Het Nationaal Waterplan beschrijft de maatregelen die genomen moeten worden om Nederland ook voor toekomstige generaties veilig en leefbaar te houden en de kansen die water biedt te benutten. Het plan bevat een eerste uitwerking van het advies van de Deltacommissie. Het kabinet stelt in 2009 een Deltawet op en in samenhang daarmee een Deltaprogramma en bijbehorende financiering.

Werken aan een veilige delta
Het vergroten van de waterveiligheid blijft prioriteit. Dit gebeurt op drie manieren: preventie, ruimtelijke inrichting en rampenbeheersing. Zo worden de dijken verder versterkt en worden er in 2011 nieuwe veiligheidsnormen voor de dijken geïntroduceerd. Provincies en waterschappen maken kaarten waarop is aangegeven waar risico's zijn voor een overstroming. Hier kan rekening mee gehouden worden bij het bouwen van woningen, bedrijven en kwetsbare infrastructuur. En om beter voorbereid te zijn op een overstroming wordt er minimaal elke vier jaar een oefening georganiseerd.
De kust moet op een natuurlijke manier gaan meegroeien met de stijging van de zeespiegel door extra zand aan te brengen. De rivierverruimingsprojecten Ruimte voor de Rivier en de Maaswerken worden met kracht voortgezet. Ook worden de voorbereidingen getroffen voor eventuele aanvullende maatregelen voor een grotere rivierafvoer als gevolg van klimaatverandering. Er wordt geëxperimenteerd met robuuste Deltadijken.

Ruimte voor ontwikkeling
In het Nationaal Waterplan wordt zoveel mogelijk gekozen voor het bieden van kansen voor ontwikkeling. Door het Markermeer en de Veluwerandmeren los te koppelen van het IJsselmeer, ontstaan kansen voor natuur en voor wonen en recreatie in het buitendijks gebied. Buitendijkse bebouwing wordt, naast de bestaande uitbreiding in Amsterdam, ook mogelijk in de gemeenten Almere en Lelystad. Bij de versterking van de Afsluitdijk wordt gekozen voor het combineren van functies zoals het opwekken van energie. Door in de Zuidwestelijk Delta een begin te maken met de invoering van getijdendynamiek, wordt de plaag van blauwalgen in het Volkerak-Zoommeer bestreden. Dit biedt kansen voor recreatie en visserij. Voor de Brouwersdam wordt de winning van getijdenenergie mogelijk gemaakt.

Ruimte voor windenergie op de Noordzee
In het Nationaal Waterplan worden twee gebieden aangewezen voor grootschalige windenergie op zee (voor de kust van Borssele en IJmuiden). Ook worden twee zoekgebieden benoemd dichter bij de kust, waarbinnen eind 2009 nog eens een aantal windgebieden moeten worden aangewezen (Hoek van Holland en Texel). Op deze manier wordt er gewerkt aan het behalen van de doelstelling van dit kabinet: 6000 MW aan windenergie in 2020. Natuurlijk blijft er ruimte voor andere activiteiten op de Noordzee zoals visserij of natuurbescherming. En wordt er voldoende ruimte gereserveerd om tot in de verre toekomst zandsuppleties uit de voeren voor bescherming van de Nederlandse kust tegen overstromingen.

Duurzame zoetwatervoorziening
Nederland heeft een uitstekende zoetwatervoorziening, maar dit is op termijn niet meer vanzelfsprekend. Aan de ene kant dringt zout water in Nederland op vanuit een hoger wordende zee. Aan de andere kant is er tijdens periodes van droogte te weinig zoet water. Om hierop voorbereid te zijn moet de zoetwatervoorraad van het IJsselmeergebied vergroot worden door het peil te verhogen.
Het kabinet gaat zoeken naar oplossingen waarna uiterlijk in 2015 een besluit genomen wordt over de landelijke zoetwatervoorziening voor de lange termijn, inclusief de mate en tempo van peilverhoging die in het IJsselmeer nodig is.

Nederland werkt wereldwijd met water
Staatssecretaris Huizinga wil dat Nederland actief samenwerkt met landen in laaggelegen delta's bij het beschermen tegen overstromingen en de zorg voor voldoende en schoon water. Klimaatadaptatie en het bijdragen aan het bereiken van de millenniumdoelstellingen staan hierbij centraal. Het kabinet richt zijn aandacht op verschillende delta´s en gaat hiermee langjarige overeenkomsten tot samenwerking aan.

Maatregelen voor schoon water
Voor de verdere verbetering van de waterkwaliteit zijn voor het eerst stroomgebiedbeheerplannen voor de Eems, Rijn, Maas en Schelde opgesteld. In nauwe samenwerking tussen alle overheden in Nederland en de landen in de vier stroomgebieden is per water nauwkeurig aangegeven welke doelstellingen er gelden. Daarnaast is per gebied afgesproken wie welke maatregelen wanneer gaat nemen. In de komende zes jaar worden tal van maatregelen genomen zoals het verwijderen van vervuild baggerslib, het aanleggen van natuurvriendelijke oevers, het herstellen van beken en de aanleg van 630 vispassages om de visstand te herstellen.

Het Nationaal Waterplan is vandaag mede namens de ministers Verburg (LNV) en Cramer (VROM) naar de Tweede Kamer gestuurd. Het Nationaal Waterplan en de vier Stroomgebiedbeheerplannen worden op 22 december 2008 gepubliceerd, waarna inspraak mogelijk is.