Het wad verdrinkt
TV-TAS. Dat was het ezelsbruggetje waarmee ik op de basisschool de namen van de Waddeneilanden kon onthouden. Intussen gebruikt onze dochter hetzelfde ezelsbruggetje. En zij is al net zo dol op de Waddeneilanden als mijn man en ik.
TV-TAS. Dat was het ezelsbruggetje waarmee ik op de basisschool de namen van de Waddeneilanden kon onthouden. Intussen gebruikt onze dochter hetzelfde ezelsbruggetje. En zij is al net zo dol op de Waddeneilanden als mijn man en ik.
We hebben ze allemaal bezocht, allemaal meerdere keren zelfs. De wollige schapen en zilte landbouw van Texel, de uitgestrekte Vliehors-‘sahara’ op Vlieland, de Brandaris en brede standen van Terschelling, het heerlijke eten bij Zee van Tijd op Ameland en de ruige landschappen van het Nationaal Park op Schiermonnikoog. Ik vind het zeker niet verwonderlijk dat monniken zich opnieuw op dit mooie eiland gevestigd hebben.
De eilanden zijn allemaal zo verschillend en allemaal ook even prachtig. Ik kan niet kiezen waar het nu het beste toeven is en het verveelt nooit. Zodra de veerboot gaat varen, laat ik het vasteland los en daarmee ook alle zorgen en dagelijkse beslommeringen.
Ondiep water
De overtocht duurt niet lang en gaat door ondiep water. ‘Onze’ Waddenzee is samen met het Duitse en Deense deel zelfs ’s werelds grootste aaneengesloten gebied waar eb en vloed zo bepalend zijn voor het leven op, in en rond het water. Duinen, stranden, getijdengeulen, slikken en zandbanken vormen een walhalla voor meer dan tienduizend vaak zeldzame plant- en diersoorten en voor miljoenen trekvogels die hier hun kostje bij elkaar scharrelen. Niet voor niets is het Waddengebied aangewezen als UNESCO werelderfgoed.
Onder druk
Maar het gaat niet goed met de natuur in het Waddengebied. Zowel de verschillende diersoorten als hun leefgebieden staan onder druk, vooral door economische activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan toerisme, scheepvaart en visserij, maar ook aan zout- en gaswinning. De invloed op de natuur van al die activiteiten is simpelweg te groot. De regering heeft zelfs in een brief aan de Europese Commissie geschreven over een ‘slechte staat van instandhouding’.
Als ik zoiets lees, gaan bij mij alle alarmbellen af. Nu al is er sprake van bodemdaling in het Waddengebied als gevolg van zout- en gaswinning. Hand-aan-de-kraan werkt in de praktijk niet en is vooral een excuus om door te gaan. Combineer dat met een stijgende zeespiegel als gevolg van klimaatverandering en je weet dat het alle hens aan dek is. Het wad verdrinkt.
Waar moeten al die miljoenen trekvogels naartoe als er geen wadplaten meer zijn die droogvallen, zodat zij kunnen foerageren voordat ze aan hun lange tocht beginnen? Je zou denken dat er nog wel drie keer nagedacht wordt voordat er nieuwe vergunningen voor nog meer economische activiteiten worden afgegeven.
Niets is minder waar.
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM, bekend van Groningen) heeft al vanaf 1969 een concessie om naar gas te boren onder het Waddengebied en heeft nu vergevorderde plannen om dat ook echt te gaan doen. Dat kan door een schuine boring vanaf Ternaard. Die concessie is zelfs ouder dan ik! In de afgelopen ruim vijftig jaar hebben we zoveel meer kennis over het bijzondere ecologische systeem dat het Waddengebied is. Laten we daar zuinig mee omgaan.
Daarom ben ik blij dat de meerderheid van de Kamer tijdens de laatste stemmingen mijn motie steunde om een pas op de plaats te maken met nieuwe vergunningen zolang er nog onderzoeken lopen naar de effecten van gestapelde mijnbouw, ‘hand-aan-de-kraan’ en de combinatie van bodemdaling en zeespiegelstijging. Hopelijk duurt het nog heel lang voordat deze drie onderzoeken klaar zijn. En zijn we daarna met elkaar in staat om een wijs besluit te nemen, met het oog op de toekomst van het wad, de vogels die er foerageren, Gods mooie schepping.
Ik droom van een wandeling op het wad. Dat zal nog even duren. Vandaag ga ik lid worden van de Waddenvereniging. Een daad van geloof.
