Datum:                        9 november 2012

Mevrouw Schouten (ChristenUnie): Voorzitter. Het is wederom een bijzonder Belastingplan. Dat is het wel vaker. Dit keer is het eigenlijk een Belastingplan in drie delen: het Lenteakkoord, het deelakkoord en uiteindelijk het regeerakkoord; de laatste twee kunnen we wel ineenschuiven. Het is ook een bijzondere dag, want voordat de Kamer überhaupt met de regering heeft gesproken, mogen wij al met de staatssecretaris in debat. Dat is een unicum, denk ik. Hierdoor hebben wij de kans dat wij straks, als er wat meer nieuws is, uit eerste hand krijgen te horen hoe de voorstellen rond de inkomensafhankelijke zorgpremie eruit gaan zien en wat ervoor eventueel in de plaats komt. Ik roep de staatssecretaris dus op om zich vrij te voelen om hierop zo meteen, als zijn termijn begint, uitgebreid te antwoorden.

Om te beginnen zeg ik kort iets over de commissie-Van Dijkhuizen. Zij heeft een, wat mijn fractie betreft waardevolle, tussenrapportage opgeleverd. Wij zijn het niet op alle punten met de commissie eens -- wij zullen daar later nog wel over komen te spreken -- maar de grote lijn kunnen wij zeker onderschrijven, met name wat betreft het verminderen van de lasten op arbeid en de voorstellen voor de woningmarkt.

Eén punt licht ik eruit. De commissie is onder meer ingesteld om te bekijken of het fiscale stelsel meer leefvormneutraal zou kunnen worden; ik kijk even rond om te zien of de collega's die de desbetreffende motie mede hebben opgesteld dit kunnen bevestigen. Dat dit een punt van aandacht is, bleek de afgelopen weken ook maar weer uit de voorstellen over de inkomensafhankelijke zorgpremie. Kostwinnersgezinnen met kinderen zouden daardoor veel harder worden geraakt dan bijvoorbeeld de tweeverdieners. Ik vraag de staatssecretaris om straks, onder meer bij de beoordeling van de plannen van de commissie-Van Dijkhuizen, dit punt nadrukkelijk mee te nemen. Hoe leefvormneutraal kunnen wij ons fiscaal stelsel maken? Ik wil ook graag een bevestiging van hem dat dit nog steeds een streven is, ook van het nieuwe kabinet. Wij zijn inmiddels in een nieuwe fase terechtgekomen, maar ik hoop van hem te horen dat hiervoor aandacht blijft, want dat is hard nodig.

Ik kom op enkele punten uit het deelakkoord, dat nu ook in het regeerakkoord zit, onder andere het schrappen van het vergroeningspakket zoals dat in het Lenteakkoord was opgenomen. Dat pakket zat daar niet voor niets in. Het was mede bedoeld om op onderdelen de economie een impuls te geven, met name met het oog op verduurzaming. Een aantal sectoren ontving volgens dit pakket bijvoorbeeld ook een compensatie voor geschrapte maatregelen; ik noem de rode diesel. Het mes zou zo aan twee kanten snijden, want je stimuleert en je geeft ook een prikkel tot verduurzaming. Ik heb bij de financiële beschouwingen al gezegd dat ik me verbaas over de opstelling van de PvdA die dat nu dus heeft losgelaten. Het politieke debat zullen we daar nog over voeren in de plenaire zaal. Ik wil van de staatssecretaris graag horen wat de effecten zijn van het schrappen van deze maatregelen voor bijvoorbeeld de bouw en de agrosector, met name voor de bouw. Vandaag zagen we weer berichten waarin gemeld wordt dat er acht of negen bedrijven per dag failliet gaan. Dat moeten we ons wel aantrekken. We kunnen dat niet naast ons neerleggen. Mijn fractie zal samen met de fracties van CDA, D66, GroenLinks en SP straks een amendement indienen waarin we pleiten voor een tijdelijk laag btw-tarief voor de bouw om deze sector enigszins tegemoet te komen. Er is namelijk heel veel nodig om deze sector uit het slop te trekken.

