voedseluitgifte en maaltijden aan huis. ‘Dit werkte heel goed. Er was zelfs meer hulpaanbod dan hulpvraag. Dat zou altijd zo moeten zijn. We zijn ‘Licht voor Dordt’ nu aan het verduurzamen, zodat we de samenwerking in stand houden en dit in de toekomst kunnen blijven gebruiken.’
Ondanks dat Marion niet zeker weet of mensen deze energie en motivatie voor vrijwilligerswerk ook na de coronacrisis blijven vasthouden, vindt ze dat de crisis de mate van vrijwilligerswerk in ieder geval een positieve boost heeft gegeven. ‘Veel mensen hebben hun ogen geopend en gezien dat er veel eenzaamheid is. Dit is ellende waar we iets mee moeten.’ Ze herkent ook de obstakels, zoals een drukke baan: ‘Om naar een ander om te kunnen zien, moet je eerst kunnen omzien naar jezelf. Als je niet goed genoeg voor jezelf zorgt, heb je ook weinig te geven aan anderen. Als je ziet hoeveel mensen burn-out raken, omdat er aan alle kanten aan je wordt getrokken. Als je dan ook nog eens moet gaan omzien naar andere mensen… Dat is soms teveel gevraagd. Maar zo zou het niet moeten zijn.’
Even waren we allemaal eenzaam
Mijn grootste wens is dat Netwerk Dordtse Helden op een gegeven moment niet meer nodig is. Dat wij elkaar niet meer hoeven te herinneren dat het goed is om naar elkaar om te zien, en dat dit van generatie op generatie wordt doorgegeven.
Tot die tijd hoopt Marion dat het netwerk meer gaat groeien: ‘Er staan nog genoeg projecten op ons verlanglijstje, waar we nu nog niet aan toe gekomen zijn.’ Marion sluit af door te benoemen dat we in de coronatijd allemaal een klein beetje hebben ervaren hoe het is om weinig sociaal contact te hebben. ‘Even leefden we allemaal meer afgezonderd van anderen. Als je je dan bedenkt hoeveel mensen er dag in en dag uit alleen achter de voordeur zitten, die bijvoorbeeld alleen de thuiszorg over de vloer krijgen… Nu hebben we deze eenzaamheid allemaal een beetje gevoeld.’ Ze hoopt dat dit een aanmoediging is geweest om naar elkaar om te blijven zien.