De aanpak van wachtlijsten bij de bureaus Jeugdzorg beperkt zich niet alleen tot een efficiencyslag aan de aanbodkant van Jeugdzorg, we moeten zoeken naar mogelijkheden die de instroom beperken.

Professionals hebben de neiging zich te concentreren op het gezin, terwijl de sociale omgeving van dat gezin minstens zo belangrijk is, aldus de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO).
De ChristenUnie is ervan overtuigd dat veel gezinnen, zonder het te weten, de oplossing voor problemen zelf in handen hebben. Een EKc zorgt dat het familie- en vriendennetwerk onderdeel wordt van die oplossing. De inbreuk op het leven van het kind door deze aanpak is vele malen kleiner en de resultaten zijn goed.

Lovende resultaten
Een gezin dat in de problemen is geraakt kan via een EKc familie, vrienden en buren ter ondersteuning inschakelen via een onafhankelijke coördinator. Vooraf krijgt de familie te horen welke mogelijkheden van professionele hulpverlening er zijn. Het gezin krijgt vervolgens zelf de regie in handen en zet met de aanwezigen de afspraken op papier. De gezinsvoogd blijft betrokken; hij of zij toetst de veiligheid van het plan van aanpak dat tijdens de conferentie is opgesteld. De eerste resultaten zijn lovend.

Volgens de Vrije Universiteit Amsterdam worden gezinnen via een EKc eerder geholpen dan door de jeugdzorg, daarnaast blijken de plannen vrijwel altijd meteen veilig te zijn en ze sluiten beter aan op de gezinssituatie. Opvallend is dat het aantal zorgpunten in een gezin na inzet van een EKc zelfs sneller afneemt in vergelijking met de reguliere jeugdbeschermingspraktijk.

EKc's worden op dit moment vooral aangeboden bij veelvoorkomende gezinsproblemen, zoals gedragsproblemen bij het kind, verwaarlozing, psychiatrische problemen of ziekte of dood van de ouders. Een EKc kan ook worden georganiseerd wanneer een jongere vanuit een pleeggezin of instelling terugkeert in het gezin.

Bredere inzet
De ChristenUnie heeft inmiddels met steun van de Tweede Kamer het initiatief genomen om bij de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG's) actief EKc's in te zetten. Daarmee wordt de functie van CJG's om problemen vroeg te signaleren en aan te pakken kracht bijgezet. De tweede stap is een bredere EKc-inzet bij de Bureaus Jeugdzorg. Het recht op jeugdzorg wordt door een EKc niet weggenomen, maar een EKc maakt het inschakelen van het netwerk juist tot een logische stap die vooraf hoort te gaan aan het uit handen geven van de regie.

Omslag in denken
Het vergt een omslag in denken, omdat het betrekken van het netwerk bij het oplossen van probleemsituaties in gezinnen in het huidige systeem eerder uitzondering dan regel lijkt, zo concluderen zowel de VU als de RMO. Nu conformeren families zich eenzijdig aan een opgelegd hulpverleningsplan.

De ChristenUnie gelooft in de kracht van het familie- en vriendennetwerk om problemen in het gezin helpen te verhelpen en daarmee de druk op de jeugdzorg te verminderen. Onze oproep aan de Vereniging Nederlandse Gemeenten en het Interprovinciaal Overleg is om te profiteren van de mogelijkheden van EKc's. Onder meer de provincie Overijssel gaat voortvarend te werk met EKc's.

Zelfs wanneer een EKc niet direct tot een gewenst resultaat leidt, is de verbondenheid en het begrip binnen de familie toegenomen en de gezinsvoogd in contact gebracht met het sociale netwerk van een gezin. Altijd winst dus!

Door een EKc worden belangrijke personen in het leven van een gezin optimaal benut, met als uitkomst een duurzame oplossing voor ingrijpende problemen.
Duurzaam, omdat het kind gebaat is bij een oplossing dicht bij huis.

Dit artikel schreven Joël Voordewind, Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie, en
Wouter Langendoen, beleidsmedewerker voor de Tweede-Kamerfractie, in het Nederlands Dagblad van 18 september 2008.