Afgelopen week bracht fractievoorzitter Arie Slob een bezoek aan de Ethiopische Somali-regio. Slob: ,,De situatie van de duizenden vluchtelingen uit Somalië in de kampen Lefe Isa en Sheddar in het oosten van Ethiopië is ontstellend en levensbedreigend. Zonder adequate hulpverlening en ingrijpen van de internationale gemeenschap dreigt in de komende droge maanden een humanitaire ramp.''

Geschokt
Slob heeft deze week met een delegatie van ZOA-Vluchtelingenzorg vier van de vijf kampen in Oost-Ethiopië bezocht. Hij heeft met groepen en individuele vluchtelingen ter plaatse gesproken en is geschokt door hun verhaal en omstandigheden. Noodhulp en politieke druk via de internationale gemeenschap is dringend nodig.

Vluchtelingenkamp Lefe Isa is in maart 2008 geopend en is bedoeld voor registratie en screening van Somalische vluchtelingen. Circa 30.000 vluchtelingen zijn sindsdien gearriveerd in het kamp in een verlaten uithoek van Somali-regio (Oost-Ethiopië, een regio van Ethiopië die etnisch Somalisch is). UNHCR heeft in het huidige tempo minstens tien maanden nodig om de vluchtelingen in Lefe Isa te registreren. Tot nu toe zijn nog slechts 6000 van hen officieel als vluchteling geregistreerd en vervolgens doorgestuurd naar het nabijgelegen kamp Sheddar.

In Lefe Isa wachten ondertussen nog meer dan 20.000 mensen op een ‘interview', nodig voor de registratie. Dagelijks is slechts een handvol UNHCR-medewerkers bezig om de wachtenden te horen over hun herkomst en vluchtverhaal. Zolang ze niet geregistreerd zijn, hebben ze geen recht op de basisvoorzieningen waarvoor UNHCR garant staat, zoals voedsel, drinkwater en gezondheidszorg.

Als de vluchtelingen eenmaal geregistreerd zijn en doorgestuurd naar Sheddar, wachten hen omstandigheden die nauwelijks beter zijn. Geen goed drinkwater, nauwelijks voedselvoorziening, geen medicijnen en een kurkdroge en onherbergzame leefomgeving op grote afstand van de ‘bewoonde wereld'. Ze moeten daar zelf een hut opbouwen en hebben geen enkel uitzicht op wat hen verder te wachten staat. De Ethiopische autoriteiten hebben inmiddels besloten geen nieuwe vluchtelingen meer toe te laten tot Lefe Isa; onduidelijk is waar vluchtelingen die de grens van Somalië naar Ethiopië nu nog oversteken, verblijven.

Vergeten groep
Slob dringt ook aan op meer aandacht voor de ‘intern ontheemden' (IDP's, Internal Dispaced Persons) die verblijven in het kamp Hartisheik in dezelfde regio. Dit kamp nabij de Somalische grens (gelegen aan een oude smokkelroute) was in de jaren negentig het grootste vluchtelingenkamp van Oost-Afrika. De 14.000 bewoners die er nu nog verblijven, komen niet uit Somalië, maar uit diverse regio's binnen Ethiopië, waar ze wegens droogte of onlusten weggevlucht zijn. Ook zij hebben niet de officiële vluchtelingenstatus die recht geeft op elementaire voorzieningen. Ze verblijven immers in hun eigen land. Ze zijn in feite een ‘vergeten groep' in een kamp waarvan de beruchte naam in de vergetelheid geraakt is.

Kindersterfte
De afgelopen maanden was er in Hartisheik sprake van schrikbarend hoge kindersterfte. Na noodsignalen in mei heeft ZOA-Vluchtelingenzorg inmiddels een watervoorziening gecreëerd om in de ergste nood te voorzien. Slob: ,,Tijdens een gesprek met de ‘dorpsoudsten' van het kamp bleek mij dat velen terug willen naar de regio die ze ooit, sommigen meer dan vijftien jaar geleden, ontvlucht zijn. Zonder hulp is dat onder de huidige omstandigheden onmogelijk. We willen dat minister Koenders in VN-verband de mogelijkheid van terugkeerprogramma's aankaart.''

Tot zover de toestand, die volgens de ChristenUnie dringend aan het licht moet komen. Slob: ,,Ik sluit me van harte aan bij de oproep die de voormalige VN-chef Kofi Annan deze week op Wereldvoedseldag deed: ‘Terwijl regeringen en internationale geldschieters zich haasten om honderden miljarden dollars in omvallende banken te pompen, verhongert de Derde Wereld'. De problemen in de Ethiopische kampen vragen een direct ingrijpen. Niet alleen moeten er voedsel, water en medicijnen aangevoerd worden, maar ook moet er via internationaal-politieke weg een uitweg geforceerd worden voor de ontheemden en niet-geregistreerde vluchtelingen die nu in rampzalige omstandigheden gevangen zijn.''