Datum:            2 juli 2014

Mevrouw Schouten (ChristenUnie): Voorzitter. Een klein halfjaar geleden hebben we een AO over hetzelfde onderwerp gehad. Ik sloot mijn termijn toen af met de woorden: deze staatssecretaris heeft heel goede intenties, maar er gebeurt zo weinig. We zijn nu een halfjaar verder en ik ben eens terug gaan kijken naar alle moties, verzoeken en andere dingen waarvan sindsdien sprake is geweest. Ik kan niet anders dan constateren dat er weer heel weinig is gebeurd, terwijl de nood zo hoog is. Er zijn zo veel extra mensen met problematische schulden bijgekomen. Bijna wekelijks zijn er berichten in de media over de schuldenproblematiek. Als ik dan zie hoeveel zaken er nog open staan waarop allang actie had kunnen zijn ondernomen, dan moet ik constateren dat ik het stadium van ongeduld al ben gepasseerd. Ik noem een paar zaken. De beslagvrije voet en het beslagregister, de stijging van de lasten van de bewindvoering, de incassokostenproblematiek, de vroegsignalering en het overleg daarover met het CBP, de problematiek rondom de oninbare alimentatie en wat er met het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO) gaat gebeuren en hoe we die alimentatie beter kunnen innen en commerciële schuldhulp, een onderwerp waarover ik met collega Kuzu in december nog een motie heb ingediend. Dit zijn allemaal zaken die misschien niet direct de schuldenproblematiek oplossen, maar die wel proberen iets te doen aan het probleem. Ik zal die punten één voor één doorlopen, daarbij alvast aangevend dat mij langzamerhand de moed ontbreekt om hierover allerlei moties te blijven indienen, als ik uiteindelijk niet het gevoel heb dat hiermee iets wordt gedaan. Op een aantal punten moet de Kamer misschien maar actie gaan ondernemen.

Hoe staat het nu met het beslagregister? Daar wordt al heel lang over gesproken. De staatssecretaris heeft de vorige keer zelf aangegeven dat zij graag wil dat dit register er komt. Wanneer is het er? Sterker nog: wanneer gaat de overheid nou eens de beslagvrije voet respecteren? Dat punt maken we hier al jaren. We zien nog steeds dat er grote problemen zijn, doordat de overheid zelf dwars door de beslagvrije voet heen walst. Kunnen we hierop nu eindelijk echt actie verwachten?

Over de stijging van de lasten van bewindvoering heb ik vorig jaar al een opmerking gemaakt: de kosten zijn enorm aan het toenemen. De staatssecretaris zou dat gaan onderzoeken. Dat onderzoek is er inmiddels en wat blijkt? De kosten zijn in drie jaar tijd met 66% toegenomen. Gemeenten worden voor een soort voldongen feit geplaatst, omdat zij moeten bijdragen aan de kosten van de bewindvoering, terwijl het maar de vraag is of het in alle gevallen ook adequaat is. Dat gaat wel ten koste van het budget voor bijzondere bijstand. Dat is gewoon direct geld waarmee mensen in de problemen zouden kunnen worden geholpen. Het lijkt er nu op dat dit voor bewindvoeringland heel goed is. De staatssecretaris gaat nu weer onderzoeken wat de oorzaken zijn. Volgens mij zijn die oorzaken allang bekend en hebben wij er al een jaar op gewezen: de wet is op dit punt gewoon te ruim. Als sprake is van problematische schulden kun je gewoon al bij de rechter om bewindvoering vragen. We hebben toen al gezegd: maak die wet beperkter, zodat het echt duidelijker is voor welke gevallen je dit wel of niet aanvraagt en zodat gemeenten niet elke keer hieraan moeten bijdragen. Is de staatssecretaris bereid dit te gaan aanpassen?

Er is inmiddels een arrest van de Hoge Raad geweest over de veertien-dagenbrief inzake incassokosten. In de brief van de staatssecretaris stond dat nog niet, maar volgens mij was toen het arrest van de Hoge Raad al wel binnen. Het blijkt nu dat het nog steeds wel mogelijk is om al snel kosten in rekening te brengen als iemand op korte termijn niet betaalt. Ik vind dat hoogst opmerkelijk voor een overheid die zelf al heel slecht is in het betalen van haar eigen rekeningen. Dit leidt er ook toe dat er een hele industrie aan het ontstaan is die zich bezighoudt met de doorverkoop van schulden, waarmee het heel lucratief wordt om je bezig te gaan houden met het innen van schulden. Dat is niet de bedoeling. Is de staatssecretaris bereid hiertegen iets te doen?

Over vroegsignalering stel ik de vraag of hierover nu eindelijk eens contact is geweest met het CBP. Wat het LBIO betreft, moet er nu een aanpassing komen van het Handelsregister. Hoe staat het daarmee? De staatssecretaris is in overleg met EZ, maar mijn vraag is of we dat nu eindelijk eens gaan regelen, ook omdat gemeenten straks worden gekort op het budget voor de bijstand, aangezien ze nu zelf achter de oninbare partneralimentatie aan moeten. In het voorjaar zou de AMvB inzake commerciële schuldhulp er liggen. Waar blijft ze?

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.