Rouvoet had al op het jubileumcongres van 30 januari laten weten dat hij zich beschikbaar stelde voor de partij. Nadat voorzitter Blokhuis in Almere het besluit van het landelijk bestuur bekend maakte, hield Rouvoet een aanvaardingsspeech:

'Vrienden en vriendinnen van de ChristenUnie,

Ik wil het landelijk bestuur allereerst hartelijk bedanken voor het vertrouwen dat het in mij stelt als lijsttrekker voor de ChristenUnie bij de komende verkiezingen in de Tweede Kamer! In afwachting van de vaststelling door het Uniecongres op 24 april zal ik mij hier beperken tot het uitspreken van mijn grote motivatie en bereidheid om de kar weer te trekken. Niet voor niets heb ik dat al aangegeven op het Jubileumcongres.

Dit is ook wel een moment om iets te zeggen over de manier waarop ik op dit moment tegen de politieke situatie aankijk, en hoe de ChristenUnie daarin een verschil kan maken.

We zijn hier in Almere, en we kunnen er niet omheen dat dit één van de plaatsen is waar de aandacht van het land naar uit zal gaan komende woensdag als de uitslagen binnenkomen. De uitslag die de PVV hier haalt zal van duiding worden voorzien, en voorspellingen zullen worden gedaan over de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen op 9 juni.

Toch gaan de verkiezingen over meer dan over Wilders. In onze partij wordt weleens gezegd dat we de gevoelens van de PVV-stemmer serieus moeten nemen. Onder hen bevinden zich ook christenen, zij het voor een klein deel.

Dat is waar. Maar de ChristenUnie zou als politieke partij ernstig tekortschieten als ze met die gevoelens op dezelfde manier omgaat als de PVV. Of het nu gaat om de onvrede over falende gezagsdragers, of om de angst voor de islam die ook in sommige delen van de kerken leeft, van politici mag meer worden verwacht dan het vertolken van angst en onvrede. Wie daarmee volstaat is een populist, heeft zelf geen visie en wie geen visie heeft kan ook geen leiding geven.

Politiek met een visie, dat is waar het mij vanavond om gaat. Bange en boze mensen kunnen het land niet regeren. Daarvoor is visie nodig, onder andere op het samen leven van mensen met verschillende achtergronden, religies en culturen.

Politiek is dus meer dan het vertolken van gevoelens onder bevolking. Politici worden niet alleen betaald om te weten wat er leeft onder hun kiezers, ze worden betaald om oplossingen te bedenken en richting te geven. De ChristenUnie is er niet voor een bepaald groepsbelang, maar wil er zijn voor iedere burger, ongeacht herkomst, opleidingsniveau of inkomen. Wij staan voor de publieke zaak, het algemeen belang. En we doen dat vanuit vaste waarden, met een eigen koers. Het is niet goed voor het vertrouwen en aanzien van de politiek als het politieke debat verwordt tot een wedstrijdje voor het oog der natie over wie het beste kan verwoorden wat er leeft bij de kijker thuis.

Het mag ons zorgen baren dat het aanzien van de politiek zich in een neerwaartse spiraal bevindt. Al jaren constateren we dat het slecht gesteld is met het vertrouwen van de burger in de politiek. De reactie in de afgelopen jaren daarop is om in uitstraling, taalgebruik en omgangsvormen dichter naar de burger toe te kruipen, om als het ware naast de kijker thuis op de bank te gaan zitten met de verzuchting: “het is me ook wat” en “ze doen maar daar in Den Haag”. Er is een toon van vrijblijvendheid in de politiek gevaren.

Naar mijn stellige overtuiging zal dat de spiraal niet doorbreken. Het is in mijn ogen echt het verkeerde antwoord. Er dreigt daardoor een afbladdering van het gezag van de politiek. Een gestage erosie van instituties, van parlementaire omgangsvormen en van respect voor procedures en gemaakte afspraken. Het spoeddebat dat de opmaat vormde tot de val van het kabinet was daar een illustratie van. En het leidt tot een klimaat waarin je pas scoort als je steeds extremere voorstellen doet. De PVV is hofleverancier van dieptepunten zoals kopvoddentaks, een pleidooi voor gericht schieten op de knieën en de inzet van militairen in wijken. Maar ook de partijen van wie meer verantwoordelijkheidsbesef mag worden verwacht (PvdA, CDA en VVD) buitelen over elkaar heen met avondklokken voor kinderen, strafbaar stellen ouders voor wangedrag kinderen, strafbaar stellen illegaliteit, opsluiten van recidivisten en vliegende brigades tegen straattuig, en pleidooien voor hogere straffen terwijl Nederland al in de Europese top-5 zit qua strafmaat.

