Een rapper uit Breda die `ik haat die fokking Joden nog meer als de nazi´s´ zingt. Mijn eigen stad waarin een Joodse man vertelt hoe hij regelmatig wordt uitgescholden en bedreigd. Blijde reacties op Twitter na de moordpartij in het Joodse Museum in Brussel. Talloze incidenten door het hele land waarbij Joodse Nederlanders Hitler, gas van Hamas, aankondigingen van moordpartijen en speeksel naar hun hoofd geslingerd krijgen. Er is een verontrustend lange lijst met dit soort incidenten.

Vorige maand sprak minister Timmermans in de Kamer indrukwekkende woorden over het kwaad van het antisemitisme. Hij schetste hoe Joden in Europa in tijden van spanning en crisis steeds weer zondebokken werden en zei daarbij: ´Het zit in ieder mens om anderen weg te zetten. Het is de triomf van de menselijkheid om dat te overwinnen en om het niet toe te laten.´ Maar Timmermans erkende ook dat ´je in Europa het antisemitisme op verschillende punten weer ziet opkomen.´ En daarmee schetst hij precies het pijnlijke verschil tussen de wens om ´het niet toe te laten´ en de werkelijkheid waarin ´het weer opkomt´. Het is de onmacht van redelijke mensen tegenover de hardnekkige kwaadaardigheid van onredelijke antisemieten.

Wat verontrust is de alledaagsheid van het hedendaagse antisemitisme. Waar het vroeger was voorbehouden aan obscure, irrelevante clubjes van Holocaustontkenners, daar is dit kwaad nu zoveel banaler geworden. Het hedendaagse antisemitisme is een tweekoppige demon, met een rechts-extremistische en een islamitisch-extremistische kop. Er zijn in Nederland ogenschijnlijk niet veel rechts-extremistische antisemieten. Tegelijk is het Wilders´ PVV dat op een volstrekt onverantwoordelijke manier bijdraagt aan de normalisatie van dit soort antisemitisme. Jean-Marie Le Pen brengt de moderne Hitlergroet, noemt de Holocaust een detail en maakt onsmakelijke ‘grappen’ over Joden en ovens. En als je uitgerekend met deze Le Pen, en dus niet zijn dochter, één fractie in het Europese Parlement wilt vormen, maak je Le Pens antisemitisme acceptabel en alledaags. Alleen door een ondubbelzinnige weigering van Wilders om in dezelfde fractie met Le Pen te gaan zitten, kan hij deze demon uitdrijven naar daar waar die hoort: de obscure randen van de politiek. De keus voor dit politiek exorcisme is aan Wilders en aan Wilders alleen.

De tweede kop van de antisemitische demon steekt op in islamitische kringen. De rap uit Breda, vreugde over de moorden in Brussel, de meeste scheldpartijen op straat, bizarre uitlatingen als ´ik haat Joden, klaar´ in het NTR-programma ´Onbevoegd gezag´, ze zijn het werk van jonge Marokkaans- en Turks-Nederlandse jongeren. Het feit dat islamitische jongeren soms al op zeer jonge leeftijd zo antisemitisch zijn, laat iets zien van wat er bredere lagen van de islamitische gemeenschap broedt. Antisemitisme van tieners is niet aangeboren, maar aangeleerd en voorgeleefd. Het komt misschien voort uit afkeur van de politiek van Israël, maar is inmiddels ontaardt in onaanvaardbaar racisme. De meest extreme leden van de gemeenschap zijn bereid om over te gaan tot geweld en na de terugkeer van nog meer Syrië-gangers moeten we vrezen dat hun aantal zal toenemen. Maar alleen als moslims zelf dit antisemitisme ondubbelzinnig afwijzen, kunnen ook deze extremisten naar de obscuriteit worden verdreven. Of het tot dit cultureel exorcisme komt hangt af van moslims zelf, van leiders die opstaan, die de veel te grote stilte hierover doorbreken en opnieuw een belangrijke morele grens trekken.

Vanavond debatteert de Tweede Kamer over de veiligheid van Joodse gemeenschap. Politiek en cultureel exorcisme zijn primair een zaak van Wilders en moslims. Maar daarnaast kan de overheid veel meer doen dan ze tot nu toe doet. Dat begint met de politieke keus om Joodse burgers de beveiliging te geven die ze nodig hebben, zeker nu geradicaliseerde en gewelddadige Syrië-gangers terug zullen keren. De gemeente Amsterdam draagt daaraan bij, maar andere gemeenten en het Rijk blijven in gebreke. Daarom moeten bijvoorbeeld de ouders zelf voor de beveiliging van de Joodse school betalen. Een beschamende situatie. Daarnaast moet er, samen met maatschappelijke organisaties en, specifieker, de islamitische gemeenschap, een deltaplan komen ter bestrijding en preventie van antisemitisme. Dit raakt onderwijs, media, veiligheidsdiensten, politie, justitie, geestelijke verzorging in gevangenissen. Dit raakt de beleidsterreinen van minimaal zes bewindspersonen, wat vraagt om één voortrekker en om ferme politieke en maatschappelijke wil.

Want het is juist ook met de vrijheid om ongehinderd Jood in Nederland te kunnen zijn, dat onze beschaving staat of valt.

Naschrift:

Minister Opstelten komt mede op aandringen van Kamerlid Gert-Jan Segers binnenkort met een nieuw plan om Joodse instellingen te beveiligen. Opstelten wil naar aanleiding van de aanslag in Brussel en de arrestatie van de jihadist "een structureel plan" opstellen. Volgens de minister is door de recente gebeurtenissen een nieuwe situatie ontstaan. Hij zegde de Kamer toe in september uitgewerkte voorstellen te presenteren.