Heb de vrijheid en de naaste lief (opiniestuk ND)
Hoe verhouden we ons tot de islam en tot moslims? Vier uitgangspunten, die soms om de voorrang kunnen strijden.
De leider van de virtueel grootste partij van ons land twittert dagelijks hoe vreselijk de islam en moslims zijn. Dreigend kondigt hij een ‘grote schoonmaak’ aan. Het zijn voor veel mensen huiveringwekkende woorden van een politicus die steeds meer aanhang lijkt te krijgen.
Ook huiveringwekkend is de dreiging van een jihadistische aanslag hier in Nederland, zoals die eerder in onder andere Parijs en Brussel plaatsvonden. Ondertussen zei de scriba van de PKN in Trouw veel overeenkomsten tussen islam en christendom te zien en ontketende hij een klein binnenkerkelijk islamdebat (ND 4 januari).
Politiek en kerkelijk is het meer dan ooit de vraag hoe we ons verhouden tot moslims en tot hun islam. Ik heb zelf de islam uitgebreid leren kennen in Egypte en veel gesprekken gevoerd met moslims hier in Nederland. Wellicht dat mijn persoonlijke bevindingen anderen kunnen helpen. Ik heb er vier.
1. De kern van de islam staat haaks op het hart van het Evangelie
Als je het evangelie serieus neemt, weet je dat de islam de aanval opent op het hart ervan. Het hart van het christelijk geloof heeft alles te maken met Jezus Christus. Hij is Gods Zoon, die uit liefde voor deze wereld is gestorven aan het kruis en na drie dagen weer is opgestaan.
Juist daarvan zegt de islam driemaal: niet waar. Jezus is niet Gods Zoon, niet gekruisigd en niet uit de dood opgestaan. Alles wat een christen hoop geeft, wordt door de islam ontkend.
Er zijn zeker ethische en theologische overeenkomsten tussen islam en evangelie, maar ze vallen in het niet bij het hemelsbrede verschil wanneer islam en evangelie antwoord geven op de cruciale vraag: wie is Jezus Christus?
2. De moslim is een naaste; Jezus vraagt hem lief te hebben
Als je het evangelie serieus neemt, kun je een moslim onmogelijk haten. De moslim die je ontmoet, is iemand die is geschapen naar Gods beeld en naar wie Gods hart uitgaat. Tot verbijstering van zijn volksgenoten zocht Jezus Samaritanen op, at met hen, stelde hen tot voorbeeld. De eigentijdse toepassing van dat voorbeeld laat zich raden.
En in de meeste gevallen is dat geen zware opdracht, integendeel. Moslims zijn net mensen … En ook nog eens mensen met wie je makkelijker over God en geloof kunt spreken dan met veel van mijn seculiere landgenoten mogelijk is.
3. Gun elkaar vrijheid
Het is een grote misvatting dat je eerst iemands opvattingen redelijk moet vinden, voordat je tolerant kunt zijn. Alsof eerst alle duistere, onaangename kanten van de islam vergoelijkt moeten worden en dan kunnen we pas verdraagzaam zijn. Maar tolerantie is niet alleen bedoeld voor wat ik lief en aardig vind, maar juist ook voor dat wat me door de ziel snijdt. Dat wat de islam over Jezus zegt, snijdt mij door de ziel. En toch sta ik voor vrijheid van godsdienst en levensovertuiging voor iedereen – moslim en christen, religieus en seculier.
Ik heb in Egypte gezien tot wat voor onrechtvaardige situaties het leidt als een overheid gaat bepalen wat waarheid is, welke gelovigen eersterangs burgers zijn en welke burgers op de tweede rang moeten plaatsnemen. Hoe kun je in vredesnaam kwaad worden over de behandeling van christenen in islamitische landen als je tegelijk dagdroomt over een vergelijkbare behandeling van moslims hier?
Het is ook een misvatting dat het bevorderen van het christelijk geloof en het bestrijden van ongeloof in handen van de overheid kan worden gelegd. Juist als je belijdt dat geloof het werk van de Geest is, moet je bang zijn voor een overheid met een religieuze agenda. ‘Niet door kracht, niet door geweld, maar door Gods Geest zal het geschieden.’
4. Verdedig de vrijheid
Vrijheid is geen vrijbrief. Ook niet voor de islam. Ik heb gezien hoe ex-moslims in de islamitische wereld behandeld worden. Het is zo onverteerbaar dat mensen hun leven niet zeker zijn, alleen maar omdat ze in Jezus Christus zijn gaan geloven. De ranglijst van Open Doors spreekt boekdelen: de hedendaagse islam heeft een groot probleem met vrijheid. Zelfs in Nederland worden ex-moslims soms lastiggevallen en is Ayaan Hirsi Ali haar leven niet zeker. Onbestaanbaar.
We kunnen onmogelijk de ogen sluiten voor de wandaden die in onze tijd in naam van de islam worden gepleegd. En als vrijheid en recht ons lief zijn, moeten we doen wat we kunnen om die te beschermen door jihadisme te bestrijden. Hier en elders in de wereld. Het liefst met woorden, maar als het echt niet anders kan, ook met de geweldsmiddelen van de overheid. In die strijd zijn veel moslims een bondgenoot. Het overgrote deel van de slachtoffers van het jihadisme is ook moslim.
De fout die Wilders maakt, is dat hij ook degenen die hem het beste zouden kunnen helpen – de Aboutalebs van deze wereld – in de strijd tegen de jihad, zo hard mogelijk probeert te beledigen. De vrijheid die moslims is gegund en waarvan wijzelf ook genieten, moet vurig worden verdedigd als diezelfde vrijheid in naam van de islam wordt bedreigd.
overvloedig
Zo zijn er vier uitgangspunten die naast elkaar staan en soms om voorrang strijden. Laten we meebidden met Paulus in Filippenzen 1, zodat we weten wanneer ons wat te doen staat: ‘Dit bid ik dat uw liefde overvloedig wordt, zodat u leert onderscheiden waar het op aankomt.’
