De auteurs uiten hun zorgen over de Nederlandse militaire betrokkenheid in Irak. Worden we hier niet zomaar weer een oorlog ingerommeld? En is het niet de opdracht van christenen om vredestichters te zijn? Hoe heeft het kunnen gebeuren dat de ChristenUnie hiermee akkoord is gegaan? Het zijn stuk voor stuk legitieme vragen die om een antwoord vragen.

Wij beginnen met een constatering waarmee de auteurs sluiten: simpele antwoorden bestaan niet. Je zou willen dat de internationale gemeenschap ISIS zou kunnen stoppen zonder wapengekletter. Dat we alle ontheemden in Irak en Syrië weer perspectief konden geven. Dat alle minderheden als Christenen en Yezidi’s, en nu de Koerden in Syrië, weer veilig in hun dorpen kunnen wonen. Helaas zijn er geen makkelijke oplossingen.

De schrijvers gaan ervan uit dat de besluitvorming om mee te doen gebaseerd is op tenminste twee ‘oneigenlijke factoren’: de publieke opinie en druk van bondgenoten. Daarmee wordt er in onze optiek geen recht gedaan aan de afwegingen die binnen de ChristenUnie-fractie zijn gemaakt.

Eén van de belangrijke motieven van de ChristenUnie steun te verlenen aan de Nederlandse militaire bijdrage is ons streven naar recht en rechtvaardigheid wereldwijd. Voor het eerst in de geschiedenis zijn minderheden, waaronder Yezidi’s en christenen, niet langer aanwezig in grote delen van Irak en Syrië waar nu de Islamitische Staat het voor het zeggen heeft Er is sprake van een religieuze zuivering waarbij christenen en andere minderheden – grotendeels buiten de camera’s van de (inter)nationale pers worden vermoord, verkracht, bedreigd en gediscrimineerd. De komst van het jihadistische en nihilistische ISIS heeft daarbij dit proces enorm versterkt. Praten en onderhandelen met ISIS is daarbij geen optie. Iedereen die afwijkt van hun visie op de islam verdient de dood. Onder meer de Christenen uit Mosoel kregen 48 uur voor een simpele keuze: onderwerp je aan de islam of sterf. De opkomst van ISIS heeft niet alleen aan duizenden onschuldige burgers het leven gekost, maar ook miljoenen ontheemden en vluchtelingen tot gevolg. Ook met de bittere kou van de winter in aantocht was – en is – het voor de ChristenUnie-fractie geen optie om lijdzaam toe te kijken.

Wat betreft het volkenrechtelijk aspect van de discussie vragen de auteurs zich af of de ChristenUnie dan de conclusies van de Commissie Davids zijn vergeten? Dat is gelukkig niet het geval. Nederland beperkt zich overigens nu tot Irak waarvoor een adequaat volkenrechtelijk mandaat ligt, de Iraakse regering heeft de internationale gemeenschap zelf uitgenodigd. De huidige discussie richt zich momenteel of Nederland een bijdrage moet leveren aan het ontzetten van burgers in bijvoorbeeld Kobani om een humanitair drama te voorkomen. Dat ligt volkenrechtelijk gezien een stuk lastiger. Al het debat over het rapport in 2010 zei Arie Slob over dergelijke dilemma’s het volgende: “Wij kunnen houvast ontlenen aan het volkenrecht maar er nooit helemaal achter verschuilen. Uiteindelijk is niets doen ook een daad waarvoor verantwoording moet worden afgelegd”.  Een volkenrechtelijk mandaat valt of staat met een resolutie vanuit de VN-Veiligheidsraad. Het probleem is echter dat er maar één land, vaak Rusland en/of China, een veto hierover uitspreekt waardoor er van een mandaat geen sprake van zal zijn.

De auteurs stellen zeer terecht dat navolgers van Christus vredestichters dienen te zijn. De waarheid is: er is geen zicht op vrede. Ingrijpen van de internationale gemeenschap kan echter wel grootscheepse genocide op minderheden voorkomen. Wij zeggen het Dietrich Bonhoeffer na: stilte in het aangezicht van kwaad is zelf het kwaad. Niet spreken is spreken, niet handelen is handelen’. Het sturen van F16’s is inderdaad niet hét antwoord op ISIS, maar het is onze stellige overtuiging dat het een noodzakelijke voorwaarde is om dat antwoord uiteindelijk wel te kunnen geven. Voordat we kunnen werken aan vrede moeten we eerst de voorwaarden daarvoor scheppen.

Jezus roept volgens Baan en Drost zijn leerlingen op om een geweldloos alternatief te zoeken, om dat alternatief te zijn. Maar tegelijkertijd leert de Bijbel ons dat de overheid het zwaard niet tevergeefs draagt. Soms is geweld nodig om erger te voorkomen. Wat was er met de Yezidi’s gebeurt als Amerika niet te hulp was geschoten? Wat gebeurt er nu met de inwoners van Kobane als wij ons niet willen mengen in de strijd? Het sturen van F16’s op zich zal geen vrede brengen. En tóch moeten we ingrijpen, omdat we daarmee kunnen  voorkomen dat de genocidale agenda van ISIS uitgevoerd wordt.

Joël Voordewind & Shamir Ceuleers, respectievelijk Kamerlid en beleidsmedewerker namens de ChristenUnie-fractie