Door Esmé Wiegman-Van Meppelen Scheppink

Een recesperiode betekent voor mij naast een beetje uitrusten toch vooral ook: het land ingaan voor werkbezoeken en 'stages'.
Vandaag ben ik onder het mom van 'snuffelstagiair' een dag op stap met een transferverpleegkundige, wiens naam wegens privacy niet genoemd wordt. Deze verpleegkundige is eigenlijk een tussenzuster voor patiënten. Ze regelt de zorg voor mensen die na een ziekenhuisopname nog enige zorg thuis nodig hebben. Ze kent als geen ander de wereld van de schotten tussen zorgverzekeringswet, AWBZ en Wmo. Voor huishoudelijke zorg moet ze bij de Wmo zijn.
Maar wie doet de wondverzorging en verwisselt wekelijks de pleister die bevestigd is aan een drain? Sinds kort valt dit niet meer onder de AWBZ, maar onder de zorgverzekeringswet. De huisarts van een nierpatiënt in kwestie is vanmiddag niet bereikbaar, maar de zorg moet wel voor morgen geregeld zijn, want dan wordt de patiënt uit het ziekenhuis ontslagen. Een formuliertje, ingevuld door de arts, is nodig om de financiële vergoeding te regelen.
En hoe opdringerig moet je als transferverpleegkundige zijn ten opzichte van een echtpaar dat dolgraag het leven samen thuis wil voortzetten, en niet moet dénken aan verpleeghuiszorg voor mijnheer? De kans is zeer groot dat mijnheer binnen korte tijd weer terug is in het ziekenhuis door bijvoorbeeld een val. Maar er mag natuurlijk niet getwijfeld worden aan de goede zorg en bedoelingen van mevrouw. Een ziekenhuisbed thuis was ook niet nodig, want de buurman die timmerman is, had voor prachtige bedklossen gezorgd.
Het zijn zo maar een paar ervaringen die duidelijk maken hoe groot de worsteling is om goede zorg vanuit de juiste financiële pot te regelen, met respect voor de vragen en wensen van mensen. Van de mensen zelf kun je dat geregel eigenlijk niet vragen. Een man, ernstig verzwakt door een longoperatie, had het eerder meegemaakt bij een ziekenhuisopname: ,,Mijnheer, hier zijn de formulieren om huishoudelijke zorg te regelen.'' Bij het zien van alle vragen op zes kantjes papier, zag hij daar maar van af. Veel te ingewikkeld....
We hebben het ingewikkeld gemaakt, maar het is wel verklaarbaar: de medische mogelijkheden zijn groter geworden, de kring van mantelzorgers kleiner. Terug naar de tijd van de ‘diaconessenhuizen' waar diaconessen je verzorgden, kan niet. Maar hoe regel je de zorg thuis? En wat valt onder zorg en wat onder welzijn? Vandaag ook zomaar wat mensen gehoord die zeiden: ,,Laat mij maar in het ziekenhuis.'' Thuis wacht de eenzaamheid en onzekerheid. Een dame van stand stelde voor: ,,Graag de aanwezigheid van zorg ‘s nachts. Regel het maar via particuliere zorg. Ik betaal zelf wel...'' Over vraaggestuurde zorg gesproken....
Zo zit er achter elke ziekenhuisopname een groot persoonlijk verhaal en vraagt elke ziekenhuisopname nazorg en een vervolg. Ik vraag me af of dat in de nieuwe ziekenhuisbekostiging voldoende is meegenomen.
Het is goed als de AWBZ wordt opgeschud, om hem houdbaar te maken voor de toekomst zodat mensen kunnen rekenen op langdurige en onverzekerbare zorg. Ziekenhuizen mogen trots zijn op succesvolle operaties en behandelingen, maar mogen de mensen niet zomaar het ziekenhuisbed uitjagen en de handen van hen aftrekken. Een goed idee om revalidatie in de zorgverzekeringswet onder te brengen. Maar revalidatie is meer dan leren lopen na een beenamputatie. Het is een kwestie van goed opletten dat mensen niet tussen wal en schip terechtkomen, omdat schotten en financiële tegemoetkomingen net even onvoldoende tegemoetkomen aan hun specifieke zorgbehoefte.
Eerlijk gezegd ben ik een tijd lang niet op de hoogte geweest van het bestaan van transferverpleegkundigen. Maar ze zijn er en ze zijn hard nodig, omdat mensen het ziekenhuis nog wel eens ervaren als een vliegveld, waar mensen in korte tijd komen en gaan. Als op vliegvelden al transferbalies nodig zijn, dan zeker in een ziekenhuis.