Israël - to be or not to be
Dit conflict gaat niet over een paar huizen in Oost-Jeruzalem. Die waren het bezit van Joodse families die in 1948 daaruit verdreven zijn door Jordanië en waarvoor de huidige Palestijnse bewoners geen huur zouden willen betalen. Een ingewikkeld dispuut omdat Israël andersom bij eerdere vredesonderhandelingen geen ‘recht op terugkeer’ wilde voor de Arabieren die in 1948 uit de nieuwe staat Israël zijn vertrokken.
Begrijpelijk overigens. Dat ‘recht op terugkeer’ zou namelijk de facto het einde betekenen van de enige staat waarin elke Jood waar ook ter wereld welkom en – meestal ook – veilig is. En in een wereld waarin antisemitisme vroeg of laat altijd en overal weer de kop op steekt, is een Joodse staat een bittere noodzaak. Overigens bleven veel Arabieren in 1948 wel in Israël wonen en vormen ze nu met 20% van Israëls bevolking een – in veel gevallen – vreedzaam met Joden samenlevende minderheid. De juridische conflicten over eigendom en grenzen zijn talrijk en ingewikkeld, maar niet de kern van de zaak.
Dit conflict gaat ook niet over het precieze verloop van grenzen tussen Israël en Palestijnse gebieden. Er zijn nu zo’n 3000 raketten afgevuurd vanuit Gaza terwijl er geen enkele vierkante centimeter van Gaza door Israël bezet wordt. Israël heeft daar in 2005 zijn nederzettingen ontmanteld en zich definitief teruggetrokken. De klacht dat Israël Gaza vervolgens heeft afgesloten en dat dát de reden van de raketbeschietingen zou zijn, vind ik niet overtuigend. Egypte heeft de grenzen evenzeer afgesloten omdat het land – net als Israël – bevreesd is voor de export van geweld en jihadisme vanuit Gaza. Anders dan op de Westbank heeft Israël geen enkel territoriaal conflict over grondgebied in Gaza.
Ik ben ervan overtuigd dat als Hamas morgen de wapens neerlegt, er morgen vrede is. Vrede die nieuwe hoop zou geven aan al die Gazanen voor wie het leven nu een hopeloos verblijf op een paar vierkante kilometer is. Maar Hamas legt de wapens niet neer. Hamas besteedt al zijn geld aan het verkrijgen van raketten om zoveel mogelijk steden en dorpen van Israël te kunnen raken. En steekt al zijn energie in het graven van tunnels van waaruit ze Israëls soldaten én burgers kunnen aanvallen en doden.
Dit conflict gaat niet om onderdrukking van weerloze moslims door hun onderdrukkers. Als het de demonstranten echt om vrijheid voor onderdrukte moslims gaat, waar waren ze toen er zo’n 300.000 moslims in Darfur werden afgeslacht? Waar zijn de demonstraties nu tegen de genocide – jazeker, genocide – op Oeigoeren in China? Wanneer zijn vlaggen van China verbrand? Waar zijn de massale demonstraties tegen de gruwelijkheden die de Rohingya’s in Myanmar moeten ondergaan? Ik zie ze niet.
Er klinken weer antisemitische leuzen door de straten van Europa’s steden. Als een huiveringwekkende echo uit een duister, bruin verleden. Er wordt ‘Khaybar, Khaybar’ gebruld en gemeld dat het leger van Mohammed zal terugkeren om de Joden te vermoorden. Er wordt geschreeuwd dat Joodse vrouwen verkracht moeten worden. De vlag van Israël wordt verbrand. Dit conflict gaat over veel meer. Dit conflict is existentieel.
Natuurlijk gaat dit conflict óók over grond en eigendom. Over het zelfbeschikkingsrecht van Palestijnen. Over het lijden van kinderen, vrouwen, mannen die nog steeds geen uitzicht hebben op echte vrede. Natuurlijk moet er recht worden gedaan aan Palestijnen. En ja, er is ook onrecht aan de kant van Israël. Wederzijdse onwil om echt te spreken over echte vrede. Het geeft me een machteloos gevoel en als fractie hebben we ons steeds ingezet voor projecten van samenwerking en verzoening tussen Joden en Arabieren, Israëli’s en Palestijnen. En dat zullen we blijven doen. Er komt alleen vrede als beide volken elkaars aanwezigheid aanvaarden, ervoor kiezen het land te delen en in vrede samen te leven.
Maar als deze dagen íets duidelijk maken, dan is het wel dat dit conflict ten diepste gaat om de vraag of Joden het licht in de ogen wordt gegund. Of ze een eigen staat mogen hebben. Het draait, zoals de hele geschiedenis al het geval is, om de grote vraag bij Joden en Israël: to be or not be. En bij die existentiële vraag sta ik pal naast Israël.
