Godsdienstvrijheid zou voorop moeten staan in de Nederlandse diplomatie, vindt Gert-Jan Segers, directeur van het wetenschappelijk instituut van de ChristenUnie. „Het is de koningin der vrijheden en een belangrijke indicator voor een keur aan andere vrijheden, zoals persvrijheid.” Segers, die zeven jaar in Egypte woonde, is geschokt door de aanslag op een Koptische kerk in Alexandrië waarbij na de nieuwjaarsmis 25 doden vielen. Hij wil dat Nederland en Europa meer druk uitoefenen op de Egyptische regering om de christenen aldaar te beschermen. „Zonder druk van buitenaf zal er in Egypte weinig veranderen”, stelt Segers. Hij benadrukt dat druk uitoefenen niet alleen maar symboolpolitiek is, maar dat het echt iets kan uithalen. „Egypte wordt niet graag afgeschilderd als radicaal, ze willen meetellen in de wereld.”

Er zit volgens hem ook ’iets van wederkerigheid’ in. „Grote groepen moslims komen naar Nederland en vragen terecht om godsdienstvrijheid. Maar, je kunt niet gaan klagen over islamofobie als christenen in het Midden-Oosten als tweederangsburgers worden behandeld.” Hij vindt dat Nederland een voorbeeld moet nemen aan Noorwegen, „een klein land dat ervoor heeft gekozen zich binnen de diplomatie te richten op vredesbesprekingen”. Nederland – ’ook een klein land’ – zou in zijn diplomatie eveneens meer moeten focussen, vindt Segers. Bij voorkeur op godsdienstvrijheid, al betwijfelt hij of de regering daar oren naar heeft. „Het is heel mooi dat minister Rosenthal zijn afschuw uitspreekt, maar de internationale handelsbelangen lijken voor deze regering het belangrijkste. Verhagen was er ontvankelijker voor, denk ik.” Tot 2007 gaf Segers leiding aan een christelijk studie- en toerustingscentrum in Caïro, over twee weken gaat hij er weer op bezoek. De Koptische gemeenschap in Alexandrië kent hij niet, maar vrienden in de getroffen stad houden hem op de hoogte. Op Twitter volgde hij maandag de protestacties die Kopten in diverse Egyptische steden hielden. Die protestacties waren volgens Segers ’tot voor kort ondenkbaar’. „Bij jongeren heerst een sterker gevoel van trots en eigenwaarde. Ze willen opkomen voor hun rechten, terwijl ouderen veelal berusten in hun lot.”

De aanslag op de Koptische al-Qissidine- kerk ziet Segers als „een symptoom voor een veel dieperliggend systeem waarin christenen als tweederangsburgers worden gezien”. De reden? „Islamisering. De islam is een veel dominantere rol gaan spelen in de Egyptische maatschappij. Minderheden vertrokken waardoor een islamitische monocultuur kon ontstaan en de christenen sterker in de rol van minderheid werden gedrukt. Dan vindt tweedeling plaats.” Is hij hoopvol voor de toekomst? „Voorlopig niet. Het is hopen op bezinning binnen de islam.”

Dit artikel verscheen ook in Trouw van 5 januari 2011.