Inbreng verslag (wetsvoorstel) van ChristenUnie Tweede Kamerlid Carola Schouten als lid van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid ten behoeve van de Wet maatregelen Wet werk en bijstand en enkele andere wetten

Onderwerp:   Wijziging van de Wet werk en bijstand en enkele andere sociale zekerheidswetten (Wet maatregelen Wet werk en bijstand en enkele andere wetten)

Kamerstuk:    33 801

De leden van de ChristenUnie-fractie hebben kennis genomen van het wetsvoorstel Wet maatregelen Wet werk en bijstand en enkele andere wetten. Deze leden willen graag de volgende vragen ter beantwoording aan de regering voorleggen.

Algemeen

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering om een overzicht van recente en komende wijzigingen in de regelingen voor de onderkant van de arbeidsmarkt en om een toelichting op de samenhang tussen de verschillende wijzigingen. Tevens vragen deze leden waarom de regering gezien de uitvoeringsvoordelen voor gemeenten niet kiest voor een gelijktijdige invoering van het voorliggende wetsvoorstel en de voorgenomen Participatiewet.

Genoemde leden willen weten welk effect de regering van de maatregelen uit het wetsvoorstel verwacht op de bijzondere bijstand, de schuldhulpverlening, het beroep op de voedselbanken en de maatschappelijke opvang. Kan de regering aangeven wat de gevolgen van het wetsvoorstel zijn voor het risico op maatschappelijke kosten en invulling van de zorgplicht door gemeenten, zo vragen deze leden.

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen op welke wijze de regering de effecten van het wetsvoorstel gaat monitoren. Deze leden willen weten of de effecten bijgehouden kunnen worden via de huidige stapelingsmonitor. Zo nee, waarom kan dit dan niet? Deze leden vragen of de regering bereid is om via de stapelingsmonitor op periodieke basis van bijvoorbeeld een half jaar de effecten voor gemeenten in beeld te brengen.

Kostendelersnorm

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen om een overzicht van de inkomenseffecten per jaar als rekening wordt gehouden met de gefaseerde invoering van de kostendelersnorm. Waarom is de regering van mening dat de mensen die met een inkomensachteruitgang te maken krijgen dit in voldoende mate kunnen opvangen, zo vragen deze leden. Deze leden vragen of de regering kan aangeven hoeveel mensen te maken krijgen met de kostendelersnorm, uitgesplitst naar leeftijdscategorie en soort huishouden.

Genoemde leden vragen om een toelichting waarom bij de kostendelersnorm voor bijstandsgerechtigden geen rekening wordt gehouden met het samenwonen vanwege het verlenen van mantelzorg, terwijl binnen de AOW hiervoor wel een uitzondering bestaat. Hoe verhoudt zich dit tot de doelstelling van de regering om juist meer in te zetten op mantelzorg, zo willen deze leden weten.

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen om een nadere toelichting over de gevolgen van de kostendelersnorm voor de vaststelling van de beslagvrije voet en de hoogte van het bedrag dat mensen in de praktijk overhouden om van te leven. Als bijvoorbeeld gehuwden een bijstandsnorm krijgen die op grond van artikel 22 onderdeel a wordt vastgesteld omdat ze met meerdere meerderjarigen in dezelfde woning een hoofdverblijf hebben, wat betekent de normering dan voor de beslagvrije voet?

Intensivering armoedebeleid

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen of de regering kan aangeven waarom de intensivering van het armoedebeleid met 100 miljoen euro voldoende is voor gemeenten om op adequate wijze te voorzien in het verwachte grotere beroep op de bijzondere bijstand als extra inkomensondersteuning aan de mensen die dat nodig hebben.

De huidige langdurigheidstoeslag wordt vervangen door een individuele toeslag. Kan de regering toelichten op basis van welke criteria gemeenten vast dienen te stellen of er zicht is op inkomensverbetering, zo vragen deze leden.

Uitkeringsnormering overige minimumregelingen bij samenwonen

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering om nadere informatie over de inkomenseffecten van de kostendelersnorm voor verschillende huishoudsamenstellingen waarin Anw, IOAW, IOAZ of TW wordt ontvangen.

