Bijdrage Stieneke van der Graaf aan een plenair debat met staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Kamerstuknr. 35300 – IV

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter, voor het woord. De ChristenUnie voelt een hele warme band met de eilanden en de mensen in het Caribisch deel van ons Koninkrijk. Ik ben ook blij dat ik hier weer zelf het woord over mag voeren in deze zaal, hier in de Tweede Kamer.

De ChristenUnie vindt het goed dat de staatssecretaris heeft aangekondigd dat hij met de landen wil kijken naar de verdeling van de verantwoordelijkheden tussen de landen en naar de knelpunten die daarbij bestaan. De ChristenUnie hoopt dat de landen daar ook positief op zullen reageren. De brief van de staatssecretaris daarover is van vorige week. Ik vraag mij af of de staatssecretaris al een reactie heeft ontvangen van de landen in ons Koninkrijk. Ik wil hierbij benadrukken dat de ChristenUnie hierbij een dienende houding van de Nederlandse overheid voor ogen heeft, met respect voor de onderlinge verschillen. Dat is het uitgangspunt.

Voorzitter. Ik maak mij zorgen over de bestuurlijke situatie op Sint-Maarten. Daar ben ik zeker niet de enige in. Ik en de ChristenUnie hopen dat de goede krachten daar mogen opstaan, mensen die echt het goede voor ogen hebben met de mensen op Sint-Maarten. Wat dat betreft zijn wij blij dat er extra ruimte komt voor nieuwe partijen om zich richting de verkiezingen te melden. Daar wensen wij de mensen op het eiland veel sterkte bij. Zij verdienen namelijk een overheid die voor hen staat en die ook werkt aan het herstel van het eiland en aan de wederopbouw.

Voorzitter. Ik wil een aantal punten aanstippen. Als het gaat om de kinderrechten ...

Mevrouw Kuiken (PvdA):
Ik heb even een informatieve vraag over de wederopbouw. Sommige van uw collega's hebben gezegd: geef een aanwijzing voor heel Sint-Maarten. Ik heb met name gevraagd: kun je specifiek een aanwijzing geven voor de zaken die onder de wederopbouw vallen? Volgens mij heeft geen enkele Sint-Maartenaar nu namelijk iets aan de politieke puinhoop; ze willen gewoon een dak boven hun hoofd. Waar staat u? Waar staat de ChristenUnie in dit geheel?

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):
De ChristenUnie staat meer op het punt dat zojuist door mevrouw Kuiken is voorgesteld. Voor de ChristenUnie geldt dat het van het grootste belang is dat het eiland weer wordt opgebouwd. Ik zie met lede ogen aan wat het bestuur daar nu heeft laten zien.

De voorzitter:
Gaat u verder.

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):
Voorzitter. Ik kom op de kinderrechten. De ChristenUnie maakt zich zorgen over de naar schatting 5.400 minderjarigen op de eilanden Bonaire, Sint-Eustatius en Saba. We lezen verhalen in de rapportage van UNICEF en ook het Kinderrechtencollectief over huiselijk geweld, ernstige verwaarlozing, misbruik en honger. Zo'n 60% van de jonge geïnterviewden op de eilanden kent wel iemand die seksueel is misbruikt. Een soortgelijk rapport was vijf jaar geleden aanleiding voor de ChristenUnie en de Partij van de Arbeid om geld vrij te maken voor de kinderen op de eilanden. Er zijn goede dingen mee gedaan: op Saba is de kinderopvang versterkt en is er een sportcoach, op Bonaire wordt gewerkt aan een Kindpas, waarmee kinderen naar wekelijkse activiteiten kunnen, en op Sint-Eustatius zijn speeltoestellen aangeschaft voor de basisscholen. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat die inspanningen structureel worden?

Voorzitter. Ik deel de zorgen over het ontbreken van een juridisch kader voor kindermishandeling. De staatssecretaris schrijft in zijn brief dat hij het bestuursakkoord wil aanvullen met afspraken. Maar wil de staatssecretaris ook echt kijken naar een eenduidige strafrechtelijke titel om kindermishandeling te verbieden?

Voorzitter. Niet alleen kinderen zijn kwetsbaar, mensen met een beperking zijn dat ook. Drie jaar geleden trad het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap in Nederland in werking. We hebben toen met D66 gepleit voor een plan van aanpak om ook hun positie op de BES-eilanden te verbeteren, maar dat gaat niet gemakkelijk. Er is wel gesproken over medegelding van het verdrag, maar hiervoor is uitvoeringswetgeving nodig. Zolang er niets gebeurt, zijn de mensen met een beperking in het Caribische deel van ons Koninkrijk de dupe. Is de staatssecretaris bereid om samen met de staatssecretaris van VWS te bekijken hoe Caraïbisch Nederland ondersteund kan worden bij de implementatie en welk tijdpad hierbij gehanteerd kan worden?

