Het gevoel van urgentie voor dit vraagstuk is bij de huidige beleidsmakers in Den Haag ver te zoeken, zo lijkt het. Rutte en zijn kabinet zijn er  vooral op gericht hoe de afgesproken 18 miljard aan bezuinigingen te realiseren. Daarbovenop circuleren als gevolg van de eurocrisis alweer andere draconische maatregelen, die vooral één ding gemeen lijken te hebben: hoe krijgen we de boekhouding weer op orde?

Het kabinet mag graag verwijzen naar de nog altijd lage werkloosheidscijfers  van Nederland in vergelijking met de andere Europese landen. En inderdaad, vooral het jeugdwerkloosheidspercentage is erg laag. Deze meevallende cijfers hebben echter alles te maken met de goede uitgangspositie die ons land de afgelopen jaren had bereikt en die in stand is gebleven, mede doordat het vorige kabinet in 2008 en 2009 een aantal effectieve crisismaatregelen nam na de bankencrisis.

De trend van de cijfers duidt er echter op dat het niet de goede kant op gaat in ons land. De groei valt stil; het overheidstekort loopt op, de werkloosheid dreigt te stijgen tot een half miljoen. Dat scenario contrasteert schril met Duitsland. Een land dat ook hecht aan solide staatsfinanciën. Dat zelfs een slechtere uitgangspositie had dan Nederland qua werkloosheid en staatsschuld. Desondanks lijkt het daar volgens de economische instituten de komende jaren juist de goede kant op te gaan. Met een dalende werkloosheid waar die hier juist fors stijgt.

Het wordt dan ook tijd dat het kabinet geen mooie woorden spreekt over banengroei op de Europese toppen, maar daadwerkelijk inzet op een beleid dat die banenvriendelijke groei dichterbij brengt. Bezie nog eens de afgesproken maatregelen uit het regeerakkoord. Leveren die nu banen op en groei, of niet? Bezuinigen op passend onderwijs, waardoor tussen de 3000 en 5000 banen worden geschrapt? Of liever de prestatiebeloning leraren schrappen, die de leraren zelf heel goed kunnen missen en geen één baan extra oplevert. Doorgaan met radicaal snoeien in WSW, wajong en bijstand, waardoor mensen met een uitkering thuis komen te zitten. Of kiezen voor minder rigoureuze ombuigingen in combinatie met een sociaal akkoord met werkgevers en vakbonden om plaatsen te bieden aan mensen met een arbeidsbeperking. Doorgaan met ombuigingen op het openbaar vervoer – wat banen kost –  en ‘rechtse hobby’s’ als de verhoging van de maximale snelheid naar 130 km, wat geen baan oplevert of kiezen voor een duurzame economie, die innovatief is en daarmee juist banen schept?

Ten tweede moeten ondernemers met kansen juist nu worden geholpen die kansen ook te pakken en daarmee hun werknemers te behouden. Dan moeten we het dus hebben over herinvoering van het lage BTW-tarief en de deeltijd-WW, over het aan het werk houden van ouderen via belastingkortingen; over leerwerktrajecten in de zorg, het onderwijs, ambachtelijke beroepen en de veiligheid; over regelvrije ‘kleine baantjes’, die ook vrij van premie en belastingheffing moeten zijn.

Maak tot slot een toekomstagenda voor banengroei in een duurzame economie. Verbeter de concurrentiepositie van Nederland door arbeid goedkoper te maken in ruil voor verhoging van de groene belastingen. Voer langer doorwerken sneller in,  een preventiebeleid waardoor mensen gezonder oud worden, hervorm de woningmarkt, maak dat het verrichten van tegenprestaties voor een uitkeringen heel normaal wordt, en we moeten nu gaan sparen om zorguitgaven later te kunnen betalen

Het is wachten op de premier die met kabinetsbeleid komt dat burgers  hiertoe motiveert en ondersteunt. Mijn vraag aan de premier is helder: zorgt zijn kabinet voor de VVD-belofte van 400.000 extra banen of legt het ‘daadkrachtige’ kabinet  zich neer bij de snel naderende half miljoen werklozen?

Arie Slob

Fractievoorzitter ChristenUnie