Volgens het wetboek van strafrecht kan er een flinke boete worden opgelegd bij verkoop of tappen aan personen in kennelijke staat.

Mijn opvatting is dat als barkeepers binnen een jaar tenminste drie keer voor doortappen worden beboet, daar een extra sanctie op moet volgen in de vorm van een tijdelijke sluiting van het café. Dit in navolging van de plannen van het ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport om supermarkten op te leggen tijdelijk hun alcoholafdeling te sluiten als ze binnen een jaar drie keer worden beboet voor het verkopen aan jongeren onder de zestien jaar.

Eén van de dingen die opviel bij het onderzoek van Stap, was dat in cafés juist jongeren, terwijl ze al dronken zijn, makkelijk aan nóg een biertje komen. Er was een piek rond de leeftijd 19 en 20 jaar. Alle wetenschappers en gezondheidswerkers, inclusief het Trimbos instituut, zijn het er over eens dat overmatig alcoholgebruik schadelijk is voor de gezondheid met name voor de hersenen van jongeren onder de 21 jaar.

In Trouw van maandag 29 december becommentarieert Tim Jansen, ex-barman en lid van de Jonge Democraten, mijn reactie op het onderzoek naar het doortappen aan dronken klanten. Hij stelt dat in de eerste plaats de dronken klant moet worden aangepakt en niet de barman. Hij draaft daarbij een beetje door als hij stelt dat een tapverbod de horeca tot opgejaagd wild verklaart. Het spreekt vanzelf dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor onverantwoord gedrag. Daarvoor kan men nu al worden aangepakt. Zodra er sprake is van enige vorm van agressief of ander ordeverstorend gedrag kan de burger voor de gevolgen aansprakelijk worden gesteld. Ook overweegt minister Klink om het in bezit hebben van alcohol op straat bij jongeren strafbaar te stellen.

Supermarkten ontkomen in de nieuwe plannen eveneens niet aan hun verantwoordelijkheid. Uit recente onderzoeken in tenminste veertig gemeenten blijkt dat zij zich onvoldoende houden aan de leeftijdsgrenzen voor alcoholverstrekking. In ruim acht van de tien gevallen gingen ze in de fout. Vandaar het voorstel de sancties aan te scherpen. Dat neemt niet weg dat ook jongeren en hun ouders steeds vaker worden aangesproken op hun gedrag.

Onderzoek leert dat een alcoholbeleid alleen effect heeft als alle registers worden opengetrokken. Het gaat om een breed pakket aan maatregelen. Van het aanpakken van drankketen tot alcoholreclame, de verkoop van breezers en de verhoging van de leeftijd van zestien naar achttien jaar voor lichtalcoholische dranken. Ook dienen alle spelers erbij te worden betrokken. De overheid heeft jarenlang het bedrijfsleven veel ruimte gegeven om zelf bij te dragen aan de aanpak van het alcoholprobleem. Op brancheniveau zijn er goede afspraken gemaakt, op de werkvloer kwam er echter te weinig van terecht. Vandaar de voorgestelde aanscherping van de sanctie en intensivering van de handhaving.

Tim Jansen vindt dat horecapersoneel beter moet worden getraind. Dat standpunt deel ik graag met de kanttekening dat het daarbij niet kan blijven. Onderzoek leert dat als een barkeeper en een caissière niet regelmatig worden gecontroleerd het effect van training wegzakt. Dat is een belangrijke les van jarenlang tobben met het alcoholbeleid: de regels zijn er wel maar de naleving en de controle ontbraken. En daarom pleit ik voor het effectiever maken van bestaande wettelijke regels. Iemand die dronken is, wordt overmoedig, schat risico's verkeerd in, doet soms gevaarlijke dingen. En daarom staat in de wet dat doorschenken verboden is. Mijn pleidooi is ervoor te zorgen dat we niet alleen het alcoholprobleem maar ook de alcoholwetgeving weer serieus gaan nemen. Vandaar die extra stok achter de deur voor de supermarkt en de horeca.