Lees hier de hele bijdrage van Roel Kuiper:

33011 Regeling van een grondslag voor de heffing van rechten voor de Nederlandse identiteitskaart

Meneer de Voorzitter,

Wij behandelen hier een noodwet die met grote spoed naar het parlement wordt gebracht om alsnog rechten te kunnen heffen van burgers wanneer zij een door de overheid verplicht gestelde  identiteitskaart aanschaffen. We kennen het arrest van de Hoge Raad van 9 september jl. waarin het heffen van leges op basis van de Gemeentewet (art. 229) niet meer werd toegestaan. Vandaar deze noodwet, niet omdat de burger in nood is geraakt – integendeel -, maar omdat de overheid in nood is. Gemeentelijke overheden maken kosten die zij niet kunnen verhalen.

De minister noemt de wet een ‘reparatiewet’, maar dat is een onjuiste benaming. Wat moet er eigenlijk gerepareerd worden? De kern van de uitspraak van de Hoge Raad is dat er hier geen sprake is van een ‘individualiseerbaar belang’, maar dat het de overheid is die hier een verplichting aan burgers oplegt. Dat de ID-kaart ook als reisdocument wordt gebruikt is niet van doorslaggevend belang. Het is een kaart die burgers aanschaffen, omdat zij deze in het publieke verkeer moeten dragen en tonen. Derhalve kan de overheid hier geen rechten op heffen.

Door te doen alsof hier sprake is van een technisch probleem, dat door een ‘reparatie’ van de heffingsgrondslag verholpen kan worden, gaat de regering voorbij aan wat de uitspraak in de kern behelst. Daarmee wordt de materiële boodschap van het hoogste rechtscollege genegeerd en het wetsontwerp met eenzelfde gemak helemaal in het kader geplaatst van bestuurspragmatische overwegingen: er worden voor de aanmaak van de kaart kosten gemaakt en die moeten op burgers verhaald worden.

De Hoge Raad was er niet zo stellig over dat deze kosten op burgers verhaald mogen worden. Onze fractie heeft dus moeite met de wijze waarop de regering het arrest van de Hoge Raad negeert en menen dat de Eerste Kamer op dit punt heeft te scharen aan de zijde van de Hoge Raad.

MdV, wij hebben nog gevraagd waarom voor het leveren van concrete diensten een belasting het geëigende middel zou moeten zijn. Ik heb daarop het antwoord niet kunnen vinden. Er wordt zonder veel nadere argumentatie steeds aangegeven dat, nu het heffen van leges op grond van de Gemeentewet niet kan, er geen andere keus is dan de weg van de gemeentelijke belastingheffing te gaan. Maar het blijft iets buitengewoon merkwaardigs om voor een dienst aan een loket een ‘belasting’ te heffen. Schept dit niet een precedent in de wijze waarop we rechten heffen voor diensten?

Onze fractie staat kritisch tegenover deze noodwet en ziet met belangstelling uit naar de reactie van de regering.