De heer Van Vliet (PVV): We zien alle voorstellen natuurlijk met interesse tegemoet. Kan mevrouw Schouten al iets zeggen over de dekking van dit voorstel?

Mevrouw Schouten (ChristenUnie): Die kan de heer Van Vliet ook tegemoet zien.

De voorzitter: We zullen dit afwachten. De heer Van Vliet kan er in tweede termijn nog op reageren. We hebben bovendien aanstaande donderdag nog.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie): Dan kom ik op de verhoging van de assurantiebelasting. Deze maatregel raakt een aantal sectoren ook weer bovenmatig. Ik wil specifiek aandacht vragen voor de glastuinbouw. Heeft de staatssecretaris de effecten bekeken van de verhoging van de assurantiebelasting op specifiek de glastuinbouw? Het LEI heeft hier al wel naar gekeken. Ik wil van de staatssecretaris zelf ook graag een reactie. Kan hij aangeven wat de consequenties zijn voor die sector? Zullen er naar zijn inschatting mogelijkerwijs problemen uit voortvloeien?

Dan kom ik op de aftrekbaarheid van de provisies van tussenpersonen. Daar zit een hele discussie achter en die hebben we hier vaak gevoerd. De kern voor mijn fractie is dat advies wel mogelijk moet blijven voor consumenten. Er zijn nu twee zaken waarvoor de provisie straks niet meer aftrekbaar is, namelijk de lijfrentes en de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. De staatssecretaris zegt dat dit de adviesdrempel niet beperkt. Toch gaat er misschien een rare situatie ontstaan waarin voor het ene advies, bijvoorbeeld over de eigen woning, wel aftrek kan plaatsvinden, maar als er over lijfrente wordt gesproken weer niet. Hoe gaat dit concreet vormgegeven worden? Worden er dan twee rekeningen opgesteld? Hoe wordt er gecontroleerd wanneer het ene advies ophoudt en het andere begint? Kan de staatssecretaris daar meer inzicht in geven? Hoe komt hij tot de conclusie dat het voor consumenten niet belemmerend werkt om advies te vragen?

Over het bodemvoorrecht is al veel gesproken. Ik heb al een interruptie geplaatst tijdens de inbreng van mevrouw Neppérus. Wij snappen dat de Belastingdienst hiernaar kijkt, want wij zien ook wel dat je bepaalde constructies wilt voorkomen. Voor onze fractie is echter van groot belang welk effect dit heeft op de kredietverlening. De staatssecretaris ontkent niet dat er een effect kan zijn, maar hij weet het niet. Hij gaat het nu eerst invoeren en dan gaat hij monitoren of het gevolgen heeft. Wij vinden dat de verkeerde volgorde. Zo span je echt het paard achter de wagen. Kredietverlening is al een heel kwetsbare kwestie, zeker richting het mkb. Wij willen voorkomen dat we straks een maatregel hebben genomen die daar impact op heeft. Voor ons is het daarom echt van belang dat de staatssecretaris probeert inzicht te geven in de gevolgen. Als hij zou zeggen dat het geen gevolgen heeft, dan is dat ook een conclusie, maar nu laat hij het in het midden. Wij willen voor donderdag een nadere onderbouwing van de effecten die hieraan vastzitten.

De afdrachtvermindering onderwijs wordt nu uit het Belastingplan gehaald. Feit is wel dat het onderwijs niet dezelfde startdatum heeft als een kalenderjaar. Meestal beginnen opleidingen in het najaar, in september bijvoorbeeld. Als werkgevers weten dat de afdrachtvermindering er in 2014 afgaat, kan dat eventueel ook al iets betekenen voor 2013. Men kan terughoudend worden met het aantal opleidingen dat aangeboden wordt. Dan wordt het wel een discussie die wij hier moeten voeren, want dan moet je zicht hebben op de effecten van die maatregel. Kan de staatssecretaris daar nu iets meer over zeggen, of kan hij anders zeggen dat er voor de opleidingen die in 2013 zijn begonnen in ieder geval nog een eerbiedigende werking is, zodat dit straks in de praktijk geen problemen oplevert?

