U wilt deze week de Kamer per motie laten uitspreken dat elke stap die wijst in de richting van een Europese politieke unie uit den boze is.
„Ja. De plannen van bondskanselier Merkel en de Franse president Sarkozy vragen om een principiële stellingname van het parlement. Voor je het weet zwemmen we met zijn allen in Europa een fuik in, waaruit geen ontsnappen meer mogelijk is. Ik ontken niet dat de problemen rond de euro en de schulden van een aantal landen om nieuwe maatregelen vragen. Duitsland en Frankrijk gaan echter een wat mij betreft onaanvaardbare kant op. Zij willen Europese coördinatie rond loonontwikkeling in lidstaten, over begrotingen, de pensioengerechtigde leeftijd en over pensioenen zelf. Dat is geen aanvulling op het stabiliteitspact, dat is een stap op weg naar een politieke unie.”

Rutte zelf was nu ook niet echt enthousiast over de plannen van de twee grote partners. Hij wil geen Europese invloed op onze belastingwetgeving of op onze pensioenen.
„Dat klopt. Maar ik vond zijn reactie toch vooral pragmatisch. Om het voorbeeld van de pensioenen aan te houden, Europese bemoeienis betekent voor Nederland op dat terrein al gauw een verslechtering van het pensioenstelsel. Rutte wil in ieder geval Duitsland en Frankrijk niet volgen als het om verslechteringen gaat voor Nederland. Betekent dat dat hij er wel over na wil denken als het gaat om evidente verbeteringen voor Nederland? Ik vond zijn reactie vooral ingegeven door pragmatische overwegingen, terwijl een principiële stellingname hier op zijn plaats is.”

Vertrouwt u er niet op dat de premier voet bij stuk houdt?
„Ach, vertrouwen is een groot woord. Nu in maart die plannen weer volop op de Europese onderhandelingstafel komen, is een forse stellingname van de Kamer aan te raden. Het kan het kabinet sterken in het in te nemen standpunt.”

En u ontneemt daarmee Rutte elke ruimte tot onderhandelen. Bent u niet te vroeg?
„Dat zou ik niet zeggen. Als ik stel dat Rutte te veel vanuit de pragmatiek reageerde, ben ik bezig met mijn controlerende taak. Bovendien is er een andere reden om te stellen dat het juist op de weg van het parlement ligt en juist op dit moment om tot een principiële uitspraak te komen. Een minderheidskabinet is ermee geholpen te weten hoe het gevoelen is van de Tweede Kamer.”

De ChristenUnie is van oudsher beducht voor stappen in de richting van een Europese politieke unie. Maar wat vindt u dan van het argument dat een monetaire unie nu eenmaal niet kan zonder Europese politieke coördinatie?
„Een monetaire unie kan heel goed zonder politieke unie. Het stabiliteitspact moet gewoonweg strenger zijn. Er dienen duidelijke sancties te zijn als je je als land niet aan de afspraken houdt. Dergelijke afspraken – hoe hoog mag het tekort zijn, bijvoorbeeld – maken geen inbreuk op de politieke autonomie van een land.”

(Trouw, Lex Oomkes, 15 februari 2011)