Deze methode moest jongeren stimuleren geld te sparen op een 'zilvervlootrekening'. De staat keerde als stimulans over het spaargeld een bonus uit aan het einde van de spaarperiode.

Schuldenplan
Het nieuwste schuldenplan van staatssecretaris Ahmed Aboutaleb (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, PvdA) komt veel van de schuldplannen uit het verkiezingsprogramma (pag. 22) van de ChristenUnie tegemoet.

Met dit plan probeert het kabinet te voorkomen dat mensen schulden kunnen opbouwen en als ze die al hebben dat ze goede hulp krijgen. Zo worden bijvoorbeeld kredietreclames aan banden gelegd en de mogelijkheid om rood te staan aan banden gelegd. De kredietwaardigheid zal een strengere toets moeten doorstaan. Overtredende kredietverstrekkers krijgen hogere boetes. Ook moet de schuldregistratie verbeteren. Zo krijgen het Bureau Krediet Registratie (BKR) en Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS) krijgen toegang tot de Gemeentelijke Basisadministratie.

Aan deze lijst wil de ChristenUnie nog een specifiek op jongeren gerichte maatregel, zoals het zilvervlootsparen, toevoegen. In 2001 deed toenmalig ChristenUnie-kamerlid Leen van Dijke al een suggestie voor herinvoering.

Schulden
De schulden in Nederland nemen toe. Dat bevestigt Ger Jaarsma, voorzitter van de Vereniging voor Schuldhulpverlening en sociaal bankieren (NVVK) in Handschrift. In het nieuwe nummer van het partijblad (nr. 7, 14 december 2007) wordt uitgebreid in gegaan op de schuldproblematiek. Jaarsma zag in het derde kwartaal van 2007 de schulden weer stijgen. Hij verwacht dat het aanvragen van schuldregelingen weer op hetzelfde getal uitkomt in 2007 als in 2006. De NVVK wijt dit aan het dalende consumentenvertrouwen: “Dit was de eerste helft van het jaar hoog. Door kabinetsplannen verdween het consumentenvertrouwen, dus melden mensen zich alsnog bij de schuldhulpverlening.”

Ook daalt het aantal schuldsaneringen nog niet, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dit ondanks de bloeiende economie en dalende werkloosheid. Bij de schuldsaneringen hebben de schulden dusdanige vormen aangenomen dat er een rechter aan te pas moet komen. Het stadium van schuldhulpverlening is dan al gepasseerd. In het tweede kwartaal van 2007 is het aantal saneringen wel afgenomen, maar de schulden lijken niet te dalen.

Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken voor de schuldopstapeling bij mensen. Gabriëlla Bettonville van de budgetstichting Nibud noemt er vier. “Het eerste is overbesteding, dat komt veel voor bij jongeren. Het tweede is dat ouderen, vooral de zieken onder hen, de stijging van vaste lasten niet meer kunnen bijbenen. Het derde is de groep die door verslaving in de schulden terechtkomt. De vierde groep komt heel onverwacht in de schulden door bijvoorbeeld een scheiding of plotselinge werkeloosheid.”

NVVK-voorzitter Jaarsma ziet nog een ander belangrijk fenomeen dat bijdraagt aan de schuldproblematiek: het steeds makkelijker te lenen krediet. Hij ziet in het verantwoord verstrekken van kredieten een belangrijk preventief instrument in de strijd tegen de toenemende schuldenproblemen. De NVVK verzet zich daarom ook fel tegen de indringende reclamecampagnes waarin mensen aangespoord worden om vooral krediet op te nemen.

Leenreclames
Opvallend genoeg ziet het Nibud niet zoveel heil in het verbieden van leenreclames. Bettonville: “Mensen willen niet zozeer een lening, ze willen een product. Dan zou je alle productreclame moeten verbieden. Het liefst zien wij dat mensen die willen gaan lenen, verplicht langs het Nibud worden gestuurd om te kijken of zo’n lening haalbaar is. Wij zeggen altijd: ‘als je niet kunt sparen, kun je ook niet lenen’.”

Het Nibud biedt consumenten met schulden de mogelijkheid die zelf op te lossen via www.zelfjeschuldenregelen.nl. De site wordt druk bezocht en de aanwezige standaardbrieven veelvuldig gedownload. Mensen met een hoger inkomen en beginnende schulden willen zo nog wel eens uit de schulden komen, aldus het Nibud.

De NVVK is aan de andere kant toch redelijk somber over de zelfredzaamheid van burgers met schulden. Het gaat vaak tussentijds mis als mensen langlopende leningen bij kredietverstrekkers afsluiten. Jaarsma: “Een beroep op (gemeentelijke) schuldhulpverlening is dan vaak een onvermijdelijke, maar zeer kostbare consequentie.”

Gemeenten
Het Nibud wijst ook naar gemeenten als belangrijke speler bij de schuldhulpverlening. Gemeenten krijgen ondersteuning met speciale geldcursussen voor scholieren of juist ouderen en lokale Budgetkranten of advies om bestaande schuldhulpverleningsprojecten te verbeteren. Tot eind december 2007 kunnen gemeenten nog subsidie aanvragen om hun inwoners te informeren over omgaan met geld en schuld.

De NVVK is echter bezorgd dat sommige gemeente te weinig geld beschikbaar stellen voor schuldhulpverlening. “Zo ontstaan er wachtlijsten. Dit kabinet had dat kunnen ondervangen door geoormerkt geld aan de gemeenten te verstrekken”, aldus Jaarsma.

Lees meer in Handschrift.