Knokken voor rechtvaardige keuzes in een gepolariseerd land
Afgelopen vrijdag was Don Ceder namens onze fractie in Ter Apel. Hij was daar getuige van de mensonterende omstandigheden, met mensen die daar wachten op hun aanmelding van de asielprocedure en noodgedwongen buiten moeten slapen. Dit is Nederland onwaardig en kunnen we zo niet laten bestaan.
Afgelopen vrijdag kondigde het kabinet een aantal maatregelen aan om samen met de gemeentes die de opvang verzorgen, belangrijke stappen te zetten om uit deze humanitaire crisis te komen. Naast een aantal goede stappen, zijn er ook onderdelen waar wij gemengde gevoelens over hebben. Hierover schreef Don Ceder vrijdag al deze blog.
Het siert de leden van de ChristenUnie dat zij asielafspraken van het kabinet kritisch onder de loep nemen. Want omzien naar vluchtelingen in nood ligt na aan het hart van de christelijk-sociale politiek. Dat is ook de reden waarom wij als fractie en onze bewindslieden in het kabinet juist op dit thema op het scherpst van de snede opereren.
Dat leden van de ChristenUnie niet alleen maar tevreden zijn met de asielafspraken die het kabinet heeft gemaakt, snap ik ook. Dat ze het onbestaanbaar vinden dat asielzoekers nachten achter elkaar in de buitenlucht moeten slapen, snap ik nog veel beter. Dat ís ook onbestaanbaar. Als recent iets door een morele ondergrens is gezakt, dan is het de opvang van asielzoekers. Maar of dat ook geldt voor de afspraken die het kabinet heeft gemaakt, is een andere vraag.
Om een einde te maken aan de onmenselijke taferelen in Ter Apel moet de opvang drastisch beter. Bij een hoge instroom – met na twee Coronajaren veel nareizende familieleden en nu ook veel Oekraïners – is gekozen voor een tijdelijke vertraging van de komst van nareizigers met maximaal zes maanden. Die periode moet gebruikt worden voor de bouw van een tweede aanmeldcentrum, voor een wet voor een eerlijke en desnoods gedwongen verdeling van asielzoekers over alle gemeenten en voor meer capaciteit zodat mensen fatsoenlijk kunnen worden opgevangen.
We maken die afspraken in een land dat bitter verdeeld is over migratie. Er zijn in de Kamer zo’n 80 zetels die een strenger asielbeleid willen, tegenover zo’n 70 zetels die een humaner beleid willen. Met coalities die altijd door het politieke midden gaan, is het onvermijdelijk dat er bij migratie alleen maar afspraken kunnen worden gemaakt die een mengeling zijn van streng en humaan. Dat geldt ook voor de vorige week gemaakte afspraken. Los van de keus en positie van de ChristenUnie zou ik niet weten hoe dat anders zou kunnen.
Ik sta altijd open voor gesprek over de keuzes die wij als fractie maken. Maar als gesteld wordt dat de afspraken een moreel en ethisch faillissement inluiden, dan raakt me dat. Dat raakt aan de politieke en persoonlijke integriteit van de mensen die namens de ChristenUnie binnen het kabinet en vanuit de Kamer hebben geknokt voor wat ze waard zijn. Ik heb gezien hoe ze voorop zijn gegaan in de politieke strijd voor humaniteit en afspraken die nog aanvaardbaar zijn. En mét resultaat. Er wordt werk gemaakt van extra huisvesting en fatsoenlijke opvang, waar alle gemeenten aan bijdragen. Er komt meer geld, meer stabiliteit in de capaciteit van de IND en het COA. Dat is in samenspraak en onder de verantwoordelijkheid van mij gebeurd en daarom sta ik nu ook pal voor hen. Omdat ik onze mensen die deze politieke knokpartij zijn aangegaan totaal vertrouw.
Dit is de derde keer in korte tijd dat er flink op onze Gideonsbende wordt ingebeukt. Dat begon met Corona en een eindeloze stroom aan indringende en onverzoenlijke eisen aan onze fractie. We hebben onze rug recht gehouden, het virus volstrekt serieus genomen en tegelijk gestreden voor de vrijheid van de samenleving en tegen vormen van vaccinatiedwang. En deze zomer zien we eenzelfde polarisatie rond stikstofbeleid waarin absolute eisen worden gesteld, op straffe van harde oordelen. ‘Als jullie niet doen wat ik wil, beëindig ik mijn lidmaatschap, stem ik nooit meer op jullie, ben je een slecht christen.’ Dat maakt normale gesprekken en een rustige afweging steeds moeilijker.
Het roept de vraag op of we de boel nog bij elkaar kunnen houden in ons landje. Of we nog een beetje geduld met elkaar hebben en genoegen kunnen nemen met een uitvoerig bevochten compromis ergens in het midden van de polder. Het roept ook de vraag op of de ChristenUnie daar überhaupt deel van uit kan en wil maken. Willen we een getuigenispartij zijn waarin je altijd je hart kunt laten spreken, maar nooit de volle verantwoordelijkheid voor halfbakken besluiten in een gebroken wereld hoeft te nemen? Of een partij die verantwoordelijkheid wil nemen, om idealen iets dichterbij te brengen.
In het laatste van de geschiedenis komt alles goed. Dan zijn er geen tranen meer, geen vervolging, geen oorlog, geen vluchtelingen, geen slechte opvang, geen halfbakken compromissen. Dan breekt Christus’ vrederijk aan. Voor die tijd leven we in – wat Dietrich Bonhoeffer noemt – het ‘voorlaatste’. Daarin is het behelpen met krabbelaars zoals wijzelf en ikzelf, in een soms waardeloze wereld. Maar daarin kun je het wel minder slecht maken en voor veel – niet voor iedereen en niet altijd dus – mensen het verschil maken. Dat is wat ik wil. Of ik dat ook kan, hangt af van vertrouwen van je partij en je kiezers. Zolang ik dat heb, doe ik wat ik kan.
Dank voor jullie meeleven, jullie ook bemoedigende berichten en jullie gebeden. Werk maken van ons geloof middenin een gepolariseerde en gebroken wereld kan alleen samen.
