De Wet op de Uitgebreide Identificatieplicht uit 2005 verplicht iedereen van 14 jaar en ouder om zich te kunnen legitimeren met een identiteitskaart. Door deze verplichting staat de Hoge Raad het niet toe dat burgers door middel van leges moeten betalen voor dit product. Gemeentes mogen wel leges heffen over paspoorten en rijbewijzen omdat deze producten vooral een meerwaarde hebben voor de burger zelf. De Hoge Raad maakt dit onderscheid op basis van de Gemeentewet. Ortega-Martijn: “De minister kent deze overweging. Maar toch kiest hij ervoor om vooralsnog enkel en alleen de financiële schade te repareren. De uitspraak van de Hoge Raad is van principiëler aard.”

De ChristenUnie begrijpt dat er iets moet gebeuren op het gebied van de uitgave van ID-kaarten maar vindt dat er zorgvuldig moet worden gekeken naar de mogelijkheden. Ortega-Martijn denkt dat de tijdelijke oplossing van het probleem mogelijk ligt in de verruiming van de Wet op de Uitgebreide Identificatieplicht. “Er zijn veel situaties waarin een persoon ook los van een paspoort of rijbewijs kan aantonen wie hij is, een stapeltje bankpasjes, school- college- of bibliotheekpas en een OV-abonnement geeft bij elkaar een behoorlijk beeld”, aldus Ortega-Martijn.

Met deze tijdelijke oplossing verwacht de ChristenUnie voldoende tijd te creëren om te werken aan een betere grondslag voor de kosten van de ID-kaart. De ChristenUnie heeft in het debat aandacht gevraagd voor mensen die voor 9 september 2011 een aanvraag voor een ID-kaart hadden ingediend, maar volgens de minister geen recht hebben op teruggave omdat ze geen bezwaarschrift hebben ingediend. Volgens de ChristenUnie is dit strijdig met Boek 6 artikel 203 van het Burgerlijk Wetboek, waarin staat dat wanneer het aan een rechtsgrond ontbreekt je recht hebt op restitutie.

Door de vele vragen, de meeste van fundamentele aard, is de Kamer nog niet toegekomen aan een tweede termijn. Er is nu besloten om juridisch advies in te winnen over een aantal van de bovengenoemde kwesties bij de juridische dienst van de Tweede Kamer zelf. Daarna zal de Kamer het debat vervolgen.