In de lokale folder van de PVV in Den Haag lees ik dat men pleit voor ‘een genadeloze aanpak van overlast en agressie’. Dat woord bleef bij mij hangen: ‘genadeloos’. Daarmee laat de PVV zich diep in het hart kijken. Dat woord typeert precies waar het naartoe gaat als we op deze voet doorgaan: een genadeloze samenleving.

Met een politiek, die gekenmerkt wordt door genadeloosheid, diskwalificeert de PVV zich als verdediger van de christelijke beschaving. Genade is daar immers de kern van. Een week geleden vroeg Geert Wilders aan Arie Slob of hij vond dat de christelijke cultuur beter is dan de islamitische. Dat was niet de eerste keer dat hij de schijn wilde wekken de verdediger van het christendom te zijn. Wilders maakt uit propagandamotieven een karikatuur van de joods-christelijke traditie als wapen tegen moslims. Maar je verspeelt het recht om je als verdediger daarvan op te werpen als je eerst het hart eruit snijdt: onderling respect, verdraagzaamheid, naastenliefde. Anderen niet wegzetten of uitsluiten, maar juist insluiten. Dát zijn de essentiële bestanddelen van de joods-christelijke traditie in onze democratische rechtsstaat!

Vertaald naar politiek betekent dat: grenzen stellen aan wangedrag, maar altijd ruimte bieden voor een nieuwe start. Altijd perspectief bieden dat iemand erbij mag horen. En nooit meten met twee maten. Want laten we wel wezen: ik ken de verwerpelijke incidenten met bv Marokkaanse families die ziekenhuispersoneel en ambulancebroeders op grove wijze bedreigen. En de provocaties op straat. Maar het geweld op het strand van Hoek van Holland, het uitgaansgeweld, Oudejaarsnachtrellen: dat kunnen we niet op allochtonen afschuiven. Wetteloos en asociaal gedrag komt – helaas! - net zo goed voor in de allochtone als in de autochtone bevolking van dit land.

Een beweging naar een genadeloos politiek klimaat stelt verantwoordelijke partijen, vanuit coalitie én oppositie, voor een keuze. Ze kunnen doorgaan met zich te laten opjagen door korte termijn gewin in de peilingen. Doorgaan met het de kiezer naar mond praten. Maar uiteindelijk werkt het peilingenvirus destabiliserend. Dat werd de afgelopen weken duidelijk rond de val van het kabinet. Óf ze kiezen voor het inhoudelijke antwoord op reële maatschappelijke vraagstukken. Dat scoort minder, leent zich slecht voor een snelle tweet en je haalt er wellicht niet direct een zetel mee in de wekelijkse peiling. Maar de samenleving is er meer mee gediend!

Het is uiteindelijk een keuze van iedere individuele partij en iedere individuele politicus om zich op sleeptouw te laten nemen of om een streep te trekken. Mijn oproep aan alle verantwoordelijke politieke partijen is: trek een streep!

Laten we heftig van mening verschillen over hoe het verder moet met Nederland. Laten we daar de verbale degens over kruisen. Dat mag stevig. Maar we blijven elkaar tolereren en respecteren. Dat doet per definitie pijn, want het knarst en schuurt per definitie met je eigen opvattingen en principes. Het is prima om schijnoplossingen en misvattingen van de politieke concurrent netjes te fileren, maar weg met de botte bijl. Beschavingen zijn nog nooit ontstaan met de botte bijl. Scheldpartijen horen niet thuis in de politiek! Ik wil mij als lijsttrekker voor de ChristenUnie inzetten voor een politiek debat met normale omgangsvormen dat inhoudelijk gericht is.

Laten alle partijen die  verantwoordelijkheid willen nemen voor de toekomst van dit land gezamenlijk bouwen aan herstel van een zuivere politieke cultuur. Ik hoop hiermee helder te hebben gemaakt waarvoor ik stond en wil staan in de politiek: de Nederlandse burger kan op een stabiele, betrokken en verantwoordelijke ChristenUnie rekenen!'

 André Rouvoet