In het hoeveelste bedrijf van deze Griekse tragedie zijn we inmiddels beland? Het is niet meer bij te houden. Gisteren nog liet minister de Jager doorschemeren dat het 2^e noodpakket van 21 juli jl. wel eens opengebroken zou kunnen worden, maar tot op dit moment zouden we het wel moeten hanteren als ‘een werkhypothese’. Wat bedoelt hij hier mee? Dat we beslissingen moeten nemen over zaken, die we toch niet gaan doen? Graag een toelichting.

De fractie van de ChristenUnie is in mei 2010 akkoord gegaan met het 1^e noodpakket voor Griekenland. Toen was er nog de verwachting dat met dit steunpakket de Grieken de weg terug zouden vinden. Dat bleek ijdele hoop te zijn. Er moest een 2^e noodpakket komen. In mei van dit jaar is mijn fractie aan de alarmbel gaan hangen. Je kunt een land toch niet uit de schulden halen door, zoals bleek uit de opzet van het 2^e noodpakket, het land met nog meer schulden op te zadelen. Dat kon er bij ons niet in. Hoe vervelend het ook was, maar een gedeeltelijke schuldsanering was onvermijdelijk. Ook om de Grieken perspectief te geven in economische zin.

Ik constateer dat dit nu tot veel meer partijen is doorgedrongen. Gelukkig, zeg ik er bij.

Tegelijk ligt het tweede noodpakket van 21 juli nog steeds op tafel. Nu al meer dan 70 dagen na het maken van de afspraken, weten we niet hoe dit pakket er daadwerkelijk uitziet. Hoe staat het met de bijdrage van de banken? Hoe staat het met de bijdrage van het IMF? Hoe staat het met de garanties voor de ECB? Wanneer, zo vraag ik de minister van Financiën met klem, krijgen we nu eens echt duidelijkheid?

Ergerlijk vind mijn fractie ook de discussie over het onderpand voor Finland. Het is ethisch zeer verwerpelijk om van een land dat steun nodig heeft ook nog eens onderpanden te gaan vragen. Net zo verwerpelijk was de opstelling van de Nederlandse regering, die tegen onderpanden is, maar als Finland er één zou krijgen ook vooraan wilde staan. Nu ligt er een onderpand, maar wijst de minister van Financiën het om inhoudelijke redenen weer af. Hoe ziet dat onderpand er exact uit? En graag een toelichting bij de nieuwe opstelling van de Nederlandse regering.

Het lange wachten is nu op de Trojka. Terwijl Griekenland duidelijk niet aan de voorwaarden voldoet - het begrotingstekort voor dit jaar zal 8,5% zijn in plaats van de afgesproken 7,6% - wordt het nemen van beslissing wéér vooruitgeschoven. Ik vraag de minister niet weg te duiken achter de rug van de trojka, maar zelf aan te geven welke conclusies hij uit deze cijfers trekt.

Tegelijkertijd zien we dat Europese banken nu ook in de problemen komen. Dexia bank moest gister gered worden. Terwijl ze de stresstest van de banken een half jaar geleden nog glansrijk hadden doorstaan. Wat zegt dit over onze eigen banken? Hoe staan zij er voor? Graag een reactie.

Dat brengt me ook bij de discussie over het noodfonds, het EFSF. Mijn fractie heeft destijds ingestemd met de opzet van het noodfonds én ook met de effectieve leencapaciteit van 440 miljard. In die zin is de ophoging nu een technische kwestie. Maar tegelijk is het EFSF, zoals de heer van Dijck vorige week terecht stelde, vervlochten geraakt met de discussie over het noodpakket van 21 juli. De spelregels zijn voor een deel ook veranderd. Ook is het nog steeds niet in alles duidelijk wat (ik verwijs naar de aanvulling op het Verdrag betreffende de werking voor de Europese Unie, artikel 136) de ‘stringente voorwaarden’ zijn voor de verlening van financiële steun.

Mijn fractie wil eerst absolute duidelijkheid en kunnen beslissen over de voorwaarden waaronder het noodfonds gaat functioneren, voordat we het kabinet kunnen aangeven dat ze wel of niet op onze steun kunnen rekenen.

Vanuit de grote waarde die mijn fractie hecht aan democratische controle wil mijn fractie overigens te zijner tijd analoog aan de afspraken die Bundeskanzler Merkel met de Bundestag heeft gemaakt - óók een rol voor het Nederlandse parlement als er uitkeringen uit het noodfonds worden verstrekt of obligaties worden opgekocht.

Dan kom ik nog bij onze eigen nationale financiën – die hoe dan ook bepaald zullen worden door de Europese schuldencrisis. Wat zien we, als we naar de begroting kijken? Een kabinet dat zegt te willen puinruimen, maar waarbij de staatsschuld nog steeds toeneemt. Dat maatregelen neemt die mensen niet aan het werk helpen, maar thuis laten zitten. Dat hervormingen uit de weg gaat, ook als zelfs het CPB en de Raad van State aangeeft dat die zeer noodzakelijk zijn. Dit kabinet rekent nog met een licht economische groei in 2012. Hoe realistisch is dit scenario, gelet op de laatste ontwikkelingen in de Eurozone, waarbij Italië nu ook een lagere rating heeft gekregen.

In de tegenbegroting doet de ChristenUnie wél een aantal voorstellen voor hervormingen die van groot belang zijn om het huishoudboekje ook op de langere termijn houdbaar te houden. Concrete voorstellen in de sfeer van de woningmarkt, waarbij aflossen de norm wordt en de overdrachtsbelasting wordt afgeschaft. In de sfeer van mobiliteit, zodat Nederland niet doorbetaald in de file blijft staan. In de sfeer van vergroening, zodat we eindelijk de omslag naar een duurzame economie kunnen maken. En in de sfeer van de arbeidsmarkt, onder andere door de kosten op arbeid te verlagen.

Bij de APB heeft mijn fractie een motie ingediend, om de tarieven in de tweede schijf van de Inkomstenbelasting te verlagen, met een prima dekking, zeg ik kijkend naar het CDA. Helaas bleek ook hier de belofte van dit kabinet niet meer waard dan enkel woorden. Maar nogmaals wil ik de staatssecretaris uitdagen om in te gaan op de voordelen van lagere lasten op arbeid en hem verleiden hier met een concreet voorstel te komen.

Tot slot wil ik het kabinet oproepen met klem nog een maatregel te heroverwegen. Het lage BTW tarief voor de bouw. Deze is afgelopen weekend afgelopen. De staatssecretaris weet als geen ander het grote effect dat deze maatregel heeft op de bouw en op toeleverende bedrijven. Dat heeft hij in een verleden zelf nog vaak betoogd. Maar nu is opeens de tijd rijp om de maatregel te schrappen, terwijl de bouw nog harde klappen krijgt. Met de BTW verhoging zal de situatie alleen maar verergeren. De ChristenUnie wil het lage BTW tarief in de bouw daarom ook voor 2012 laten gelden. Juist om de klappen in de bouw op te vangen. Graag een reactie.

Rest mij het kabinet veel wijsheid toe te wensen bij de moeilijke beslissingen die er ook komend jaar genomen zullen moeten worden.