Mogelijk aanpak van problemen:

Er gebeurt al veel constateert de minister. En de minister zegt dat de tijd dat de overheid niet achter de voordeur mocht kijken, inmiddels achter ons ligt. Dat klopt, maar ik wil meteen de vraag opwerpen dat we schijnbaar nog zeer beperkt in staat zijn met al onze hulpverlening de schrijnende situatie achter de voordeur aan te pakken. We lezen in de brief over opvoedingsondersteuning dat beschikbaar is; over het aanbod van de geïndiceerde jeugdzorg, over hulpverlening aan ouders. Maar wat als die ouders het probleem zelf niet inzien of niet willen meewerken. Dan wordt het aanbod beperkt. Dan moet er al tot het ergste gekomen worden, wil de rechter komen tot een uithuisplaatsing van het kind. Natuurlijk is vroeg signalering belangrijk en daar begint het mee, maar signalering alleen lost niets op. Ik kom nog terug op de vroegsignalering.

Welke middelen heeft de minister nu concreet om verplichte opvoedingsondersteuning op te leggen? Hoe komen we af van de vrijblijvendheid van het aanbieden van cursussen aan de ouders. Juist deze ouders komen niet naar ouderavonden of voorlichtingsbijeenkomsten over opvoeding. Moeten we niet actief gaan aanbellen zoals een hulpverlener bij Netwerk gisteren suggereerde?

• Anonieme melding bij de Raad van Kinderbescherming

De fractie van de ChristenUnie vindt dat de drempel verlaagd moet worden bij een melding bij de AMK’s. Na een melding, dat anoniem kan, onderzoeken de AMK’s of er sprake is van kindermishandeling. Hierbij vragen ze of ouders in kwestie mee willen werken. Als zij dat niet willen, moet er een onderzoek afgedwongen worden bij de rechter. Hiervoor is het noodzakelijk dat buren of familie gemeld hebben dat er vermoedens van kindermishandeling zijn. Dit kan niet anoniem, omdat het in het dossier voor de rechter opgenomen moet worden. Bekenden van de (mishandelende) ouders zullen niet snel met naam en toenaam genoemd willen worden. Vaak wordt er dan ook gewerkt met meldingen van professionals: huisartsen en leraren. Maar huisartsen hebben een geheimhoudingsplicht en willen de relatie met hun patiënt nog goed houden om nog enigszins binnen te komen. Het gevolg is dat het niet altijd eenvoudig is om een dossier voor de rechter op te bouwen.

De ChristenUnie stelt voor om de verklaringen in dossier voor de rechter anoniem te maken, zodat de drempel wegvalt om kindermishandeling te melden. De AMK kan dan wel beoordelen of het een terechte verklaring is. Graag een reactie van de minister op dit voorstel. Uit een onlangs verschenen evaluatierapport van de AMK’s wordt aanbevolen om de Raad van Kinderbescherming eerder bij de melding te betrekken. Op die manier kan al in een vroeg stadium druk op de ouders uitgeoefend worden om de kindermishandeling te stoppen. Wat vindt de minister van deze aanbeveling?

• Bezoek consultatiebureau verplichten
  

Nu is het bezoek aan consultatiebureaus niet verplicht. Wel bezoekt 95% van de ouders het consultatiebureau. Maar wat hier ik terug uit de jeugdzorg dat de 5% die het consultatiebureau niet bezoekt, bijna één op één gelijk staat aan de 5% waar de jeugdzorg voor 90% zijn tijd voor nodig heeft. Die 5% die de consultatiebureaus niet bezoekt, komen pas in beeld als ze naar school gaan. Dan kan er al een heleboel fout zijn gegaan achter de voordeur. En dit is dus funest als je zicht wilt houden op de ontwikkeling van jonge kinderen en mogelijke kindermishandeling in beeld wilt krijgen.
De fractie van de ChristenUnie stelt daarom voor om het bezoek aan het consultatiebureau verplicht te stellen. Wanneer het bezoek niet nagekomen wordt (bijvoorbeeld bij 2x verzuim) wordt het recht op kinderbijslag opgeschort, totdat de ouder(s) weer (regelmatig) bij het consultatiebureau verschijnen. Ik overweeg hierover een motie in te dienen.

• Samenbrengen van informatie

Ook met betrekking tot vroeg signalering. Veel ‘op het oog’ op zichzelf staande incidenten kunnen, wanneer ze worden samengebracht leiden tot een patroon. Op middelbare scholen zijn de zorgadviesteams (ZAT’s) actief. Op basisscholen niet. Waarom deze Zorgadviesteams ook niet juist op basisscholen instellen? Ook omdat jonge kinderen vaak zelf niet aangeven dat er wat aan de hand is. Een team, bestaande uit bv. huisarts, leraar, maatschappelijk werker o.i.d., kan periodiek de kinderen uit de school nagaan om te zien of er iets valt op te merken. Dan kan duidelijker worden of er onafhankelijk van elkaar opvallende dingen gemeld worden en kan het probleem wellicht eerder aan het licht komen.

• Kindertelefoon gratis maken

Waarom kan er bij de aangifte van het eerste kind in het gemeentehuis niet een opvoedingsinformatiepakket worden meegegeven? Die 5% die we nog niet bereiken bij de consultatiebureaus, bereiken we hier wel.
Kan de kindertelefoon niet een gratis nummer worden. Op de vaste lijn is dat wel het geval, maar kinderen en jongeren bellen steeds vaker met een mobiel en misschien in deze gevallen willen ze juist uit huis met hun mobieltje bellen. Maar dit kost 20 cent + de kosten van het mobiel bellen. Er zijn nu ook twee nummers beschikbaar. Kan dat er niet dan vervolgens 1 worden?

• Kinderombudsman

Er is al vaker geopperd om ook in Nederland tot een kinderombudsman te komen, die toeziet op de naleving van de rechten van het kind. Hij of zij kan nieuwe wetgeving en beleid toetsen aan het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind. Ook kan hij individuele klachten behandelen overigens pas nadat bestaande klachtvoorzieningen zijn doorlopen.

• Nazorg en begeleiding na scheiding

De Raad voor de Kinderbescherming heeft onderzocht dat kinderen na een scheiding twee keer zoveel problemen hebben als andere kinderen. Vooral als ze agressie hebben meegemaakt in het gezin. De Raad pleit voor meer nazorg voor kinderen van gescheiden ouders. Uit de onderzoeken die we vandaag bespreken blijkt dat kinderen uit een-ouder gezinnen en stiefgezinnen meer risico lopen op kindermishandeling. Dus niet alleen de scheiding op zich, maar ook de periode daarna brengt een verhoogd risico mee voor deze kinderen. Ziet de minister het belang van goede nazorg en begeleiding voor kinderen na de scheiding, ook om eventuele mishandeling die nadien kan gaan plaatsvinden, te voorkomen? Tenslotte voorzitter. We hebben brieven gekregen van mensen die pleiten om de verjaringstermijn van kindermishandeling en seksueel misbruik op te heffen. Dit gezien het feit dat het soms jaren duurt voordat slachtoffers hun schaamte overwinnen. Een periode van 15 jaar wordt dan als tekort gezien.