Groen geloof
De thermometer tikt deze week zeker de 16 graden aan. Eind februari. Wat is het genieten van de zon en de warmte, van de krokussen en de bomen die op uitbotten staan. God heeft deze aarde prachtig gemaakt en Hij verzorgt alles voortdurend vol liefde. Wat kan ik genieten van Zijn schepping. Lekker op de racefiets uitwaaien, toeren door het landschap en de frisse lucht inademen.
Tegelijkertijd maak ik me grote zorgen. De natuur, Gods schepping, onze gemeenschappelijk huis, staat onder druk door milieuvervuiling en klimaatverandering. Earth overshoot day, de dag waarop mensen de rijkdommen van de aarde gebruikt hebben die de aarde in dat jaar kan voortbrengen, valt elk jaar weer wat vroeger in het jaar. In 2018 was dat op 1 augustus, voor de Nederlandse bevolking zelfs 14 april! (Zie overshootday.org). Anders gezegd, met onze leefstijl doen we alsof we 3,5 aardbol tot onze beschikking hebben, veel meer dan God ons gaf. Bovendien, de manier waarop we die grondstoffen gebruiken, zorgt ervoor dat de aarde vervuilt en opwarmt. En dat zorgt er weer voor dat ecosystemen onder druk komen te staan. Niet echt iets om trots op te zijn.
Uit onderzoek blijkt dat de zeespiegelstijging veel sneller gaat dan verwacht, waardoor het Waddengebied - Unesco werelderfgoed en essentieel foerageergebied voor vogels - over enkele decennia onder water dreigt te verdwijnen (https://www.deltacommissaris.nl/documenten/publicaties/2018/09/18/dp2019-b-rapport-deltares). En hoewel de lucht de afgelopen decennia aanzienlijk schoner is geworden, is de luchtkwaliteit in Nederland nog steeds onvoldoende. We voldoen niet altijd aan de Europese normen en we voldoen niet aan de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO (zie https://www.rivm.nl/media/milieu-en-leefomgeving/hoeschoonisonzelucht/). Niet heel gek als je kijkt naar het almaar uitdijende wagenpark, dat vooralsnog vooral op fossiele brandstoffen rijdt, en kolencentrales die nog driftig staan te stoken.
Armen de dupe
Als we wat verder weg kijken, zijn milieuvervuiling en klimaatverandering aan de orde van de dag. En dat treft vooral de mensen die in armoede leven. De Wereldbank waarschuwt dat het aantal arme mensen met 100 miljoen zal zijn toegenomen in 2030, als we klimaatverandering niet tegengaan (http://www.worldbank.org/en/news/press-release/2015/11/08/immediate-push-on-climate-smart-development-can-keep-more-than-100-million-people-out-of-poverty). Extreme weersomstandigheden zorgen er namelijk voor dat oogsten mislukken en dat ziekten zich gemakkelijker verspreiden.
Oud-Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp stelt zelfs dat klimaatverandering leidt tot conflicten en oorlogen, tot grote vluchtelingenstromen en extremisme voedt. Best zorgelijk. Intussen betalen wij door onze fossiele verslaving grif mee aan landen met dubieuze regimes en nemen we met 3,5 aardbol een voorschot op wat de generaties na ons toekomst.
Je hoeft geen theoloog te zijn om te snappen dat God het zo niet bedoeld heeft. God gaf ons de schepping om daarvoor zorg te dragen. Een prachtig geschenk! Zo staat het in de Bijbel: „ God, de HEER, bracht de mens dus in de tuin van Eden, om die te bewerken en erover te waken” (Genesis 2:15). Wat een eer. Wat een verantwoordelijkheid. We weten echter ook hoe het gegaan is. „ De schepping zucht en lijdt als in in barensweeën”, lezen we in Romeinen 8. Een noodkreet van Paulus.
Eerlijk gezegd was ik in het lezen van de Bijbel lange tijd niet voorbij de woorden over zuchten, lijden en barensweeën gekomen, tot een gastpredikant mij wees op de woorden van Paulus die daarop volgen: „ De schepping ziet er reikhalzend naar uit dat openbaar wordt wie Gods kinderen zijn” (Romeinen 8 vers 19). Die woorden hebben mij sinds die zondagochtend een paar jaar geleden niet meer losgelaten. De schepping ziet niet zomaar uit, maar staat op z’n tenen en ziet vol verwachting uit naar Gods kinderen. Ook naar mij dus. Het is een oproep aan ons allemaal om ons te bekommeren om Gods schepping. Om rentmeesters te zijn.
Rentmeesterschap
Nu hoor je soms dat het woord ‘rentmeesterschap’ helemaal niet voorkomt in de Bijbel. Dat is waar, maar in de Bijbel lees je wel over de liefde van God voor Zijn schepping en welke plek wij daarin hebben gekregen. ‘Ik plaats mijn boog in de wolken; die zal het teken zijn van het verbond tussen mij en de aarde’ (Genesis 9). God sluit niet alleen een verbond met mensen, maar met de héle aarde.
God, mensen en de rest van de schepping zijn door Hem als het ware in een driehoeksrelatie aan elkaar verbonden: wij hebben een relatie met God én met de rest van de schepping als ons gemeenschappelijk huis, maar de schepping zelf heeft ook een relatie met God. Deze driehoeksrelatie is verstoord. In Christus hebben we hoop gekregen en is het mogelijk geworden dat de driehoeksrelatie tussen God, schepping en schepselen hersteld wordt.
In die vrijheid zet ik mij in voor de schepping. Dat doe ik uit liefde voor God, Zijn schepselen en schepping. Iedere christen heeft daarin een bijzondere verantwoordelijkheid gekregen: we kunnen allemaal op onze eigen plek - in het gezin, in de kerk, in de organisatie waar we werken - het verschil maken en mensen uitnodigen met ons mee te doen. Een verandering van levensstijl die voortkomt uit een hernieuwde relatie met God en met Zijn schepping. Tegelijkertijd hangt het – gelukkig – niet van ons af. Ik geloof in een God die eindeloos trouw is aan ons en aan Zijn schepping.
Ja, mijn geloof is groen. Het waren de eerste woorden van de Groene Belofte die door 12 christelijke organisaties waaronder de ChristenUnie werd ondertekend tijdens het eerste GroenGelovig event. We beloofden concrete verandering te brengen in ons eigen leven en in onze organisaties. Rond de discussie over klimaat en de keuzes die we daarvoor maken de komende jaren, is die liefde voor de schepping van vele christenen urgenter dan ooit te voren. Ja, ik geloof dat God ons en onze wereld niet uit Zijn handen laat vallen. Ik hoef de wereld ook niet te redden, die is al gered. Maar juist daarom will ik trouw blijven aan mijn eigen groene belofte en doen wat ik kan. Dat is nu mij inzetten voor een ambitieus en rechtvaardig klimaatakkoord. En dat doe ik met hart en ziel.
