"In de politiek zijn vitale ouderen een weinig ontdekte en relatief nieuwe groep. Wat we van hen verwachten is een enorm vraagstuk. Ik worstel daar ook best mee. Ik heb veel waardering voor wat ze gedaan hebben, ze hebben veel opgebouwd. Daarom gun ik ze nu ook de rust, maar daarnaast, wat is de inzet?

Generalisme, in de zin van 'hup, niet zeuren maar werken', is niet op zijn plaats. Het is de vraag wat een oudere kan inzetten. Ik zie ook jonge ouderen die overbelast zijn met de zorg voor hun ouders en (klein)kinderen, naast een baan. En er zijn ook ouderen die niet meer vitaal zijn op hun zestigste en ervaren dat het echt op is. Andere ouderen kunnen echter best doorwerken tot hun 67'ste. Op dat punt ben ik blij dat de discussie geopend is over langer doorwerken. We moeten hier echter niet dogmatisch mee omgaan. Er moet ook ruimte zijn voor vrijwilligerswerk en mantelzorg. Ook hier is maatwerk op zijn plaats.

Ik heb wel mijn vraagtekens bij het Zwitserlevengevoel. In een tijdschrift voor ouderen zag ik de ene vakantieadvertentie na de andere. Dan denk ik: 'er is zoveel meer.' Er zijn handen nodig en ik hoop dat ouderen inzien dat er een jongere generatie is waar ze wat voor kunnen betekenen.

Ik ben erg gecharmeerd van Stichting Present, een vrijwilligersmakelaar tussen vraag en aanbod. Present sluit aan bij wat een vrijwilliger kan en wil. Veel mensen hebben het beeld dat vrijwilligerswerk niet goed bij hen aansluit. Maar er zijn zoveel vormen van vrijwilligerswerk. Ik hoop dat ouderen dit meer gaan ontdekken."

Huisvesting en zorg
Naast de vraag wat Esmé Wiegman van ouderen verwacht, spraken we door over concrete thema's als de huisvesting en zorg van ouderen: "De vergrijzing is puur een verdelingsprobleem. Er is geld genoeg, maar het moet bij de juiste mensen terecht komen. Het huidige automatisme in de AWBZ, dat ouderen gebruik kunnen maken van zowel woonvoorzieningen als zorg op kosten van de gemeenschap is niet meer van deze tijd. Steeds meer ouderen zullen goed in staat zijn zelf hun woonlasten te betalen. De nieuwe generatie ouderen zal meer zelf moeten gaan bijdragen aan de kosten van zorg en wonen. Daar is op zichzelf ook niets op tegen. Het kan ten koste gaan van de erfenis voor hun kinderen, maar die hebben het vaak al veel beter dan hun ouders het ooit gehad hebben. Zelf verantwoordelijk blijven, ook als je ouder wordt. De overheid moet natuurlijk wel oog blijven houden voor de ouderen voor wie het verhaal van toegenomen welvaart niet op gaat.

Het adagium is tegenwoordig 'blijf zolang mogelijk thuis wonen.' Maar wat heb je aan zelfstandigheid als de muren op je af komen? Er wordt altijd de nadruk gelegd op zelfstandigheid en onafhankelijkheid, alsof het een soort doodzonde is om afhankelijk te zijn. Maar er is niks mis met afhankelijkheid van de mensen om je heen. De politiek moet daarom mogelijkheden en ruimte geven zodat mensen kunnen kiezen. Keuzevrijheid is van groot belang. Afhankelijkheid hoeft immers niet te betekenen dat je de regie uit handen geeft.

Eenzaamheid
Een van onze speerpunten is wat mij betreft eenzaamheid. Eenzaamheid gaat heel diep en raakt heel veel ouderen. Als politiek kunnen we daarop inspelen door niet de nadruk te leggen op het zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Kleinschalige woonvoorzieningen kunnen een goede oplossing zijn om eenzaamheid te voorkomen.

Daarnaast is de cultuur in de zorg van doorslaggevend belang of eenzaamheid wordt ontdekt en aangepakt of niet. Is er echt oog voor problemen? Als een oudere bij de gemeente een aanvraag doet voor huishoudelijke zorg, wordt er dan ook verder gekeken naar de totale thuis- en leefsituatie van de oudere?

Eenzaamheid is niet vanuit Den Haag te regelen en op te lossen. We kunnen wel faciliteren dat gezinnen ruimte hebben om zorgtaken op zich te nemen. Gemeenten hebben in het kader van de WMO daarbij wel een belangrijke taak. De nadruk in de overheidsmaatregelen moet niet rond het individu liggen. We moeten ons de vraag stellen hoe we sociale verbanden sterker kunnen maken."

Dit interview Esmé Wiegman is gehouden in het kader van de drie Eindemiddagmeetings voor 50-plussers die christennetwerk|gmv begin oktober organiseert. Het thema van de middagen is 'Ouder worden met beleid' en Esmé Wiegman zal het thema inleiden