Niet alleen de aanval met mogelijk gifgas, maar de meer dan 100.000 slachtoffers en de miljoenen vluchtelingen zijn verschrikkelijk en dramatisch voor de Syrische bevolking.

Zoals in elke oorlog lijken ook hier weer de kinderen en vrouwen, de onschuldigen, het grootste slachtoffer van bruut geweld door beide partijen zowel het Syrische leger als de rebellen, waaronder zoals ik zelf heb mogen zien, toen ik onlangs in Syrie was, de Al Nushra, een Al Qaida-organisatie.

Minderheidsgroepen zoals christenen, druzen, koerden bevinden zich letterlijk tussen twee vuren en zijn extra slachtoffer door het geweld van beide partijen. Bombardementen vanuit de lucht en beschietingen vanaf de grond.

Ook deze oorlog laat zich niet indelingen in good guys en bad guys. Het enorme aantal slachtoffer is zeer te betreuren, maar de terughoudendheid van de internationale gemeenschap is ook begrijpelijk. Wie helpen we straks in het zadel? Wordt het niet juist erger, terwijl militair ingrijpen toch altijd gericht moet zijn op bescherming en verbetering van het lot van de bevolking.

Ook nu moet ook de Nederlandse regering zich afvragen waartoe steun aan een militaire aanval kan leiden? Een verdere escalatie van het conflict mogelijk ook in de regio, een tegenaanval van Syrie, Hezbollah of Iran?

Tegelijk is het goed dat de Internationale Gemeenschap een aanval met chemische wapens niet tolereert. Kortom een zeer lastig dilemma.

De kernvraag:

De kernvraag is nu of en wie de gifgasaanval heeft uitgevoerd. De VN-inspecteurs zijn nu de OF vraag aan het onderzoeken en steun dus voor de lijn van de minister om dit onderzoek af te wachten. Gelukkig lijken de Engelsen nu ook die richting op te bewegen.

Maar niet alleen moet bewezen worden of er gifgas is gebruikt maar ook moet onomstotelijk vast komen te staan wie dit heeft gedaan. Opmerkelijk hierbij is dat onderzoek op verzoek van president Assad van eerdere gifgasaanvallen ook nog niet zijn afgerond.

De ChristenUnie pleit er dan ook voor om het mandaat van de VN-inspecteurs te verruimen. Ook de schuldvraag zou expliciet onderzocht moeten worden en het bewijs zou openbaar gemaakt moeten worden. Graag een reactie van de minister op dit voorstel.

Mandaat?

En zelfs als de schuldvraag is beantwoord, is het vraag welke actie een bijdrage levert aan het verbeteren van het lot van de Syrische bevolking en de vrede dichterbij brengt. Het baseren op het uitgangspunt Resposibility to Protect, vraagt om een mandaat van de Veiligheidsraad. Indien dat mandaat er niet komt, zou een humanitaire interventie alsnog legitiem kunnen zijn zonder dat het volkenrechtelijk legaal is. Maar dan vindt de CU dat:

1. Er geen steun kan worden verleend aan mogelijke aanvallen, voordat alle VN-onderzoeken, dus ook van de andere gifgasaanvallen, zijn afgerond en openbaar zijn gemaakt.
2. Onomstotelijk vast moet komen te staan dat het regime van Assad de schuldige is, dit met brede steun binnen de EU.
3. Het politiek doel moet helder zijn, welke bijdrage zal dit leveren aan de bescherming van de Syrische bevolking en een duurzame oplossing van het conflict? Doel van Responsibility to Protect is het beschermen van de burgers. Kortom het medicijn mag niet erger zijn dan de kwaal, in lijn met de principes van een rechtvaardige oorlog.

Dit leidt nog tot de volgende vragen aan de minister:

1. Vindt de Nederlandse regering dat er een beroep gedaan kan worden op Responsibility to Protect, zonder mandaat van de Veiligheidsraad? Ingrijpen kan tot escalatie leiden ook weer onder de burgerbevolking. Erkent de Nederlandse regering dat een aanval op basis van RtoP in strijd kan zijn met het doel namelijk bescherming van de burgerbevolking?
2. Wanneer is de minister er van overtuigd dat Assad chemische wapens heeft gebruikt, alleen op bronnen van de VS en UK of zou er bredere consensus over de schuldvraag moeten zijn in de EU, wil Nederland zijn politieke steun geven?
3. Stelt de minister nu dat Amerika en Engeland nog enkele weken geduld moeten hebben met een eventuele aanval, totdat de VN-onderzoeken zijn besproken in de VN- veiligheidsraad? Gaat de minister dit standpunt ook actief uitdragen binnen de EU?