25 jaar na Tsjenobyl, dat moet een mens bescheiden maken.

dinsdag 26 april 2011 10:27

Het is vandaag precies 25 jaar geleden dat in Tsjernobyl de reactor van de kerncentrale ontplofte. Ik herinner het me nog goed. Ik was een meisje van 10 jaar oud. In de klas hebben we er veel over gesproken, want we waren allemaal bezorgd. Wat stond ons in Nederland aan gevolgen te wachten? Ik weet dat er in ieder geval een tijdlang geen verse spinazie op tafel stond. Mijn moeder volgde de adviezen op.

Afgelopen zaterdag was ik dagvoorzitter bij de conferentie ’Tsjernobyl 25 jaar later’, die georganiseerd was door Stichting Rusland Kinderhulp, Nederlands Bijbelgenootschap, VUconnected en het Landelijk platvorm Hulp Tsjernobyl. Deze organisaties hebben afgelopen jaren op allerlei manieren hulp verleend aan de slachtoffers van de ramp in Wit-Rusland en Oekraiene. Honderden kinderen hebben vakanties doorgebracht in Nederland, Bijbels zijn verspreid, landbouwprojecten opgezet, hulpgoederen gebracht etc.

Door de jaren zijn er allerlei waardevolle contacten ontstaan die behouden zouden moeten blijven. Tegelijk zoeken de organisaties ook naar nieuwe vormen en rollen. De vrijwilligers van het eerste uur worden ouder en zijn op zoek naar opvolgers. De kinderen van toen zijn nu jongvolwassenen.

Ondertussen is Wit-Rusland de laatste dictatuur van Europa en is het niet eenvoudig om grenzen te passeren en kennis uit te wisselen. De ambassadeur van Wit-Rusland was de hele dag aanwezig en heeft gezegd de politieke boodschap van meer vrijheid en democratie ter harte te nemen, maar vroeg enige tijd…

Een groep kinderen sloot de dag af met het zingen van een paar liedjes. Vrijwel alle kinderen hadden al een geschiedenis van kanker achter de rug of kampten met andere gezondheidsklachten die waarschijnlijk met Tsjernobyl te maken hadden.

Over kernenergie is zaterdag niet gediscussieerd. Het vrijwilligerswerk en de toekomst van de kinderen stonden centraal. Maar ondertussen speelden de actuele vragen rondom kernenergie wel in mijn gedachten. Juist die week daarvoor hebben we een kernenergiedebat in de Kamer gevoerd naar aanleiding van de kabinetsplannen om ruimte te bieden aan een tweede kerncentrale bij Borssele.

Zolang kerncentrales nog niet inherent veilig zijn en er geen goede oplossing is voor het onlosmakelijk verbonden radioactieve afval, blijft de ChristenUnie tegen de bouw van een nieuwe centrale. Zo’n centrale bouw je niet voor tien of twintig jaar, maar voor een veel langere periode. En het afval blijft nog veel en veel langer radioactief. De gevolgen daarvan kunnen we onmogelijk overzien. De situatie nu in Japan rondom de kerncentrale van Fukushima toont scherp aan dat de mens niet zelden machteloos staat om bepaalde gevolgen van zijn handelen weer onder controle te krijgen. Dat moet je als mens toch ook bescheiden maken? En dan heb ik even niet zoveel op met allerhande berekeningen dat de kans op zo’n catastrofe minimaal is.

Tsjernobyl vraagt nog steeds aandacht. De in de haast gebouwde sacrofaag om de ontplofte reactor moet hersteld worden en een groot gebied is nog steeds onbewoonbaar.

Interesse gewekt? Deze weken zijn er allerlei boeiende reportages op tv te zien. En voor de boekenliefhebber is er De reactorgeneratie van Franka Hummels.