Doe recht!
Bijdrage van Mirjam - begroting Justitie & Veiligheid
Dat is de kern van de oproep die de profeet Micha in de 8e eeuw voor Christus liet klinken. Doe recht!
Micha, een man van bescheiden komaf uit een klein dorpje op het platteland van Judea in een politiek onstuimige tijd. Een man die zich uitsprak tegen een overheid die het recht krom maakte, die zich uitsprak tegen mensen die het volk lippendienst bewezen. Micha sprak mensen niet naar de mond maar riep hen op tot inkeer te komen. Om recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van hun God.
Doe recht!
Dat is ook een oproep voor onze tijd in ons land voor onze tijd. Om recht te doen. Aan de Joodse gemeenschap, die keer op keer slachtoffer is van pure haat. Aan vrouwen die worden uitgebuit in de prostitutiestraten. Aan jongeren die slachtoffer van de gokindustrie. Aan bewoners van de straat waar een drugspand de lucht ingaat. Aan slachtoffers van de toeslagenaffaire, van de aardbevingsschade in Groningen, waar de overheid zelfs de veroorzaker was van dat onrecht. Er is genoeg werk te verzetten.
Een weerbare samenleving
Maar recht brengen, dat kan de overheid niet alleen. Dat begint bij de samenleving. Een samenleving die opstaat tegen onrecht, die zelf ook normeert en weerbaar is.
Drugs
Dat betekent dat je niet gaat pleiten voor het legaliseren van cocaïne, zoals de burgemeester van Amsterdam de laatste tijd doet. Waarmee je en passant de 40.000 cocaïne-verslaafden in ons land opgeeft, alleen maar bijdraagt aan het beeld van Nederland als drugswalhalla, en volledig voorbijgaat aan het feit dat drugscriminelen echt niet op eens wasmachines gaan verkopen als je tot een zogenaamde legale handel zou overgaan. Hebben we dan niets geleerd van de opheffing van het bordeelverbod? Van het legaliseren van online gokken? Wat de ChristenUnie betreft stellen we juist een norm met een heldere en confronterende campagne. Daar ligt een aangehouden motie van mij en een aantal collega’s en ik zal die komende dinsdag in stemming brengen.
Politie
Een weerbare samenleving, kijkt ook wat ze zelf kan oplossen. En kijkt niet bij alles naar de politie. En ik maak me zorgen of we dat nog wel kunnen. Als de buren ’s avonds laat een feestje hebben, bellen we niet meer aan om te vragen of het wat zachter kan – maar bellen we de politie. Voetbalgeweld neemt toe, demonstraties escaleren en keer op keer kijken we naar de politie. Met als gevolg dat de wijkagent op sommige plekken niet meer 80% van de tijd in de wijk is, maar 20%. De helft van de Nederlanders ziet de politie eigenlijk nooit in de eigen buurt. Hoe kan dat? Deelt de minister deze zorgen? Waarom is het altijd de wijkagent die moet opdraven bij de Mobiele Eenheid? Waarom krijgt een voetbalwedstrijd de voorkeur boven aanwezigheid in de wijk? Concreet: moeten we niet in het functiegebouw voor wijkagenten kenbaar maken dat zij vrijgesteld worden van de operationele inzet als die niet wijkgebonden is? De wijkagent is immers niet de sluitpost maar het hart van het politiewerk.
Antisemitisme
Als laatste op dit punt staat een weerbare samenleving op tegen antisemitisme. Tegen haat. De Joodse gemeenschap moet altijd een veilig thuis hebben in ons land. In Middelburg, aan onze Hogescholen, waar dan ook. Ik weet dat deze minister van Justitie dit aan het hart gaat. En ik zou haar willen vragen wordt antisemitisme nu ook keihard bestraft? Wordt het snelrecht ingezet? We zien de spanning op de Joodse gemeenschap maar ook op andere terreinen steeds terugkeren in de openbare ruimte. Bijvoorbeeld door middel van lichtprojecties waarmee tegen de zin van een eigenaar een gebouw met een dikwijls confronterende boodschap wordt beschenen. Wat kan de minister doen in overleg met burgemeesters en het OM om het oneigenlijk toe-eigenen van andermans eigendom middels een projectie tegen te gaan – ook wanneer de inhoud van de uiting zelf niet strafbaar is.
