Reactie op de Miljoenennota 2022
Recht doen, betaalbaar wonen en zorgen voor de aarde, ons gemeenschappelijk huis, dat was en is de inzet van de ChristenUnie voor de begroting van komend jaar. Hoewel de situatie politiek onzeker is en het kabinet demissionair, mogen we urgente onderwerpen niet op de lange baan schuiven. De inzet van de ChristenUnie is al deels terug te zien in de begroting die vandaag gepresenteerd wordt, onze ambitie is echter groter.
Er wordt fors geïnvesteerd in het veiliger maken van ons land en een betere toegang tot de rechter. En er worden flinke stappen gezet voor een sociale en effectieve aanpak van klimaatverandering en een duurzame energievoorziening, zoals ruim een half miljard voor het Nationale Isolatieprogramma, dat de ChristenUnie samen met GroenLinks en het CDA afgelopen week heeft voorgesteld. Het kabinet zet kleine stapjes op het gebied van volkshuisvesting en koopkrachtreparaties voor sociale minima en alleenverdieners met kinderen. We zijn dankbaar voor het extra geld voor uitstapprogramma’s voor prostituees.
Tegelijkertijd is er meer nodig:
We dringen er bij het kabinet op aan om op korte termijn een stap te zetten om de te lage salarissen voor verpleegkundigen te verbeteren. Na de intense coronaperiode verdienen ze onze steun en waardering.
Bovendien vragen de fundamentele problemen van deze tijd, zoals de wooncrisis - inmiddels de grootste ongelijkmaker in onze samenleving -, de doorgeslagen flexibilisering van de arbeidsmarkt en het nodeloos ingewikkelde belasting- en toeslagenstelsel en de maatschappelijke kloven die hierdoor ontstaan om meer daadkracht dan de politiek nu laat zien. Dit zijn opgaven die we niet langer moeten doorschuiven, maar die de ChristenUnie wil aanpakken.
Een overzicht van de belangrijkste maatregelen én van enkele ambities van de ChristenUnie:
Betaalbaar en duurzaam wonen
Wonen is in slechts enkele jaren tijd de grootste ongelijkmaker in onze samenleving geworden. De kloof tussen insiders en outsiders is nog nooit zo groot geweest. Dat is niet alleen een kloof tussen jong en oud, maar ook binnen generaties. Jongeren die het, vaak met het kontje van de jubelton, is gelukt een huis te kopen zitten qua woonlasten aan de goede kant van de streep, terwijl jongeren, vaak alleenstaanden, die noodgedwongen zijn aangewezen op dure huurwoningen vaak de helft van hun inkomen kwijt zijn aan huur en niet toekomen aan het financieel opbouwen van hun leven, met alle gevolgen van dien, tot bijvoorbeeld het uitstellen van het krijgen van kinderen.
De oplossing is niet alleen ‘bouwen, bouwen, bouwen’. Deze baksteenmythe is hardnekkig. Natuurlijk moeten er huizen gebouwd worden, vooral betaalbare koop en huur, voor starters, voor daklozen, voor ouderen. En gelukkig wordt er in totaal een miljard euro geïnvesteerd in woningbouw en gaat dankzij mijn motie de verhuurderheffing met 30 miljoen extra omlaag. Maar de verhuurderheffing moet natuurlijk zo snel mogelijk worden afgeschaft, zodat woningcorporaties weer veel meer huizen kunnen gaan bouwen en verduurzamen.
Maar alleen extra huizen bouwen zal de woningprijzen niet omlaag brengen. Daarvoor is nodig dat er minder geld de woningmarkt op stroomt. Door beleggers de pas af te snijden, door de jubelton en hypotheekrenteaftrek af te schaffen, en natuurlijk zal de ECB, de Europese Centrale Bank, de rente weer eens moeten gaan verhogen. Een woning is geen winstfabriek of beleggingsobject. Een woning is eerst en vooral een thuis en moet toegankelijk zijn voor iedereen.
Beter klimaat en duurzame energie
We zorgen niet goed voor ons gemeenschappelijk huis, de aarde. De ChristenUnie zet daarom in op snel, slim en sociaal klimaat- en energiebeleid. We maken ons sterk voor een Nationaal Isolatieprogramma. Daarmee maken we huizen comfortabeler, de energierekening dragelijker en verminderen we energieverbruik en de uitstoot van CO2. De omslag die we maken vraagt om een overheid die initiatief neemt en oog houdt voor mensen met een kleine beurs. Het is een goede zaak dat dit kabinet investeert in duurzame energie, in emissievrije auto’s en in steun aan gemeenten om uitstoot te beperken. De klimaatcrisis kan immers niet wachten op een vastgelopen formatie. Tegelijk zijn ook hier op korte termijn veel verdergaande besluiten nodig. Van investeringen in hoogspanningskabels tot kilometerbeprijzing voor auto’s.
Recht doen en veilig leven
Door de moord op Peter R. de Vries zijn we als samenleving opnieuw keihard geconfronteerd met de verwoestende macht van de onderwereld. Het is dé kerntaak van de overheid om te zorgen voor veiligheid en recht. Daarom is het broodnodig dat er 400 miljoen euro per jaar extra wordt uitgetrokken in de strijd tegen ondermijning. Het kabinet investeert ook in de bescherming van bedreigde personen en in de rechtsbijstand.
Onze inzet is tegelijkertijd om het perverse verdienmodel van de drugsindustrie te breken. De normalisering van drugs moet stoppen om criminelen de wind uit de zeilen te nemen.
Andere betekenisvolle plannen
In de begroting wordt met vele miljarden geschoven. In dit blog kan ik nog vele punten noemen, maar laat ik afsluiten met twee mooie punten en een laatste ambitie. We zijn dankbaar dat het kabinet geld uittrekt voor sociale minima en eenverdieners die er op achteruit dreigden te gaan. We zijn dankbaar dat gemeenten wat meer lucht krijgen. Beide een stapje, maar nog niet genoeg.
Waar we echter vooral voor blijven knokken is een blijk van waardering voor de zorg. Verpleegkundigen verdienen een fatsoenlijker salaris. Wij zullen ons de komende dagen sterk maken voor extra budget voor de mensen in de zorg.
