Stedenbaan op losse schroeven

woensdag 13 april 2005 20:00

De SGP-ChristenUnie in Zuid-Holland maakt zich ernstig zorgen over de voortgang van het concept Stedenbaan. Dit naar aanleiding van het uitgelekte rapport “De bouwstenen voor de dienstregeling 2007”, een discussienota van NS, Railion en ProRail.

Het idee van Stedenbaan is dat in de Randstad een metroachtig net ontstaat, waarop treinen in hoge frequenties alle (waaronder verschillende nieuwe) stations aandoen. Dat is mogelijk, omdat de HSL vanaf 2007 van haar eigen infrastructuur gebruik gaat maken, waardoor er op het huidige spoor ruimte vrijkomt.

In de uitgelekte discussienota wordt gekozen voor een systeem met sneltreinen en stoptreinen, waarbij de intercity’s vervallen. Er wordt echter geconstateerd dat ingrijpende nieuwe dienstregelingen met een hoge frequentie te duur zijn. Als daaruit de conclusie getrokken wordt dat de stoptreinen niet in een hogere frequentie gaan rijden, is er uiteindelijk sprake van een aanmerkelijke verslechtering ten opzichte van de huidige situatie, omdat de intercity’s vervallen. Dit terwijl er een jaar geleden juist een verbetering was beloofd door het Stedenbaan concept. Als de stoptreinen niet in een hogere frequentie gaan rijden is feitelijk het Stedenbaan concept van de baan. Dit terwijl Zuid-Holland haar woningbouw juist wil concentreren langs de toekomstige Stedenbaanstations.

Bovenstaande ontwikkelingen baren de SGP-ChristenUnie zorgen. Daarom hebben de statenleden Andries van Dijk en Gerrit Wim van Veelen schriftelijke vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten. Daarin vragen zij onder meer wat de gevolgen kunnen zijn van de plannen van NS. Ook willen zij weten hoe de provincie Zuid-Holland zich gaat mengen in de discussie om Stedenbaan alsnog uitgevoerd te krijgen, want Zuid-Holland verdient een goed Openbaar Vervoer!

Bijlage: schriftelijke vragen

Aan de voorzitter van Gedeputeerde Staten

De heer J. Franssen

Den Haag, 13 april 2005

In het rapport `Stedenbaan`, van het Platform Zuidvleugel (nov. 2003), wordt het concept Stedenbaan (pag. 15) uiteengezet:

“Stedenbaan is de Zuidvleugel-uitwerking van het landelijke project, dat zich bezighoudt met het beter benutten van de spoorwegcapaciteit. Het betreft een nieuw treinproduct, dat is toegesneden op de regionale reiziger. Door vernieuwing van de systeemopbouw kunnen de treinfrequentie en betrouwbaarheid worden opgevoerd. Daarnaast maakt de inzet van sneller regiomaterieel het aandoen van meer stations in dezelfde tijd mogelijk. Hierdoor neemt het invloedsgebied van het spoor sterk toe. (…)

Stedenbaan richt zich op de treincorridors Oude Lijn/Schiphollijn (Dordrecht-Rotterdam-Den Haag-Leiden-Haarlem/Schiphol) en de Goudse corridors (Rotterdam/Den Haag-Gouda).

Op deze spoorverbindingen rijden nu drie treinsoorten: stoptreinen, sneltreinen en intercity’s.

De komst van de HSL-Zuid en de Betuweroute vereenvoudigt deze indeling vanaf 2007 tot een tweetreinensysteem: de intercity (vergelijkbaar met de huidige sneltrein) voor de verbindingen tussen de hoofdknopen van de Deltametropool en sprintertreinen (de huidige stoptreinen) voor verbindingen binnen de Zuidvleugel op regionaal niveau.

Door de systeemopbouw te vereenvoudigen kan de treinfrequentie intensiveren tot ‘metrokwaliteit’. Hierbij plannen gebruikers hun reizen minder op vertrektijden, omdat de eerstvolgende trein altijd binnen korte tijd vertrekt. Daar waar mogelijk en nodig gaat Stedenbaan vanaf 2007 uit van een frequentie van zes sprinter- en zes intercitytreinen per uur. De gemiddelde wachttijd bedraagt dan vijf minuten.”

Op 25 maart meldt het Leidsch Dagblad dat de “Stedenbaan langs Leiden mogelijk wordt uitgesteld”. Volgens NS, ProRail en Railion zijn “ingrijpende nieuwe dienstregelingen met een hoge frequentie te duur”. “Dat betekent mogelijk dat ook de ‘Stedenbaan’ (…) in het gedrang komt.”

OV.magazine (24 maart 2005) citeert uit het rapport ‘De bouwstenen voor de dienstregeling 2007’: “Een systeemsprong naar een innovatieve opzet met hogere frequenties is van de baan. De spoorsector neigt naar een simpel tweetreinensysteem met iets snellere stoptreinen en vaker stoppende intercity’s.”

Volgens NS, ProRail en Railion “zijn ingrijpend nieuwere dienstregelingen onhaalbaar, onbetaalbaar en te turbulent”en “is het in het algemeen niet rendabel de kwaliteit (frequentie) van de reizigersdienst flink te verhogen”.

OV.magazine meldt verder ”een metroachtige frequentie met elke tien minuten een stoptrein én een snelle trein blijft een droom.” En: “in de meeste scenario’s gaan de bestaande reizigers er op achteruit in reistijd”

Bovengenoemde en andere signalen baren de fractie SGP/ChristenUnie zorgen, m.b.t. de haalbaarheid van het concept Stedenbaan.

Bovenstaande leidt bij de SGP/ChristenUnie tot de volgende schriftelijke vragen conform art. 54 van het Reglement van Orde:

Heeft u kennis genomen van de artikelen “HSL dwarsboomt trein in Randstad” (Leidsch Dagblad, 24 maart) en “Dienstregeling 2007: geen hogere frequenties” (OV.magazine, 23 maart 2005)?
Kunt u aangeven wat de consequenties van deze NS-visie (kunnen) zijn voor de realisatie van het “metropolitane OV” volgens het stedenbaanconcept, zoals verwoord in het rapport “Stedenbaan”?
Kunt u aangeven in hoeverre de HSL-overeenkomst van 8 HSL-treinen per dag over bestaand spoor naar Den Haag gevolgen heeft voor de spoorcapaciteit voor regionale treinen in het kader van Stedenbaan?
Kunt u aangeven op welke wijze NS (als enige personenvervoerder op het hoofdrailnet), Relion (als goederenvervoerder) en ProRail (als netwerkbeheerder) gecommitteerd zijn aan de realisatie van het project Stedenbaan?
Welke positie heeft de provincie Zuid-Holland momenteel in de discussie over de thematiek uit “De bouwstenen voor de dienstregeling 2007” en hoe wordt dat vormgegeven?
Wanneer en op welke wijze gaat het college van Gedeputeerde Staten (al dan niet in Zuidvleugelverband) de discussie aan, in het belang van Stedenbaan?

Met vriendelijke groet,

Fractie SGP/ChristenUnie

Andries van Dijk Gerrit Wim van Veelen