Aanscherping verplichting zich te onthouden van zeer ernstige misdragingen jegens de uitvoerende instantie en zijn functionarissen tijdens het verrichten van hun werkzaamheden en invoering in alle socialezekerheidswetten

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen waarom gemeenten bij de sanctie van drie maanden uitsluiting van de uitkering geen beleidsvrijheid krijgen om rekening te houden met de zwaarte van de overtreding en of er sprake van recidive is. Op basis van welke gronden vindt het kabinet een sanctie van drie maanden uitsluiting van de uitkering in alle situaties proportioneel, zo vragen deze leden. Deze leden willen weten waarom de regering de periode van drie maanden niet als maximale periode instelt. Genoemde leden vragen waarom de regering geen kan-bepaling ten aanzien van de sanctie heeft opgenomen, zodat gemeenten meer ruimte hebben voor maatwerk. Hoe wordt voorkomen dat de positie van kinderen in het geding komt als ouders de drie maanden uitsluiting van de uitkering als sanctie krijgen opgelegd, zo willen deze leden weten.

Algehele arbeids- en re-integratieplicht, plicht tot tegenprestatie, en uniformering van diverse (arbeids)verplichtingen

De leden van de ChristenUnie-fractie willen weten hoe de belanghebbende concreet aantonen dat hij of zij aan de verplichtingen heeft voldaan. Deze leden vragen welke criteria gelden voor het vaststellen van de bepaling dat de belanghebbende het verkrijgen, het aanvaarden of het behouden van algemeen geaccepteerde arbeid niet mag belemmeren door kleding, gebrek aan persoonlijke verzorging of gedrag. Leidt dit ook niet tot extra bureaucratie voor werkgevers omdat zij ter controle benaderd moeten worden door de gemeente, zo vragen deze leden.

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen op welke wijze de bereidheid van de belanghebbende om te verhuizen gedefinieerd en vastgesteld wordt. Hoe wordt hierbij rekening gehouden met het feit dat (het meerdere malen) verhuizen voor een tijdelijke baan gezien de bijkomende kosten en bijvoorbeeld de gevolgen voor het sociaal netwerk van het gezin ook nadelige effecten kan hebben, zo willen deze leden weten.

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen om een toelichting in hoeverre belanghebbende de ruimte hebben om zelf gekozen vrijwilligerswerk te verrichten in plaats van de door gemeenten opgelegde tegenprestatie. Op welke wijze worden daarnaast verdringingseffecten op de arbeidsmarkt als gevolg van de tegenprestatie voorkomen, zo willen deze leden weten.

De leden van de ChristenUnie-fractie willen weten hoeveel mensen naar verwachting te maken krijgen met de termijn van vier weken waarin geen bijstandsuitkering wordt verstrekt. Op welke wijze hebben gemeenten bij de zoektermijn van vier weken ruimte voor maatwerk bij het toepassen van de maatregel voor mensen die onvoldoende inkomen hebben, zo vragen deze leden. Deze leden vragen om een toelichting waarom de zoektermijn na afloop een tijdelijk contract steeds weer opnieuw ingaat. Wordt het accepteren van tijdelijk werk vanuit de bijstand zo niet juist ontmoedigd, zo vragen deze leden.

Financiële effecten

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen of de regering de ingeboekte besparing als gevolg van de algehele arbeids- en re-integratieplicht en naleving bijstand nader kan specifiëren.

De regering gaat er vanuit dat de uitvoeringskosten voor gemeenten beperkt zijn, zo stellen de leden van de ChristenUnie-fractie vast. Kan de regering nader onderbouwen waarop deze inschatting gebaseerd is, zo willen deze leden weten. Genoemde leden vragen of de regering ander kan ingaan op de capaciteit die gemeenten nodig hebben voor het individueel beoordelen van de aanvragen voor bijzondere bijstand. Deze leden vragen waarom de regering niet meer waarde aan het voordeel van categoriale bijstand hecht, namelijk dat dit juist minder bureaucratisch is en leidt tot lagere uitvoeringskosten.

Ontvangen commentaren

Kan de regering nader ingaan op de door het UWV aangedragen handhavingsrisico’s, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie. Ook willen deze leden weten hoe deze risico’s worden ondervangen.

Kan de regering specificeren wat volgens haar de verwachte gevolgen voor de werklast van de rechtspraak zijn, zo vragen deze leden.

Artikelsgewijs

Onderdeel E, artikel 9 lid 2

Aan de hand van welke criteria dienen gemeenten vast te stellen of een belanghebbende zich er voor heeft ingezet om een baan te behouden, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie.

Onderdeel G, artikel 18 lid 6

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen hoe de genoemde bijzondere omstandigheden en dringende redenen precies worden gedefinieerd. Kan de regering met voorbeelden toelichten welke omstandigheden en redenen hier onder vallen, zo vragen deze leden.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.