Ik kom op de BES-eilanden. Ik dank de staatssecretaris voor zijn antwoorden en vooral voor de inspanning die hij heeft geleverd om tot goede resultaten te komen op de BES-eilanden. Mijn fractie staat daar helemaal achter. Daar heb ik niet zo veel aan toe te voegen.

Over de anbi's is hier al veel gesproken. Wij staan achter een transparantieplicht voor de anbi's, maar ik heb nog wel een aantal vragen over de wijze waarop deze wordt vormgegeven. De anbi's moeten op hun website inzicht gaan geven in hun activiteiten en bestedingen. Hoe moet ik dit voor mij zien? Gaan de belastinginspecteurs al die websites afstruinen om na te gaan of de benodigde informatie erop staat? Hoe wordt getoetst of deze informatie voldoende is? Welke criteria worden daarvoor gehanteerd? Ik zie vooral veel werk voor de Belastingdienst opdoemen. Ik vraag mij af of dit niet slimmer kan. Er zijn al voorstellen gedaan, maar de staatssecretaris heeft gezegd dat uitvoering daarvan lastig zou zijn. Graag krijg ik meer inzicht in de opties die hiervoor overwogen zijn.

Over de sbbi's bestaat ook nog behoorlijk wat onduidelijkheid. In de nota naar aanleiding van het nader verslag heeft de staatssecretaris geantwoord op een vraag hierover van ons. Het ene dorpshuis wordt aangemerkt als een anbi, het andere dorpshuis zou een sbbi zijn. Kunnen er heldere criteria komen zodat het voor iedereen duidelijk is wat waaronder valt? Dan hoeven we straks niet allerlei uitspraken te interpreteren en na te gaan welke gevolgen een en ander heeft voor andere situaties. Ik wil hierover graag wat meer helderheid, want dit punt roept in de praktijk veel vragen op.

Ik kom op de levensloop voor de restschuld. Ik ben het ermee eens om na te gaan wat de mogelijkheden daarvoor zijn. Ik kijk graag mee. Ik kan mij voorstellen dat er vragen van burgers komen. Waarom geldt dit alleen voor de restschuld? Kan dit dan niet ook voor andere zaken gaan gelden?

De voorzitter: Met mijn VVD-pet op zeg ik: ik denk aan de restschuld, maar je zou ook aan andere dingen kunnen denken. De restschuld is zeker een punt om over na te denken, want dat is een groot probleem. Het lijkt mij dat over andere zaken gewoon te praten is.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie): Zou je dit ook kunnen inzetten voor het dichten van het AOW-gat? Ik wil graag kijken naar de opties die de fracties van de PvdA en de VVD geven. Je kunt ook nagaan of je het levenslooptegoed kunt inzetten voor de pensioenspaarregeling of de lijfrenteregeling om het AOW-gat iets meer te dichten. Kan de staatssecretaris aangeven wat de opties zijn en of hij daar iets in ziet?

Tot slot kom ik op de schenkingsvrijstelling. Dit punt bevindt zich een beetje op het snijvlak van blok I en blok II. Het hoort formeel niet thuis in de wetgeving die wij vanmiddag zullen behandelen, dus ik noem het nu maar even. Wij hebben aangegeven dat wij graag een verruiming willen van de schenkingsvrijstelling voor de aankoop van een nieuwe woning. In de nota naar aanleiding van het nader verslag heeft de staatssecretaris geschreven dat daar wel mogelijkheden voor zijn. Wij vinden het belangrijk dat de mogelijkheden voor de financiering van een eigen woning verruimd worden, mede omdat dat de doorstroming op de woningmarkt bevordert. Daarom zal mijn fractie een amendement indienen om de leeftijdsgrens voor belastingvrij schenken -- nu kun je aan kinderen tot 35 jaar belastingvrij schenken -- op te rekken naar 40 jaar. Wij zullen hiervoor vandaag of maandag een amendement indienen.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.