Voorzitter,

Hoeveel Nederlanders zouden er zijn die deze twee bijzondere huwelijksportretten van Rembrandt van Rijn ooit gezien hebben? Na eeuwen van privé-bezit en vijf maanden openbaarheid in 1956, kunnen velen de grootste portretten die ooit door Rembrandt geschilderd zijn gaan bewonderen. Deze bijzondere werken, van een van de grootste schilders die Nederland gekend heeft, wereldwijd vermaard, zijn nationaal erfgoed. Mijn fractie ziet daarom uit naar het moment dat dit echtpaar in de Eregalerij van het Rijksmuseum hangt. Tegelijk vindt mijn fractie de prijs die betaald moet worden fors. Het behoud van de schilderijen voor ons land en continent en de toegankelijkheid voor het publiek heeft onze steun. Maar de prijs, eigendomsconstructie en de procedure geven de fractie van de ChristenUnie ook aanleiding tot het stellen van vragen.

Allereerst de procedure. De berichtenstroom van de afgelopen weken hebben de euforie over de aanschaf van deze twee schilderijen getemperd. De uitgaven van de Nederlandse Staat blijven naar alle waarschijnlijkheid hetzelfde, maar de eigendom is gedeeld. Dat geeft schaduw op dit besluit en vermindert het draagvlak. Graag een reflectie van de minister op het handelen van het kabinet en de publieke beeldvorming in dezen. Bovendien is de invulling van de financiële - en eigendomsconstructie al meermalen in de berichtgeving veranderd. Daarom verzoek ik om een precieze schets van de constructie die nu gekozen wordt.

Er zullen nog nadere afspraken moeten worden gemaakt, maar die zijn wel bepalend voor wat Nederland nu precies koopt. Is daar al meer over te zeggen? Wordt gekozen voor gedeelde eigendom voor beide portretten? Hoe wordt geborgd dat de ene Staat niet over zijn deel kan beschikken zonder toestemming van de ander? Daarnaast vraagt de fractie van de ChristenUnie welk recht op de overeenkomst van toepassing zal zijn. Er zijn ook toekomstige situaties denkbaar die ingewikkeld zijn bij gedeelde eigendom, maar die voor het aangaan van de overeenkomst wel besproken moeten worden. Wat bijvoorbeeld als de schilderijen te kwetsbaar zijn geworden om te verplaatsen? En hoe wordt geborgd dat de zorgen van experts niet bewaarheid worden als het gaat om restauratie en andere belangrijke condities zoals beheer, veiligheid en onderhoud? (Denk bijvoorbeeld aan opinie Jan Six, Volkskrant 3/10) Kan de minister ook voorbeelden geven van deze constructie op andere plaatsen in de museumwereld of is dit volstrekt uniek?

Duidelijk is dat in de laatste fase gehandeld is onder grote druk en dat er zorg was dat de schilderijen opnieuw bij een particulier en mogelijk in een ander continent zouden komen. Echter ook is betoogd dat medewerking van de Franse overheid in alle scenario’s nodig is. Was het in Frankrijk geen probleem dat deze schilderijen in een ander continent zouden belanden? Is de druk die dit proces heeft gekregen, wel terecht? Graag een toelichting.

Ten aanzien van het uiteindelijke bedrag dat besteed zal worden, vraagt mijn fractie of er nog mogelijkheden van externe financiering zijn. Gezien de eigendomssituatie heeft het er nu de schijn van dat dit vooral als gift mogelijk is en niet met constructies die in plan A verwerkt waren. Wat is er nu nog mogelijk en op welke manier spant de minister zich daartoe in?

Voorzitter, ik rond af. De ChristenUnie hoopt dat veel mensen spoedig kennis kunnen maken met deze bijzondere portretten van een van Nederlands grootste schilders. Maar prijs, eigendomsconstructie en procedure geven ook aanleiding tot vragen, daarom zie ik uit naar de beantwoording.