‘Slechts’ een kwart miljoen mensen kon hun stem uitbrengen op deze dag. De uitslag kon echter op grote belangstelling van media en politiek rekenen. Want over vier maanden is de rest van de Nederlandse gemeenten aan de beurt.

Opkomst         

Deze was bijna 10% lager dan bij de reguliere gemeenteraadsverkiezingen in 2010. Leeuwarden had de laagste opkomst, namelijk 40%. Voor veel partijen was het aantal uitgebrachte stemmen dan ook navenant lager. Ook op de ChristenUnie zijn minder stemmen uitgebracht dan bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen in diezelfde plaatsen. Positieve uitzondering voor ons was Heerenveen. Hier was het aantal uitgebrachte stemmen voor de CU meer dan in 2010.

Zetelbehoud en stemmenwinst

De ChristenUnie heeft tot onze vreugde in alle vier gemeenten het aantal zetels kunnen vasthouden.

Het gebied waaruit de stemmen gehaald moesten worden was nu groter. Zo deden we in het verleden in Boarnsterhiem niet mee. Die gemeente is opgeheven en verdeeld over de nieuwe Friese gemeenten. En in Rijnwoude en Boskoop hadden we in 2010 een gecombineerde fractie samen met de SGP. Het concrete aantal stemmen op de Christenunie is iets teruggelopen. Het percentage stemmen geeft echter wel een stijgende lijn te zien. Het goede nieuws is dus dat van de mensen die zijn gaan stemmen relatief meer mensen hun stem op onze partij hebben uitgebracht.

Reacties van de ChristenUnie-lijsttrekkers

Frits Rijpma uit Leeuwarden: ”Dit is reden tot dankbaarheid. We behouden onze twee zetels en in de nieuwe dorpen van Leeuwarden waren we voorheen niet vertegenwoordigd. Nu wel. Zegen dus! “

Sytze Holtrop uit De Friese Meren: ”Ik ben heel tevreden met de uitslag nu we twee zetels hebben gekregen en we hopen binnen de gemeenteraad onder Gods leiding een verbindende schakel te mogen zijn.”

Aris Leijendekker uit Heerenveen:” Wij zijn heel tevreden. Er is zowel relatief alsook in absolute zin sprake van groei”.

Michel du Chatinier uit Alphen aan den Rijn: “ Wij zijn blijkbaar de constante en stabiele factor. Het is bijzonder dat wij blijvend het vertrouwen krijgen om belangrijke taken in onze gemeente uit te voeren”.

Landelijke partijen

Over de hele linie heeft de VVD slecht gescoord. De slechte peilingen zijn hier voor deze partij nu ook de harde werkelijkheid. De intensieve campagne heeft voor de PvdA in Leeuwarden en Heerenveen een relatief goede uitslag opgeleverd. De afwezigheid van een SP of een andere sterke lokale partij hielp hen daarbij. D66 groeit overal aanzienlijk. Een sterke speler bij lokale verkiezingen. Het CDA neemt weer iets toe tov 2010. De SGP heeft in de nieuwe gemeente Alphen vanuit een situatie van samenwerking met de ChristenUnie in de kleinere plaatsen Boskoop en Rijnwoude nu twee zetels op eigen kracht behaald. In Friese verkiezingen deden ze niet mee.

Lokale partijen

Bij herindelingsverkiezingen verdwijnen sommige lokale partijen, mogelijk omdat de voorbereidingen achter de schermen nogal eens complex zijn. Samenwerking van besturen en opstellen van kandidatenlijsten vergt nogal wat stuurmanskunst. Lokale partijen die al voldoende professioneel zijn kunnen dit echter wel en kunnen vervolgens als sterkste uit de bus komen. Daar waar mensen teleurgesteld zijn in de landelijke partijen en politici hebben stemmers soms wel veel vertrouwen in lokale partijen en politici.

Zowel ‘Nieuw Elan’ in Alphen a/d Rijn alsook ‘Fryske Nasjonale Partij’ in De Friese Meren hebben het beide opvallend goed gedaan. Het percentage stemmen dat door lokale partijen van de landelijke concurrenten wordt ‘afgesnoept’ varieert van 23% tot maar liefst 37%. Dus een op de drie tot vier kiezers die hun stem uitbrengen doet dat op een lokale partij. Dit lijkt belangrijk om ook bij de reguliere verkiezingen terdege rekening mee te houden.

Voorkeursstemmen

In De Friese Meren heeft de SGP opgeroepen om op de ChristenUnie te stemmen omdat de SGP zelf niet met een lijst uit kwam, waarbij men voorkeur uitsprak voor de kandidaat op de zogenaamde lijstduwersplaats. Die lijstduwer is nu met voorkeurstemmen gekozen, met als gevolg dat de fractie nu een andere samenstelling heeft gekregen dan door de ledenvergadering destijds is bepaald. Bij lokale verkiezingen is het aantal voorkeursstemmen vrij gemakkelijk te behalen. Hiervoor is slechts een kwart van de kiesdrempel (het aantal geldige stemmen gedeeld door het aantal zetels) nodig. Bij iedere lokale verkiezing is dit een situatie die inschikking en flexibiliteit vraagt van veel betrokkenen. Maar het blijft een goed uitgangspunt om ook in dit opzicht de kiezers in het stemhokje heel serieus te nemen.

Ook ChristenUnie Tweede Kamerfractieleider Arie Slob was tevreden over de prestaties van de lokale fracties van de ChristenUnie:

Mooie uitslagen voor CU in Alphen aan den Rijn, Friese Meren, Heerenveen en Leeuwarden. De lat lag nu hoger. Zetelaantal op peil gehouden.

— Arie Slob (@arieslob) November 13, 2013

(Tekst: Tjitske Kuiper- De Haan )