Mijn uitgavenpatroon bijvoorbeeld heeft een verandering ondergaan die mij in de toekomst, wanneer het financieel minder gaat, geen windeieren zal opleveren. Tijd dus om met dit onderwerp het veld in te gaan. Binnenkort leg ik een aantal werkbezoeken af over schuldenproblematiek en overkreditering.

Buiten hun schuld
In gesprekken met mensen hoor ik naast verhalen over dure vakantiereisjes ook uitspraken als: ,,Ik kom er niet meer uit, ik kan nooit iets leuks doen.'' Bij het doorvragen kom ik erachter dat sommigen‘buiten hun schuld' in de problemen zijn gekomen. Zoals een oudere mevrouw die moeilijk de eindjes aan elkaar kan knopen door een AOW-gat. Vanwege de sloop van haar vorige huis heeft zij een andere woning vol mankementen geaccepteerd. Ze dacht dat de woningcorporatie die wel zou verhelpen, maar die liet verstek gaan onder het mom dat zij het huis heeft geaccepteerd inclusief de gebreken. Dit avontuur heeft al haar spaargeld gekost en haar vervolgens zelfs in de schulden doen belanden. Zomaar een voorbeeld, naast al die gevallen van mensen die door het uitblijven van een uitkering in de problemen komen. Of die door een hoge energierekening, welke te wijten is aan een slecht geïsoleerde huurwoning, schulden hebben opgebouwd.

Schulden hebben een enorme impact op levens van gezinnen. Ik heb gezinnen eraan kapot zien gaan. Dus interventie door de overheid om dit tegen te gaan of op te lossen is op z'n plaats. Maar er moet wat mij betreft meer ingezet worden op maatwerk bij schuldhulpverlening, effectieve maatregelen en preventie.

Neem het geval van een werkeloze man. Binnen drie jaar is het hem gelukt om met een schone lei te beginnen. Hij heeft zelf kunnen sparen. Kan geen werk krijgen, maar heeft een pracht van een ondernemersplan geschreven om een eigen bedrijf te starten. De bank zegt: ,,Prima plan, goed haalbaar. Maar nee, meneer, u krijgt geen financiering want u hebt een BKR-registratie.'' Voor deze man is de BKR-registratie een doel op zich geworden. Jammer, een gemiste kans want de kosten van zijn uitkering blijven op de samenleving drukken. Dat bedoel ik nu als ik zeg dat maatwerk nodig is. Een verklaring van een bewindvoerder kan soelaas bieden, maar dan moeten de beheerders van het registratiesysteem flexibel zijn en dat zijn ze helaas niet.

Reclame
Ik vraag mij af wat een campagne als ‘Blijf positief' daadwerkelijk oplevert aan gedragsverandering, zolang ze overschaduwd wordt door al die reclames die ons vertellen wat we ons allemaal ontzeggen als wij geen lening nemen. Is een persoonlijke benadering van ‘risicogroepen', gericht op gedragsverandering, niet effectiever?

Voor de schuldenproblematiek te bestrijden vind ik dat sparen meer gepromoot moet worden. Onverantwoord beleggen en lenen moet worden uitgebannen. En financiers moeten rekenschap afleggen over onverantwoorde financiële producten.

(Cynthia Ortega schreef in de week van 4 augustus tot 8 augustus de weekblog politiek op Trouw.nl)