Voorzitter. Over de armoede is al veel gezegd. Het leven is duur en het is een schandvlek in onze ogen. Ouderen moeten maaltijden overslaan en men eet op z'n hoogst twee keer in de maand groenten. Dat mogen we niet langer laten bestaan. De ChristenUnie steunt de maatregelen van het kabinet om het wettelijk minimumloon, uitkeringen en kinderbijslag te verhogen, maar stelt daarbij de volgende vraag. Weten wij wat de effecten zijn van de maatregelen die we nemen?

Daarmee kom ik op een volgend punt. Weten wij genoeg? Hebben wij genoeg cijfers in beeld om ons beleid jaarlijks effectief te kunnen meten? Wij denken op dit moment van niet. Wat zijn de effecten? Wat vindt de staatssecretaris daarvan? En is hij bereid om de informatie-infrastructuur op de eilanden en in de landen te verbeteren? Ziet hij daarvan de noodzaak in?

Mevrouw Diertens (D66):
Ik sla even aan op het gehandicaptenbeleid, omdat ik het heel belangrijk vind dat gehandicapte kinderen ook mee kunnen doen. Is mevrouw Van der Graaf ervan op de hoogte wat de bijdrage is voor kinderen, dus voor steun of voor kinderopvang? En anders kan zij deze vraag misschien doorspelen aan de staatssecretaris. Ik weet dat gehandicapte kinderen in Nederland het dubbele krijgen van wat gewone kinderen krijgen. In dat verband leek het me helder om dat te kunnen weten.

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):
Ik zou willen weten op welke termijn deze staatssecretaris verwacht dat er een voorstel komt voor de kinderbijslagregeling voor kinderen die intensieve zorg nodig hebben. Die vraag zou ik dus aan de staatssecretaris willen stellen.

Mevrouw Özütok (GroenLinks):
Ik hoorde mevrouw Van der Graaf haar zorgen uiten over de armoede onder ouderen. Zij onderschrijft dat die schrijnend is. Maar vervolgens werd het een beleidsverhaal over de lange termijn, terwijl alles, van het NOS Journaal tot het rapport van de Ombudsman, laat zien dat de situatie echt acuut is. Ondersteunt mevrouw Van der Graaf dan ook mijn oproep aan de staatssecretaris om snel met acties te komen op dit gebied?

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):
Ik zie dat het kabinet stappen zet en ik wil graag van de staatssecretaris weten welke acties er nu worden ondernomen en of die zullen voorzien in de nood die er is. Ik wil dus weten of het voldoende is. Volgens mij heb ik zonet met u gedeeld wat de ChristenUnie daarvan vindt. Het rapport van de Ombudsman was heel duidelijk. Dat noopt tot actie wat de ChristenUnie betreft. Het punt dat ik hier heb willen maken, is dat we een aantal uitkeringen verhogen. We verhogen de kinderbijslag ook. We zien dat de kosten voor het levensonderhoud hoog liggen. We nemen een aantal maatregelen om die kosten te verlagen. De ChristenUnie wil weten of die maatregelen daadwerkelijk werken. Wij willen eigenlijk graag jaarlijks gerapporteerd zien wat de effecten van het beleid zijn en of we het juiste doen. Neem bijvoorbeeld de kinderrechten. Ik moest net spreken over een schatting van het aantal minderjarigen. We zouden toch moeten weten hoeveel er zijn en wat daarvoor nodig is?

Mevrouw Özütok (GroenLinks):
Ik heb de steun in het eerste deel van uw betoog gehoord. Dank u wel.

De voorzitter:
Gaat u verder, mevrouw Van der Graaf.

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):
Dan nog een drietal concrete punten over de rechtshandhaving op Curaçao. Ik maak mij ontzettend veel zorgen over Curaçao als online gokparadijs. Het wordt in een adem genoemd met gokwalhalla's als Malta en de Kaaimaneilanden. Hoe staat het met de uitbreiding van de bevoegdheden van de Gaming Control Board? Kan die echt potten breken, vraag ik de staatssecretaris. Zou de Nederlandse Kansspelautoriteit hier ook een rol in kunnen gaan spelen?

Voorzitter. Als ik kijk naar de vluchtelingencrisis, kan het niet zo zijn dat er geld ligt terwijl vluchtelingen onder erbarmelijke omstandigheden in de gevangenis worden gestopt. Hoe wordt er nu verder uitvoering gegeven aan de motie van de ChristenUnie over humane opvang en het voorkomen van het terugsturen van vluchtelingen, vraag ik de staatssecretaris.

Tot slot een tweede punt in relatie tot de vluchtelingencrisis, namelijk de mensenhandel. 43 van de 44 geregistreerde slachtoffers van mensenhandel op Curaçao in 2018 waren Venezolaans. Het mensenhandelprobleem groeit. Kunnen de middelen voor de vluchtelingenaanpak en ondermijning ook daarvoor worden ingezet? Kunnen we Curaçao ondersteuning bieden, bijvoorbeeld via de Nationaal Rapporteur Mensenhandel?

Dank u wel.

Meer informatie