Dit artikel is in verkorte vorm gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 25 mei 2010

In Nederland kennen we de unieke situatie dat deeltijdwerk een geaccepteerd fenomeen is. Werkgevers kijken niet raar meer op wanneer het verzoek komt om minder te werken. Ouders zijn blij met de mogelijkheid om de zorg voor de kinderen te combineren met een baan. Senioren beschouwen het als een mooie manier om hun vaardigheden te blijven benutten en het tegelijk wat rustiger aan te doen. Mantelzorgers krijgen de kans om zelf voor geliefden te zorgen en young professionals benutten de tijd voor het oppakken van een (promotie)studie. Kortom: deeltijdwerk schept veel vrijheid en mogelijkheden.
Des te opmerkelijker is het dat in veel politieke en emancipatiediscussies de deeltijdbaan als probleem wordt gezien. Een speciale Taskforce heeft maanden nagedacht hoe we die ‘vermaledijde’ deeltijdbaan toch kunnen opplussen naar een ‘volwaardige’ baan en de directeur van E-quality, het kenniscentrum voor emancipatie, gezin en diversiteit, stelt zelfs dat deeltijdwerk een rechtstreeks gevaar vormt, omdat het de economische afhankelijkheid van vrouwen aantast. Maar wat is het probleem nu eigenlijk?

Uit gegevens van het CBS blijkt dat drie op de vier Nederlandse vrouwen een deeltijdbaan heeft, tegenover drie op de tien in Europese landen. Daartegenover staat dat de arbeidsdeelname van Nederlandse vrouwen Europees gezien groot is. Maar liefst 70 procent verricht betaalde arbeid. Alleen de Scandinavisch landen en Zwitserland scoren wat dat betreft iets hoger. Deeltijdwerk heeft er dus toe geleid dat Nederlandse vrouwen massaal de weg vonden naar de arbeidsmarkt. In andere landen lijkt het alles-of-niets scenario er aan bij te dragen dat vrouwen dan maar voor ‘niets’ kiezen. Is dat de weg die de emancipatiebeweging voor staat?
Daar komt bij dat Nederlandse mannen en vrouwen – terecht – prima tevreden zijn met de deeltijdbaan, zo blijkt uit recent onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Mocht men al meer willen werken, dan betreft dat slechts zo’n twee uur extra per week. Het SCP verwacht dan ook niet dat vrouwen binnenkort massaal aan de voltijdbaan gaan. Zelfs niet als daar sterk op gestuurd wordt door de overheid.
De discussies over deeltijdwerk hebben dan ook iets paternalistisch in zich. Het uitbreiden van werktijden is gewenst, want politieke partijen en vrouwenbewegingen weten wat goed voor u is, zo klinkt de boodschap. Gelukkig weten de meeste Nederlanders beter. Zij zien in deeltijdwerk de ideale manier om hun verschillende rollen in de samenleving te vervullen én hun talenten thuis en op het werk in te zetten. Dat is wat anders dan een eenzijdige keuze voor óf je gezin óf je werk, waar menig Europese werknemer mee te maken heeft. Nederland moet de ongekende mogelijkheden van deeltijdwerk erkennen. En promoten in andere Europese landen. Want de mogelijkheid voor deeltijdwerk: dat gun je toch iedereen?

Carola Schouten is kandidaat-Kamerlid voor de ChristenUnie