Een robuuste rechtstaat
Recht begint in de samenleving, maar eindigt daar niet. Dat wist Micha ook die heel nadrukkelijk de machthebbers van die tijd aansprak op wat fout ging, op het spreken van zalvende woorden terwijl het recht van de kwetsbaren werd veronachtzaamd.
Rechtspraak
Het ministerie van Justitie heeft het recht hoog te houden en te staan voor een sterke rechtsstaat en ook sterke en onafhankelijke rechtspraak. Ik ben in dat licht benieuwd naar wat het kabinet heeft gedaan met het rapport van de Venetië Commissie van 11 oktober jongstleden dat ziet op de onafhankelijkheid van de rechtspraak in Nederland en ook wel verbeterpunten noemt. Wanneer kunnen we een reactie verwachten?
Gevangeniswezen
Dat recht staat of valt ook bij een goed functionerend gevangeniswezen. En daar zit een zorg. Want we zien dat er capaciteitstekorten zijn, dat we de mensen simpelweg niet hebben. En ik maak me zorgen wat dat zal doen met de veiligheid, met de recidive. Maar ik zie ook een kans. Want er zijn heel veel vrijwilligers die via Exodus, via Humanitas via Gevangenenzorg Nederland gevangenen bezoeken, bijstaan bij de re-integratie in de samenleving en zo op een hele concrete manier bijdragen aan herstel én veiligheid. Die organisaties krijgen subsidies, maar dat bedrag wordt al jaren niet geïndexeerd. Ik heb met de SGP een amendement om in het indexatie-gat te voorzien en zou de minister willen oproepen ook te kijken hoe in de toekomst wel indexering kan plaatsvinden.
Online/Offline
In een sterke rechtsstaat is ook aandacht voor de online wereld. Want wat offline niet normaal is, moet dat ook online niet zien. Als een prediker terecht geen toegang krijgt tot Nederland vanwege het aanzetten tot haat, moet die ook online niet kunnen spreken. Hoe staat het met de aanpak van online opruiing en het online gebiedsverbod? De normering online geldt ook voor de gegevens van kinderen. We moeten er niet aan denken dat iemand op het schoolplein de hobby’s, voorkeuren en gegevens van onze kinderen op een kladblokje verzamelt en doorverkoopt aan adverteerders. Maar als het online gebeurt is er geen haan die er naar kraait. Wij willen dat de Autoriteit Persoonsgegevens meer kan doen om hier tegen op te treden. Er wordt op het ministerie op gestudeerd, maar ik zou vooral zeggen doe het gewoon! Wanneer horen we hoe de Kinderautoriteit Persoonsgegevens eruit gaat zien?
Staan voor kwetsbaren
Tot slot gaat het doen van recht in de tijd van Micha maar ook nu altijd hand in hand met oog voor de meest kwetsbaren en opstaan als hen onrecht wordt aangedaan. Daarom nog twee punten. Gokken. We gaan het daar het komend jaar meer over hebben, over die verschrikkelijke reclames, over de invloed van de goklobby, maar er is ook iets wat we deze week kunnen regelen. De goklimieten. Ik vind het onbestaanbaar dat je als gokker bij elke aanbieder weer opnieuw tot de speellimiet kan verliezen én kan storten. En dat je met een telefoontje naar het gokbedrijf je limiet weer kan ophogen. De kat op het spek binden. Ik kom met een motie voor één overkoepelende limiet en mijn oproep aan de minister: begin vandaag alvast met de wijziging.
En tot slot de aanpak samen tegen mensenhandel. Er ligt een wens van de Kamer voor een meer robuuste aanpak, daar is logischerwijs geld voor nodig. Over de aanpak moeten we als Kamer graag snel verder spreken met de staatssecretaris, maar ik ben benieuwd naar de appreciatie op mijn amendement.
