1. Wat is het ESM?
Het is Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM) borduurt voort op het Europese Financiële Stabiliteitsfaciliteit (EFSF) dat in juni 2010 is opgericht door de Europese Unie in het kader van het bestrijden van de Europese staatsschuldencrisis van 2010. De doelstelling van het tijdelijke noodfonds EFSF is het verschaffen van financiële steun aan lidstaten van de EU die in financiële moeilijkheden verkeren. In tegenstelling tot het EFSF is het ESM een permanent fonds, waar Nederland daadwerkelijk geld in moet storten.

2. Is de ChristenUnie tegen een noodfonds?
De ChristenUnie is niet tegen een Europees noodfonds, maar vindt het onverantwoord om in te stemmen met het ESM-verdrag zoals het nu gepresenteerd wordt. Het gaat om een permanent fonds, er is geen weg terug. Het moet nu dus ook goed geregeld zijn. In het licht van het grondwettelijke budgetrecht van de Kamer, is het gewenst de Staten-Generaal te betrekken bij de besluitvorming door de ESM-organen over de effectuering van deze claim. Die positie van het Parlement is niet geborgd in het verdrag, sterker nog in spoedprocedures heeft Nederland, in tegenstelling tot Duitsland, Frankrijk en Italie, geen veto en kan Nederland dus buitenspel worden gezet.

3. Wat zijn verder de bezwaren van de ChristenUnie tegen het ESM-verdrag?
Als de Tweede Kamer instemt met het verdrag, kan het Nederland een bedrag van 40 miljard euro kosten. Dit bedrag is te vergelijken met de volledige Nederlandse begroting voor Onderwijs en wat er uitgegeven wordt aan Veiligheid. Dit betekent dat Nederland 4,6 miljard euro moet storten en dat 35,5 miljard euro direct opeisbaar is, zonder dat Nederland kan beslissen waar het geld naar toe gaat. In tegenstelling tot Duitsland, Frankrijk en Italië heeft Nederland namelijk geen veto. De ChristenUnie vindt dat het parlement zeggenschap moet houden over de besteding van de 40 miljard Euro. Zonder deze instemming bevat dit verdrag een groot democratisch tekort. Een ander bezwaar is de controleerbaarheid van het ESM. Het ESM heeft een plek gekregen buiten de bestaande rechtsorde en buiten het institutionele kader van de EU. De afdeling advisering van de Raad van State heeft hier forse kritiek op geuit. Tot slot is de externe controle niet op orde, ondanks dat de Algemene Rekenkamer hier al meerder keren de aandacht voor heeft gevraagd.

4. Wat heeft de ChristenUnie gedaan om het verdrag aan te passen?
De ChristenUnie heeft samen met de SP al in december 2011 een motie ingediend waarin het kabinet werd opgeroepen een vetorecht voor Nederland te bedingen, zoals Duitsland en Frankrijk ook hebben.  De motie werd slechts gesteund door de PVV en Partij voor de Dieren.
Eind februari dit jaar heeft de ChristenUnie opnieuw een motie ingediend waarin werd gesteld dat het ESM-verdrag niet strijdig mag zijn met het budgetrecht van het parlement. Deze motie is aangenomen maar is volgens de ChristenUnie niet uitgevoerd door het kabinet.

5. Waar spreekt de Kamer vandaag over?
Vandaag en morgen debatteert de Kamer over het ESM-verdrag. De ChristenUnie zal het kabinet verzoeken terug naar de onderhandelingstafel te gaan om de positie van Nederland te versterken als het gaat om het vetorecht, het budgetrecht van het parlement en de democratische controle op het ESM.